Náttúrufræðingurinn - 1962, Blaðsíða 49

NATTÚ RUFRÆÐ INGU R I NN
191
Við erum komin á leiðarenda og snúum heirn í tjöld í Veiði-
vötnum. Nokkur tími gefst nú til þess að skoða sig um þar og
Eyþór Einarsson útlistar gróðurríki svæðisins. Okkur virðist nú,
að græni liturinn, sem gaf okkur ofbirtu í augun í gær, sé nú ekki
lengur alveg eins grænn. Hann stafar fyrst og frernst af mosanum,
sem er yfirgnæfandi liluti gróðurlendisins. Hvannir og víðirunnar
vaxa aðallega á vatnsbökkunum og öðrum stöðum, þar sem nær
til vatns, en annar æðri gróður er helzt starir og grös ásamt liarð-
gerðum fjallaplöntum. Það segir til sín, að Veiðivötn eru í um
570 m Iiæð.
Þá þarf að skoða Ampatættur, leilarnar af byrgi Arnbjarnar Guð-
brandssonar, sem hér freistaði að búa árið 1880. Og gíginn djúpa,
sem útilegumanni á að hafa verið fleygt í á síðustu öld. En eitt
látum við liggja milli hluta: silunginn í Veiðivötnum. Hans er
svo vandlega gætt, að það liggur við að hann sé ekki einu sinni
girnilegur til fróðleiks. Sérstakur maður er á verði allt sumarið.
Sennilega er hvergi á Fróni uppi höfð jafnmikil tilfæring til þess
að vernda eignaréttinn, — og þótt víðar væri leitað.
Hádegisverður, tjöld felld og haldið heim á leið kl. 13. Við
Stóra-Fossvatn er hugað eftir skötuormi, dálitlu krabbadýri, sem
lifir í ýmsum stöðuvötnum á Landmannaafrétti, en sá góði herra
er ekki viðlátinn þessa stundina. En þar sjáum við annan tilrauna-
sáðreit Sturlu Friðrikssonar, tæplega þó eins þroskalegan og þann
við Þórisvatn.
Nú er ekið svo sem leið liggur meðfram Vatnöldum að norð-
vestanverðu. Þær eru hrygglaga eldfjall, um 20 km langt, nær ein-
göngu úr svörtum vikri, með röð stórra sprengigíga að endilöngu.
Vatnöldur hafa líklega orðið til í einu ferlegu gosi. Þær hafa ausið
kynstrum al' vikri yfir nágrennið og m. a. fært í kaf marga af upp-
takagígum Tungnárhraunanna, sem eru þar rétt hjá. Vatnöldur eru
því yngri en Tungnárhraunin, þ. e. yngri en 4000 ára.
Við leggjum lykkju á leið okkar og ökum upp í eina ölduna, til
j)css að sjá jrar stóran sprengigíg með vatni. Síðar, sunnan frá
Svartakrók, sjáum við annan gíg miklu meiri, austan í syðstu Vatn-
öldunni. Þetta er einn mesti gígur, sem nokkurt okkar hefur litið.
í honum er stöðuvatn, Skyggnisvatn, og er í sambandi við Tungná.
Vatnöldur eru ekki dramatískar í útliti og fáir kannast jafnvel við