Náttúrufræðingurinn - 1953, Side 30

Ingimar Óskarsson:
Carex heleonastes (Ehrh.) fundin hér á landi
Það þykir ætíð tíðindum sæta, þegar nýr jurtaborgari kemur í
leitirnar. Þó sætir það meiri tíðindum, að grasafræðingar skuli hafa
haft jurtategund handa á milli í heilan aldarfjórðung án þess að geta
gengið örugglega frá ákvörðun hennar. En svo er því þó varið með
umrædda starartegund. Saga málsins er á þessa leið: Vilhjálmur
Grímsson, bóndi að Rauðá í Bárðardal, færði mér veturinn 1928 eitt
eintak af stör, er hann hafði fundið á Fljótsheiðinni 24. ágúst 1926.
Stör þessi hafði vaxið í skurðbakka í flóa einum í suður frá svo
nefndum Tóftarlioltum. Þetta eina eintak, er ég fékk til athugunar,
var þannig, að erfitt var að segja, til hvaða tegundar það ætti að
teljast, enda vantaði mig samanburðareintök. Taldi ég líklegast, að
hér væri um afbrigðilega C. paniculata (L.) að ræða, og birti ég
fundinn með því nafni. (1). Nokkru síðar fékk ég betra eintak
frá sama fundarstað, og sá ég þá, að ákvörðun mín hafði verið röng.
Þetta síðara eintak sendi ég utan, til þess að fá úr því skorið með
vissu, hvaða starartegund þetta væri. Niðurstaðan varð sú, að hér
væri um C. Pairaei (F. Schultz) að ræða (2) og (3). Var hún skírð
gaddastör á íslenzku. Nú skyldi maður ætla, að allar efasemdir hefðu
verið úr sögunni, en svo var ekki. Árið 1943, þegar hafinn var undir-
búningur að III. útgáfu Flóru Islands eftir Stefán Stefánsson, var
mér löngu orðið ljóst, að störin úr Fljótsheiðinni var eitthvað annað
en C. Pairaei, enda færð í Flóruna ótölusett og með athugasemd (4).
Áður en ég reit grein mina í Náttúrufræðinginn 1951 um íslenzkar
starir (5), hafði ég ekki tækifæri til að afla mér nægilegra gagna,
til þess að geta sagt mitt síðasta orð um þessa vandræðastör, sem ég
hafði þá sent utan i annað sinn til annarra aðilja en áður, en árang-
urslaust.
Síðast liðið ár gerði Helgi Jónasson, bóndi á Gvendarstöðum í
Köldukinn, mér þann mikla greiða að lána mér allt það, er hann
hafði safnað af téðri stör, en hann fann hana að Brenniási, nokkru