Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1959, Blaðsíða 24

Atvinnnkúgnn
Það hefur um nokkwð langt
skeið borið á því við síldveið-
ar fyrir Norðurlandi, að mik-
ill rígur og ofsaleg keppni
væri meðal þeirra, er vinna úr
hráefni síldnrinnar, er fiski-
slcipin bera að landi, bæði lil
söltunar og vinnslu. Hefur
ýmsum brögðum verið beitt af
kaupendanna hálfu til þess að
lolcka til sín viðskiptin, en því
miður ekki aðeins beitt lipurri
og aukinni þjónustu við skip-
in og útgerð þeirra, heldur
einnig beitt hreinni atvinnu-
kúguM á fornaldarhátt, í skjóli
sérstöðu til þess að útiloka
menn frá því að bjarga sér, á
anncm háitt heldur en að
beygja sig fyrir ofríkinu.
Haraldur Böðvarsson, út-
gerðarmaður á Akranesi, hef-
ur nú fyrir stuttu tvívegis
rætt þessar viAskiptaaðferðir
einokunartímabilsins, í blaða-
greinum í Mbl. og leyfum vér
oss að taka upp síðari grein-
ina frá 19. ág. s. I. og undir-
strika með því, að fordæma
verður hið harðasta alla at-
vinnukúgun hér á landi. hvort
sem er af hálfu einstaklinga
eða opinberra fyrirtækja.
Grein Haraldar fer hér á eftir
og -nefnist: „Heggur sá, er
hlífa skyldi“.
í greinarstúf. er ég reit í
Morgunblaðið 11. þ. m. minntist
ég lítillega á veldi Síldarverk-
smiðja ríkisins og sambúðina
við Rauðku síldarverksmiðju
Siglufjarðarbæjar, sem er lítið
fyrirfcæki en gott, í samanburði
við SR. — .
Síðan ofannefnd grein birtist
hafa þeir atburðir gerzt, að SR
á Raufarhöfn hafa á ódrengileg-
an hátt beitt þá báta er við-
skipti hafa haft við Rauðku á
Siglufirði ómannúðlegum refsi-
aðgerðum með því að láta nefnda
báta algerlega sitja á hakanum
mcð löndun síldar, þangað til
allir samningsbátar SR hafa los-
að sína síld, jafnvel þó að þsir
síðustu þeirra hafi komið til
hafnar sólarhringi síðar eða
meira. M. a. af þessum sökum
hafa bátar er viðskipti hafa haft
við Rauðku, ekki árætt að fara
til Raufarhafnar til þess að fá
losun þar, heldur beðið í óvissu
jafnvel í heila viku á Austfjarð-
arhöfnum eftir löndun þar. Það
eru þegar augljós fleiri dæmi
þess, að ýmsir bátar hafa tapað
af talsverðum afla af þessum
sökum, og er skaðlegt og háska-
legt að slíkt einræði og yfir-
gangur eigi sér stað nú á tím-
um, og það hjá fyrirtæki ríkis-
ins, sem allir landsmenn eiga
saman.
Er þetta vegna þess, að SR
þoli ekki frjálsa samkeppni eða
hver er ástæðan? Hvernig færi,
ef allar síldarverksmiðjur aust-
an og norðanlands og Rauðka
þar með talin, gerði sams konar
bindandi samninga við viðskipta-
menn sína og SR gerir? Rauðka
hefur engin skilyrði sett sínum
mönnum, og þeireru alvegfrjáls-
ir að því hvar þeir leggja á land
sína síld hverju sinni og þurfa
þar af leiðandi ekki að óttast
refsiaðgerðir af þeim sökum.
í þeim óverulegu síldarhrot-
um er komu í sumar, urðu bát-
arnir stundum að bíða lengi og
skemmri tíma til þess að fá los-
un á Siglufirði, og hefði Rauðka
ekki verið starfrækt, mundi
ástandið hafa verið mun verra,
því hún tók á móti um. 50 þús-
und málum, en það vírðist vera
markvisst stefnt að því hjá stjórn
SR að ganga að Rauðku dauðri
með því að pína alla útgerðar-
menn og sjómenn á síldarflot-
anum til að gera bindandi samn-
inga um að leggja enga síld upp
hjá henni. Síldarverksmiðjurnar
eru ennþá alltof afkastalitlar og
megum við ekki við því að missa
neina þeirra og sízt af framan-
greindum ástæðum.
Við feðgarnir, Sturlaugur og
ég, gerum út í sumar á síldveið-
ar 8 báta eða eiginlega ekki
nema 7 báta, því sá síðasti fór
svo seint norður að öll veiði var
að mestu búin fyrir Norður-
landi, þegar hann kom þangað
og aflaði þar aðeins 49 mál og
tunnur. Við höfum undanfarin
ár skipt aðallega við Rauðku og
sömuleiðis nú í sumar — en til
þess að draga úr — ef hægt væri
— mesta ofstæki stjórnar SR, þá
létum við stærsta bátinn okkar,
Böðvar, leggja eingöngu upp hjá
SR, og hina bátana öðru hvoru,
bæði á Skagaströnd og Raufar-
höfn, en hinir 6 voru að mestu
hjá Rauðku. En þrátt fyrir þetta
hafa SR beitt refsiaðgerðum eins
og að framan getur. Bátur okk-
ar, Keilir, kom nýlega til Rauf-
arhafnar með afla ásamt ca. 15
bátum öðrum, og var hann lát-
inn vera síðastur í röðinni til
losunar, og um það bil, er hann
átti að byrja losun, komu ca. 14
bátar á ný, og var hann því
færður líka aftur fyrir þá alla.
Af þessum ástæðum hefur skip-
stjóri og skipshöfn ekki árætt að
koma aftur til Raufarhafnar.
Næst komu tveir bátar okkar,
Höfrungur og Bjarni Jóhannes-
son, til Raufarhafnar og byrjaði
þá sama stríðið og sögðu skip-
stjórar bátanna okkur að þeir
myndu hætta veiðum, nema þessu
yrði kippt í lag. Hinir bátarnir
hafa haldið sig við Austfirði
þrátt fyrir mjög tvísýn löndun-
arskilyrði þar, vegna framan-
greindra ástæðiia. Síðan þetta
gerðist höfum við feðgarnir
reynt allar hugsanlegar leiðir til
þess að fá bót á þessu ástandi
en án árangurs. Sveinn Bene-
diktsson, sem er staðsettur á
Raufarhöfn í sumar, hann er
stjórnarformaður SR, tjáði okk-
u r í símtali, að hann mundi geta
kippt þessu í lag, ef við vildum
senda sér símskeyti þess efnis,
að við lofuðum því að selja SR
alla bræðslusí'd af bátum okk-
ar næsta ár. Þetta finnst okkur
vera svo ólystugur biti að við
höfum ekki treyst okkur til að
kyngja honum ennþá. Við höf-
VÍKINGUR
208