Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1948, Síða 6

Flotinn streymdi á Langanes. — En það sama endur-
tók sig. Örfá skip fengu síld (þau, sem fyrst komu),
nokkur ágæt köst, en flest lítið sem ekkert. Yfir þessu
var hokrað á aðra viku. Þá var kódinn tekinn í notkun.
(Dulskeyti frá Síldarleitinni). Nýjar fréttir bárust ann-
að slagið í kóda. Flotinn tók að dreifast eftir því, sem
síldarfréttirnar bárust, hingað og þangað um miðin.
Það var legið og hlustað og keyrt fram og aftur, til
Skagafjarðar, Húnaflóa og aftur austur. Annars var
farið eftir beztu síldaj-fréttunum, sem bárust í tal-
stöðvunum.
Næstu stórfréttir um síld bárust djúpt út af Horni.
Þar hélt flotinn sig „vítt og breitt“. (Sjóaramál). Allar
mögulegar þjóðir áttu þar skip. Þegar skyggja tók líkt-
ist flotinn, í sinni miklu Ijósadýrð, heilli stórborg.
Þarna gerði síðar svarta þoku og talsverða öldu, þó
mátti vel fara í báta lítið „gallaður". Ennþá var út-
litið fremur slæmt. Nótabassi nokkur komst þannig að
orði, er hann talaði við annan í talstöð skips síns, að
líkt væri um síldina og happdrætti háskólans, hvort-
tveggja væri algjörlega óvísindalegt, sárafáir gerðust
lukkunar pamfílar en fjöldinn fengi ekkert.
Oft litu síldartorfurnar glæsilega út, óðu alveg villt.
En þegar búið var að kasta á þær og jafnvel öllu náð,
var veiðin þetta einn til tveir háfar. Það getur líka
verið nógu erfitt að detta niður á síldina. Morgun einn
sáu skipverjar á báti nokkrum aðeins eina torfu við
Tjörnes, síldarleitin hafði ekkert séð. En um miðjan
þennan sama dag sá Ægir mikla síld á þessum slóðum
og sendi undir eins skeyti. — Allur flotinn auðvitað
þangað. Um kvöldið voru hraðskreiðustu skipin kornin
á staðinn. — Mörg skip fengu síld í þetta skipti, sum
fylltu sig. En daginn eftir sást hvorki fugl né fiskur.
Og á öðrum miðum höfðu bátar fengið nokkrar körfur
af millisíld og smásíld, allt niður í sardínustærð.
Svona var veiðin í sumar. Þeim smáfjölgaðj, er kom-
ust á skýrslu, en ekki virtust margir ætla að fiska upp
í trygginguna. — Það er ekki við því að búast, að allur
þessi mikli síldarfloti fái í sig fylli sína, þar sem tugir
erlendra og innlendra skipa eru um hverja síldartorfu,
sögðu margir.
Ýmsir telja nauðsynlegt að stórfækka síldveiðiskip-
unum íslenzku. — Að mínu áliti verður að fara mjög
varlega í allar slíkar ráðstafanir. Ekki má gera ástandið
verra en það er. Ráðstafanirnar mega t. d. ekki verða
til þess, að nokkrir útgerðarmenn, kannski útlendir,
græði á því, en heildaraflinn á öllu landinu minnki.
Mórallinn.
Eftir ,,búmmköstin“ eru menn yfirleitt í mjög óbrúk-
legu skapi, einum og öðrum er kennt um hið mislukkaða
kast. Þó er hver maður á sínum stað og passar sitt
ákveðna verk. — En hver og einn reynir að verja sig
og benda á aðrar orsakir óheppninnar. En það er von,
að fiskimennirnir séu ekki í góðu skapi, þegar komið
er inn matarlaus, vatnslaus, olíulaus og jafnvel hálf
vitlaus eftir eltingaleikinn við „daðurdrósina“, eftir
viku útliegu eða meira. Og kaupmennirnir í landi af-
henda manni kostinn tortryggnir og hálfsmeykir um
að útgerðin geti ekki borgað skuldir sínar.
