Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1959, Blaðsíða 25

um það frá góðum heimildum að
bókað sé í fundargerð SR á
Siglufirði að kaupa ekki af okk-
ar bátum bræðslusíld ósamn-
ingsbundið.
Ég get ekki að því gert, að
mér finnst öll kúgun og yfir-
gangur eins og að framan er
lýst, eigi ekki við í okkar þjóð-
félagi — og hvergi — og geri
e:nnig ráð fyrir, að flestir ís-
lendingar séu mér þar sammála.
R'kisfyrirtæki eins og SR er
byggt upp fyrir þjóðai’búið til
þess að taka að sér og þjóna
mikiivægu hlutverki, þ. e. að
hj ílpa landsins börnum til að
d:?ga björg í bú
í nýútkomnu hefti af Ægi, er
fróðleg ritgerð eftir Jakob Jalc-
obsson fiskifræðing um Síldar-
merkingar, og birtist hér stutt-
ur útdráttur úr henni:
Enda þótt síldarmerkingarnar
norðanlands hafi veitt mikil-
væga vitneskju um göngur síld-
arinnar frá Norðurlandi, er
Ijóst, að eigi er síður nauðsyn-
legt að merkja síld annars stað-
ar bæði til að fá vitneskju um
göngur að Norðurlandi og einnig
ig til að öðlast sem víðtækasta
þekkingu á göngum síldarinnar
á Norður-Atlantshafi almennt.
Eins og áður getur hófust síldar-
merkingar við Noreg sama ár og
við Norðurland. Eru notaðai
sams konar merkingaaðferðir á
báðum stöðunum. Merktar hafa
verið a. m. k. helmingi fleiri
síldar við Noreg en við Norður-
land eða. hátt á annað hundrað
þúsund síldir. Enda þótt íslenzk
síldarmerki hafi oft fundizt í
hundraða tali í norskum síldar-
verksmiðjum hafa aldrei fund-
izt fleiri en 17 norsk merki á
einu ári í ís’enzkum verksmiðj-
um. Ástæðurnar fyrir þessum
mun munu m. a. vera þær að
síldaimagn það, sem brætt er
hér, er aðeins lítið brot af því,
sem brætt er í Noregi og enn-
VÍKINGUE
Ég vil að lokum beina þeim
orðum til hins tnikla dugnaðar-
og atorkumanns, Sveins Bene-
diktssonar, formanns stjóraar
SR, í allri vinsemd, að hann end-
urskoði afstöðu sína í framan-
greindu máli og að hann stuðli
að farsælli sambúð milli síldar-
verksmiðjanna nú og í framtíð-
inni, öllum til gagns og bless-
unar, því aðalatriðið ætti að vera
það, að afkastageta allra síldar-
verksmiðja landsins nýttist sem
bezt, enda mun það sýna sig þeg-
ar verulegt magn síldar fer að
berast aftur, eins og í gamla
daga, veitir ekki af að svo verði
gert.
fremur, að síld, sem við tnerkj-
um hér á sumrin hefur endur-
heimzt miklu betur, jafnvel við
Noreg, en síldin, sem þar er
merkt á síldarvertíðinni í febr.—
apríl. Sennilega þolir síldin
merkinguna betur á sumrin en
síðari hluta vetrar, þegar hún
er að hrygna.
Þegar á árinu 1950 höfðu
Skotar náð talsverðum árangri
í tnerkingu reknetasíidar. Gekkst
dr. Árni Friðriksson fyrir því,
að ég kynnti mér veiði- og merk-
ingaaðferðir Skota í júnímánuði
1953. Við athugun kom þegar í
ljós, að árangur Skota í rnerk-
ingu reknetasíldar var veiðiað-
ferð þeirra að þakka. íslenzkir
fiskiimenn hafa reknetakapalinn
jafnan yfir netunum og draga
netin síðan í einum bunka á vél-
knúinni rúllu eða kefli, en við
það afhreistrast síldin og
d cpst. Skotar hafa kapalinn
undir sínum netum, en við það
verða þau svo létt í drætti, að
vel er hægt að draga þau án
þess að nota rúllu, og drepst
síldin því miklu síður, þegar net-
in eru dregin. Höfum við alltaf
no.að þessa veiðiaðferð við
merkingatilraunir á reknetasíld,
og hefur hún gefizt vel.
Enda þótt tekin væri upp hin
skozka veiðiaðferð höfum við
nær eingöngu notað samt konar
innri merki og notuð eru fyrir
norðan land þar eð þau hafa
reynzt miklu betur en ytri merki
þau er Skotar notuðu. Þá hafa
þróast hjá okkur sérstakar að-
ferðir til að losa síldina úr net-
um, og er nú svo komið, að ís-
lendingar eru einir um merk-
ingu reknetasíldar, enda eru
endurheimtur okkar jniklu betri
en annars staðar þekkist.
Síðan 1953 hafa um 26 þús-
und síldir verið merktar á sex
sumrum. Merkingatilraunirnar
hafa þangað til í vor farið fram
í ágústmánuði eða í byrjun þá-
verandi vertíðartímabils. Fyrstu
3 árin endurheimtist mjög lítið
af síld. Lítið magn var brætt
sunnanlands og ekki virtist hún
ganga norður, enda var mikill
hluti hennar 2—4 árum yngri en
meðalaldur Norðurlandssíldar.
Síðan 1956 hafa alls veiðzt 64
síldir, sem merktar höfðu verið
við Suðvesturland. Þar af hafa
26 veiðzt við Norðurland. Þá
hafa 4 síldir, allar merktar í
Miðnessjó, veiðzt við Noreg, þar
af veiddust tvær á vertíðinni
1958 og höfðu aðeins verið 6
mánuði á leiðinni yfir hafið tii
Noregs. Þá er þess einnig að
get?, að á síðastliðnu hausti
veiddust 5 merktar síldir við
suðvesturland. Tvær voru merkt-
ar þir, e;n var merkt norðvestur
af Grímsey, ein við Langanes og
ein við Austfirði. Þannig hefur
nú þegar komið í ljós, að sunn-
ansíldin er ekki síður víðförul
en Norðurlandssíldin.
í vor hófst svo enn einn þátt-
ur í sögu íslenzkra síldarrann-
sókna, er hafin var merking vor-
síldar við Suðvesturland. Svo vel
tókst ti’, að hringnótaveiðai
heppnuðust einnig í fyrsta
skipti að vorlagi og gafst því
kostur á að merkja síld bæði úi
hringnct og reknetum sunnan-
la:ds. AUs voru merktar 7873
síldir í vor, og er endurheimtu
úr tilraunum þessum beðið með
mikilii eftirvæntingu.
Síldarmerkinsar
209