Samvinnan - 01.04.1945, Page 26

SAMVINNAN
4. HEFTI
myndir og voru sumar þeirra á
þessari sýningu. Enn fremur marg-
ar ánægjulegar landlagsmyndir
úr átthögum hans í Borgarfirði.
Klessumálararnir og allt þeirra
fylgilið hefur mestu ömun á Ás-
geiri, af því að hann notar falleg
verkefni á fallegan hátt. Þessi
glíma mun þó að lokum verða
hættulegri fyrir klessumálarana
heldur en Ásgeir Bjarnþórsson, því
að leitin eftir fegurð reynist ætíð
giftudrýgri heldur en þráin eftir
því, sem er ljótt og ófullkomið.
Kommúnistar höfðu þriðju sýn-
inguna. Það var útbreiðslustarf-
semi fyrir Njálu, sem Ragnar í
Smára ætlar að selja á 250 kr. í
bandi. Laxness býr textann undir
prentun og mun væntanlega hafa
svipaðan frágang og á Laxdælu.
Mun þessi framkvæmd öll fremur
heyra til fésýslu heldur en bók-
menntastarfsemi. Útgefandinn
hefur fengið þrjá ákveðnustu
klessumálara landsins til að mynd-
skreyta þessa Njálu, og sýnir frum-
myndirnar í auglýsingaskyni. Eru
þær allar klunnalegar skopmyndir.
Skarphéðinn býr sig undir stökkið
yfir Markarfljót með því að húka
líkt og hrafn á haugi, en teygir öxi
með tveggja metra skafti fram yfir
vatnsflötinn. Ef Skarphéðinn
hefði raunverulega haldið þannig
á öxinni, myndi hann hafa steypzt
ofan á öxina, skammt framan við
ísbrúnina. Mörður, sem hlaut að
vera glæsimenni, þrátt fyrir læ-
vísina, lítur út eins og „róni“ í
höfuðstaðnum, sem hefur drukk-
ið suðuspiritus í ríkum mæli, legið
síðan heila nótt á dýnu í fangels-
inu, og er rétt kominn út á götuna
með sára timburmenn. Eru mynd-
irnar allar á sömu bók lærðar. Út-
gáfa þessi getur vel lánazt, af því
að bandið þykir fara vel í skáp,
og ómenntaðasti hluti þjóðarinnar
kann að hafa óheilbrigða ánægju
að því að sjá söguhetjurnar í
svínastíunni, þar sem Laxness
geymir bókmenntapersónur sínar.
En nú er þjóðarútgáfan, með
stuðningi Alþingis, búin að koma
Njálu í hreinlegri útgáfu inn á
meira en 12000 heimili í landinu.
Síðar kemur Njála frá Fornrita-
félaginu. Sæmd þjóðarinnar er
þannig fullborgið, að því er snertir
útgáfu fornritanna, hvað sem líður
fjárgróðabralli smekklítilla við-
vaninga, sem eiga líka rétt á að
lifa sínu lífi, eins og þeir, sem
meira er lánað.
Mrs. Barbara Wiliams, frú Magn-
úsar Árnasonar listmálara, hefur
sýningu á fjölmörgum barnamynd-
um, sem hún hefur málað á síð-
ustu árum. Frúin hefur auðgað
listalíf landsins með komu sinni.
Hún er sýnilega gædd góðum hæfi-
leikum og hefur fengið mikla
tækni með skólagöngu heima í
ættlandi sínu. Frú Barbara stendur
ekki í stríði við nokkurn mann, en
hefur giftusamleg áhrif á íslenzka
list. Landlagsmyndir, andlits-
myndir og teikningar hennar er
vel gert og til gagns og prýði í
landinu. J. J.
Samvinnuhreyfingin 100 ára.
Fræðslu- og félagsmáladeild
Sambandsins hefur nýlega gefið
út smárit. er nefnist „Samvinnu-
hreyfingin hundrað ára“. í bækl-
ingi þessum er stuttlega sagt frá
uppruna samvinnuhreyfingarinn-
ar og þróun hennar erlendis rak-
in. Mun ætlunin vera að gefa út
annað smárit, þar sem sagt verður
frá þróun samvinnuhreyfingar-
innar hér á landi.
Sennilega verður útgáfu slíkra
smárita haldið áfram. Full þörf er
á fræðslu um ýmis atriði í sam-
bandi við samvinnustefnuna. Er
heppilegt gera það með smáritum
sem þessum. Tíðkast slík smárita-
útgáfa mikið erlendsi.
í bæklingi þessum er allmikinn
fróðleik að finna. Frágangur á
honum er vandaður. Allir sam-
vinnumenn ættu að ná sér í bækl-
ing þennan sem fyrst.
J. Ey.
Sigurður Helgason: Hafið bláa,
skáldsaga. Rvík 1944, 240 bls.
Þetta mun vera fimmta frumsamda
bókin, sem út kemur frá hendi þessa
höfundar. Hann er kennari við barna-
skóla og verður því að hafa ritstörfin í
hjáverkum. Ég hef ekki lesið allar bækur
Sigurðar, en hygg þó að fullyrða megi,
að hann sé enn vaxandi rithöfundur og
hafi sýnt það ótvírætt með þessari bók,
enda er hann maður á léttasta skeiði.
Söguefnið kann að þykja hversdagslegt:
Nýfermdur skólapiltur, sem hefur ekki
baðað í rósum í uppvextinum, gerist skip-
verji á litlum vélbát á sumarvertíðinni.
Hafið bláa heillar huga hans, og hin
hversdagslegu störf koma honum til
nokkurs þroska. Ný störf leggja honiun
nýjar skyldur og ábyrgð á herðar. Skiln-
ingur hans á lfinu eykst smám saman,
skap hans stillist og kemst í jafnvægi. A
þennan hátt vegsamar höfundurinn holl- _
ustu og uppeldisáhrif hins hversdagslega,
heiðarlega starfs. Hann lýsir líka daglegu
störfunum á litlum vélbát og aðbúðinni
í verbúðinni mjög látlaust og hversdags-
lega ,en af svo mikilli natni og samúð,
að skipverjarnir eru orðnir góðkunningjar
lesandans, áður en hann veit af.
Stíil Sigurðar er ekki þungur né hljóm-
mikill, en hann er blátt áfram, yfirleitt
áferðargóður og fellur vel að efninu. Höf-
undurinn hefur að því leyti sérstöðu
meðal hinna yngri rithöfunda, að hann
gerir engin „heljarstökk", hvorki í sögu-
efni, orðavali né stíl. Hann beitir heiðar-
legum vinnubrögðum. Þess vegna er fót-
festa hans þegar allörugg, og virðist o-
hætt að vænta þess, að hann muni senn
færast meira í fang og valda þyngri við-
fangsefnum en hann hefur valið sér að
svo komnu.
J. Ey.
130