Náttúrufræðingurinn - 1972, Qupperneq 24

144
NÁTTÚRUFRÆÐI NGURINN
Ingimar Óskarsson:
Nýjungar um íslenzk sælindýr
Nokkur lindýr hafa enn bætzt við íslenzku fánuna, og ætla ég
eins og ég hef ætíð áður gert um nýja fundi, að geta þeirra á síðuni
Náttúrufræðingsins. Tegundirnar hafa verið fengnar aðallega með
tvennu móti: í botnvörpu eða úr ýsugörnum, mestmegnis safnað
af Jóni Bogasyni aðstoðarmanni við rannsóknir í Hafrannsókna-
stofnuninni í Reykjavík. Alls eru tegundirnar níu, tvær samlokur,
fimm kuðungar, einn nökkvi og ein undirtegund af ögurkóngi. Þær
tegundir, sem fengizt hafa utan 400 metra dýptarlínu, hef ég tekið
hér með til fróðleiks, þótt þær strangt tekið teljist ekki til íslenzkra
sælindýra. Þá hef ég gefið tegundunum íslenzk heiti, enda ekki
annað hægt í alþýðlegu fræðiriti.
Nafngiftir ætta og ættkvísla eru notaðar í samræmi við Skel-
dýrafánu íslands I og II.
Samlokur (Lamellibranchia)
Kræklingsætt Mytilidae
Modiolaria corrugata (Stimpson). Kólguhadda.
Skeljarnar eru mjög hvelfdar, óreglulega tígullaga. Nefið all-
stórt og meira íiliðstætt en á silkihöddu. Yfirborðsfleti skeljanna
má skipta í þrennt, framflöt, sem er með 14—18 greinilegum gárum,
miðflöt, sem er gáralaus, og afturflöt, sem er þéttgáraður. Gárarnir
hlykkjóttir (og er það gott ákvörðunareinkenni). Hýðið mógrænt,
dálítið gljáandi. Enginn garður merkjanlegur á milli nels og
kviðrandar.
Alls hafa fengizt þrjú fersk eintök úr ýsugörnum. Eitt þeirra var
í ýsu úr Djúpál út af ísafjarðardjúpi veiddri 20. janúar 1969 á 120
m dýpi. Lengd 7 mm. Tvö eintök voru úr ýsu úr Víkurál, veiddri
27. febrúar 1971. Lengd 5,8 og 4,8 mm.