Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1953, Qupperneq 8

Endurminningar
Þorsteins Þorsteinssonar, skipstjóra í Þórshamri
Fjórða grein — Ritað 1941
Þetta voru aðeins fá dæmi af mörgum. Ann-
ars verð ég að segja það, úr því ég fór nokkuð
út í þessa sálma, að mér þótti reglulega gaman
oft og tíðum á togaraveiðum, þegar vel hafði
fiskast, sérstaklega að enduðum túr. Miklar
áhyggjur fylgdu þó oft veiðiskapnum í viðbót
við það, sem áður er sagt, en út í það skal
ekki frekar farið hér.
Þegar togaraútgerð byrjaði hér fyrir alvöru
árið 1907, mátti segja, að það hafi verið hið
merkasta tímabil í íslenzku þjóðlífi. Vegna
þessa afkastamesta sjávarútvegs, sem þá hafði
þekkzt, umskapaðist margt hér á landi, urðu
svo miklar framfarir, og framkvæmdir allar
á þá lund, að einsdæmi mun það vera í sög-
unni, þegar miðað er við fólksfjölda í landinu.
Til að byrja með voru ýmist keyptir nýlegir
togarar eða smíðaðir, en þegar frá leið, voru
flestir þeirra byggðir fyrir íslendinga. Þá var
eðlilegur gangurinn í þessu, menn græddu á
útgerðinni og juku svo skipastólinn með nýjum
togurum, þannig, að íslenzki togaraflotinn stóð
um skeið sízt að baki flota útlendinganna, er
hér fiskaði. Enda þótt okkar togarar séu flestir
orðnir nokkuð gamlir og ekki hafi verið hægt
að endurnýja þá af ástæðum, sem áður hafa
verið raktar hér, eru þó flest skipin að sögn
í mjög góðu standi fyrir sérstaka yfirvegun og
gott eftirlit árlega, og er gott til þess að vita,
að eftirlit með skipum og bátum og öryggi
þeirra er sagt hafa batnað mikið á síðari ár-
um, enda ber og á það að líta, að skipin eru
ekki nærri eins mikið og illa notuð nú eins og
áður, þegar þau voru aldrei stoppuð nema
kannske einn mánuð um mitt sumarið, en ann-
ars keyrð með fullum krafti 11 mánuði ársins,
ýmist við fiskveiðar til söltunar eða íss. Það
var líka reglulega gaman að eiga við hlutina,
þegar ekki þurfti að draga netið nema svona
1—15 mínútur og fá svo kannske 10—15 poka
í drættinum, — þá eru allir jafnkátir, og
ánægður var maður, þótt maður fengi ekki
nema 4—5 poka í drætti. Allir um borð voru
jafnspenntxr fyrir því, að það hækkaði sem
134
fyrst í lestinni, og gaman þótti að enduðum
túr að koma með skipið fullt upp í lúkur af
dýrmætri vöru. Menn áttu þá líka von á mik-
illi eftirtekju, þegar svoleiðis gekk.
Saltfisksvertíð togaranna var frá byrjun
þess veiðiskapar allt til ársins 1925 talin hafa
verið ca. 4—4l/2 mánuðir, en þó var sum árin
fiskað í salt miklu lengur og það jafnvel fram
á haust og vetur á hinum fiskisælu Halamiðum
í þá daga. Eftir þetta fór saltfisksvertíð á
togurum að styttast, og bar margt til þess,
þorskur fór minnkandi á beztu fiskimiðunum,
og sölutregða saltfiskjar jókst hröðum fetum.
Á þeim árum, sem saltfisksvertíð togaranna
er talin 4—41/, mán. var meðalafli á togara
talinn ca. 3000—3500 skippund þurr fiskur.
íslendingar, þjóðin öll, stendur í mikilli þakk-
arskuld við sjómenn alla og útvegsmenn. Út-
gerðarmenn hafa lagt fram og hætt fé sínu
og lánstrausti, sjómenn hafa hætt lífi sínu og
limum, engu síður á hinum hætulegustu tím-
um, eins og núverandi ástand á siglingaleið-
unum ber ljósast vitni um. Landsmenn vita
allir, þó einkum þeir, sem nú eru orðnir mið-
aldra eða meira, að aldrei, síðan landið byggð-
ist, hafa orðið neitt líkar framfarir hér hjá
okkur eins og á þrem síðustu áratugunum.
Framtak einstaklingsins hefur auk þess, sem
áður var minnzt, unnið óvenju afrek, enda
bæði til lands og sjávar, ræktun landsins aukizt
stórkostlega, sveitabýlin voru byggð upp, ný-
býli reist, hinn myndarlegi kaupskipafloti alveg
stofnsettur og byggður upp, hin mörgu smærri
vélknúðu veiðiskip, hinn nýi iðnaður og verzl-
un, — öllu þessu fæddist nýtt líf með togara-
öldinni, og allt ber vitni um ríka athafnalöng-
un og mikið framtak, einkanlega meðan at-
hafnafrelsið naut sín til fulls, og þola fram-
farir á þessu tímabili hér á landi samanburð
um víða veröld, þegar tekið er tillit til fólks-'
fjöldans m. m.
Það er gaman að hafa lifað sem fulltíða
maður þetta framfaratímabil og bera það sam-
an við óteljandi mörg liðin tímabil, sem lítið
VÍKINBUR
1