Náttúrufræðingurinn - 1953, Blaðsíða 29

NOKKUR ORÐ UM ÍSLENZKAN FORNFUGL
137
Nú víkur sögunni aftur að Elliðaánum. Fyrir nokkrum árum fór
ég með ungum hollenzkum jarðfræðingi, J. Hospers, hér um nágrenni
Reykjavíkur og sýndi honum m. a. hið gamalkunna mólag undir
4. mynd. Skýringarmynd af skipun jarðlaga í Elliðaárdalnum frá A til B
(sjá 3. mynd).
hrauninu, sem Elliðaárnar eru nú að sverfa sig niður um. Við brúna
á aðalkvíslinni næst bezt til þessa mólags og þar tók Hollendingur-
inn sýnishorn efst úr mónum. Fyrir hans atbeina hefur dr. Libby
nú aldursákveðið móinn og reyndist hann 5300 ± 340 ára. Sé korti
því, sem hér fylgir (3. mynd), veitt athygli og skýringarmyndin
(4. mynd), sem sýnir aldursafstöðu mósins og sandlaganna með
fuglasporunum, skoðuð, verður öllum ljóst, að sandlögin eru eldri
en mórinn, og ennfremur bera þessar myndir það með sér, að aldurs-
munurinn hlýtur að vera mikill, því að hann hefur fyrst og fremst
nægt til þess að landið risi og árnar græfu hinn núverandi Elliðaárdal,
en þar að auki hefur hann hrokkið til þess að mómýrin næði að
myndast. Ég held því, að ekki sé óvarlega ætlað, þó talið sé að fugls-
sporin, og 40 m fjöruborðið við Elliðaárnar, sé minnsta kosti allt að
því helmingi eldri en mómýrin, eða um það bil 8 þúsund ára, og
væru þau þá frá lokum leysingatímans.
Menjar um fugla virðast sjaldgæfar í íslenzkum jarðlögum. Engar
slíkar hafa fundizt í surtarbrandslögunum né í Tjörneslögunum, svo
mér sé kunnugt. Hins vegar fann prófessor Guðmundur Bárðarson
fuglabein í nákuðungslögunum við Hrútafjörð,- en þau munu vera
yngri en hin fornu fuglaspor við Elliðaárnar, sem samkvæmt því
eru elztu merki um íslenzkan fugl, að því sem vitað er til þessa.