Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1953, Blaðsíða 11

Selveiðar við Jan IVIayen
Eftir Ole Friele Backer
Selveiðar í Ishafinu eru ofdirfsku-svaðil-
farir, jafnvel nú á tímum. Stór skip og sterkar
vélar hafa dregið úr hættunni, en næstum því
á hverju ári farast selveiðaskip þar norður
frá, þau „skrúfast niður“ af heljarátökum haf-
íssins.*
Þegar ég var ungur þreyttist ég aldrei á að
lesa þær bækur, sem ég gat náð í um líf og hætt-
ur selveiðimannanna. Ég varð næstum því hug-
sjúkur af þrá — þrá eftir að fara um þessar
norðlægu slóðir sem einn hinna hraustu sela-
veiðimanna.
Árin liðu, og í vor sem leið (1947) fékk ég
þrá minni svalað. Ég fékk skiprúm á vélskipinu
„Polhavet", sem ásamt 30 öðrum skipum fóru
frá Noregi til veiða í hinum svokallaða „Vestur-
ís“. —
„Vesturísinn“ nefnum við Norðmenn hin auð-
ugu selveiðimið í Norðuríshafinu norður af Jan
Mayen-ey milli íslands og Svalbarða (sjá kort).
Þar skríður fullorðni selurinn (blöðrusels og
vöðusels urturnar) upp á ísinn til að kæpa.
Ungselurinn er drepinn í þúsundatali á þessum
slóðum á hverju vori vegna loðskinnanna og
spiksins.
Átján þeirra skipa, er fóru til veiðanna þetta
vor, fóru frá Álasundi, hin 13 frá Tromsö.
1 byrjun marz var litli bærinn Álasund önn-
um kafinn að undirbúa selveiðileiðangurinn.
Snjórinn lá enn yfir öllu og gekk á með hryðj-
um; marz er oft snjóþyngsti mánuður ársins.
En sólin hækkaði á lofti og geislar hennar færðu
líf og yl og juku framkvæmdarþrá mann-
anna. Ys og þys og athafnasemi var í öllum
hlutum hafnarinnar. Síldarvertíðin var að enda,
og nú beindist áhugi manna að selveiðunum.
Skip og veiðitæki voru útbúin fyrir sóknina á
hin fjarlægu veiðimið í íshafinu.
*Er skammt að minnast þess, að í aprílmánuði 1952 fór-
ust fimm norsk selveiðiskip í vesturisniim i miklu norðan-
veðri. Hröktust einhverjir þeirra, er af komust, hingað
til lands. Voru gerðir út leitar- og björgunarleiðangrar
héðan af landi til að leita hinna týndu skipa. — ÞýÖ.
Undir venjulegum kringumstæðum tekur
ferðin fram og aftur um sex vikur, en allur
forði verður að miðast við helmingi lengri tíma,
vegna hinna óvissu skipta við hinn svipula
hafís.
Hinn mikli dagur rann upp; við létum úr
höfn. Undir eins og komið var á rúmsævi, var
stefnan tekin á eyðieyna Jan Mayen, og skip-
stjórinn lét setja upp segl, meira til að draga
úr veltu skipsins en til að spara eldsneytið. —
„Polhavet“ var byggt fyrir þessa íshafsleið-
angra, með ávala kinnunga, til þess að ísinn
lyfti skipinu,, ef hann kreppti að, en kremdi
Selveiöiskip.
VIKINGUR
137