En undir eins og fyrsta síldin er innbyrt í bátinn
breytist allt andlegt líf skipsmannanna. Og er þá engu
líkara en skipshöfnin hafi gengið í gegnum mjög erfið-
an „kúltúrskóla" og allir útskrifaðir með fyrstu eink-
unn. Svona er „andinn“ háður „efninu“.
Vísindin.
Hvað vitum við um síldina? Lítið sem ekkert, kannski
nokkur atriði hér og þar. Það er að minnsta kosti ekk-
ert samhengi í því, sem vitað er um þau mál. Og hug-
myndir og hugsunargangur almennings um þessa hluti
byggist að miklu leyti á þessari óvissu. Við gerum með-
al annars ráð fyrir því, að mikil síldveiði verð í Hval-
firðinum á komanda vetri, teljum miklar líkur til þess.
Einstaka menn þykjast vita það með vissu. En verður
þá, þegar til kastanna kemur, nóg síld í Hvalfirðinum
í vetur? — Það getum við alls ekki sannað, vitum það
ekki með neinni vissu. En við vonum, og gerum áætlan-
ir, sem byggjast á þessum vonum okkar. Betur getum
við ekki gert. Til þess erum við of fákunnandi í fiski-
vísindunum.
Ef fiskifræðingarnir vissu eins mikið um síldargöng-
urnar og t. d. veðurfræðingarnir vita nú þegar um
veðrið, þá væri vitanlega hugsað og skipulagt í sam-
ræmi við þann vísdóm. Fólk myndi hætta að skipta sér
í hina og þessa spádómsflokka og spádómarnir stjórn-
ast meira af viti en tilfinningum.
En við þurfum að fá vísdóm frá miklu fleiri aðil-
um en fiskifræðingum um þessi mál. Hér koma einnig
til greina verkfræðingar, efnafræðingar og fleiri vís-
indamenn. Og síðast en ekki sízt: Hvað segja sjálfir
fiskimennirnir um þessa hluti? Niðurstaðan verður því
sú, að hið vinnandi fólk þarf að hlusta á vísindamenn-
ina og vísindamennirnir að hlusta á hið starfandi fólk
á öllum sviðum athafnalífsins. Ef t. d. fiskifræðing-
arnir hefðu ekkert samband við fiskimennina og fiski-
mennirnir ekkert samband við fiskifræðingana, yrðu
framfarirnar afar lítilfjörlegar. Fiskifræðingarnir yrðu
miklu fremur skýjaglópar en vísindamenn og fiskimenn-
irnir fávísir dorgarar.
Fiskifrœðin.
Það er ósköp dauft yfir fiskirannsóknunum hér. Það
er varla að maður viti, að til séu fiskifræðingar. En
ábyggilega vildu fiskimennirnr ekki vera í sporum fiski-
fræðinganna um borð í nokkru íslenzku skipi. Því að
fiskifræðingarnir eru þá venjulega lægst launuðu menn-
irnir á skipinu, hafa minna kaup en hjálparkokkurinn.
Það er helzt í landi að eitthvað bólar á fiskifræðing-
um. — En það ætti að vera hægt að skrapa saman,
við og við, góða fiskimenn og vísindamenn í myndar-
legan íslenzkan rannsóknarleiðangur „vítt og breitt"
um nærliggjandi höf, í því augnamiði, að rannsaka háttu
nytjafiskanna. En vitanlega þurfa þessir menn að fá
kaup eins og annað vinnandi fólk.
Fiskifræðingarnir hafa sagt, að við hefðum átt að
vera byrjaðir fyrir löngu að stunda hvalveiðar og að
við ættum einnig að stunda selveiðar við Grænland.
(Það er alls ekki langt á selveiðimiðin). Og jafnvel há-
karlaveiðar. Af öllum þessum sjávardýrum fæst mikið
feitmeti, en feitmeti er sú vörutegund, sem rifizt er um
á heimsmarkaðinum og mun verða um alllangt skeið
ennþá.
Verðmesta saltsíldin í Noregi er undir 33 cm. á lengd,
V í K I N G U R
Z6B