Náttúrufræðingurinn - 1953, Blaðsíða 20

130
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
eyjum, þar sem teistan er mjög algengur varpfugl, er algengt að hún
verpi í grjótgörðum eða jafnvel húsveggjum hlöðnum úr grjóti. 1
rekasveitum norðanlands kvað einnig koma fyrir, að hún verpi í
rekaviðarhrönnum, en ekki veit ég sönnur á því. 1 hinum eiginlegu
fuglabjörgum er aftur á móti lítið um teistuna, því að hún verpir
yfirleitt aldrei í háum, þverhníptum björgum. Og í urðum við rætur
fuglabjarga er lundinn skæður keppinautur hennar um varpstaði,
enda verpur hann nokkru fyrr. Teistan verður því að láta sér nægja
þá staði, sem lundinn ásælist ekki, og þess vegna verpa þessar tegundir
yfirleitt ekki hvor innan um aðra. Teistan verpur hvergi í jafnstórum
byggðum og lundinn og svartfuglinn (langvía og stuttnefja). Oft
eru ekki nema fá pör saman, stundum aðeins eitt og eitt par út af
fj'xir sig, en í stærstu byggðunum geta pörin þó skipt hundruðum.
Teistan verpur 2 eggjum, miklu sjaldnar aðeins 1 eggi, og engin
dæmi eru þess, að 3 egg hafi fundizt í teistuhreiðri hér á landi.
Eggin eru skolhvit, oft með daufblágrænum blæ, og ávallt með grá-
fjólubláum og dökkbrúnum dropum, dílum og blettum. Blettirnir eru
stærstir og mynda oft krans í kringum gildari enda eggsins. Um
hreiðurgerð er varla að ræða. Eggin hvíla oft á beru bergi, grjóti
eða möl, en oft virðist þó sem smásteinvölum eða skeljabrotum hafi
verið hagrætt undir eggjunum. Aldrei er þó um raunverulega hreiður-
skál að ræða. Eggin eru tiðast svo vel falin í urðum, holum eða
glufum, að þau annað hvort sjást alls ekki að utan eða það glittir
aðeins í þau í dimmri holunni. Oftast er líka erfitt að ná til þeirra
með hendinni án þess að ryðja steinum frá. Fyrri helmingur júni-
mánaðar er aðalvarptími teistunnar hér á landi og oft er hún ekki
fullorpin fyrr en um miðjan júní. Utungunartíminn er talinn vera
3 (—4) vikur og ungarnir yfirgefa ekki hreiðrið fyrr en þeir eru
fullfleygir, en það mun vera um 5 vikum eftir að þeir koma úr eggj-
unum. Báðir foreldrarnir annast um útungun eggjanna og afla ung-
unum fæðu meðan þeir dveljast í hreiðrinu.
Að því er bezt er vitað er teistan algerður staðfugl hér við land.
Allan ársins hring eru teistur ekki óalgengar með ströndum fram,
oft alveg upp undir landsteinum. Ekki er þó útilokað að eitthvað af
íslenzku teistunni hörfi frá landi um háveturinn, en um það er ekkert
vitað með vissu. Og hvað sem því líður þá er víst, að utan varp-
timans heldur teistan sig yfirleitt miklu nær landi en lundinn og
svartfuglinn, sem leita þá lengra eða skemur til hafs. Þetta háttalag
teútunnar stafar vafalaust af því, að hún lifir mest á botnfiskum,
sem hún tekur á grunnsævi. Sprettfiskurinn eða skerjasteinbíturinn