Stúdentablaðið - 01.03.1983, Blaðsíða 11

STÚDENTABLAÐIÐ
11
Fröken Júlía í
Hafnarbíói
Og hananú.
Fyrsta frumsýning Gránufjel-
agsins var í Hafnarbíói mánu-
dagskvöldið 28. febrúar sl. kl.
20.30 að staðartíma.
Fyrir valinu varð sjónleikurinn
„Fröken Júlía“ eftir þjóðskáld
þeirra Svía Ágúst Strindberg. Á
þeim tíma er hann skrifar sjón-
leikinn, árið 1888 var hann að
vísu ekki þjóðskáld landa sinna,
heldur listamaður sem valið hafði
útlegð vegna ásakana um ósið-
lega bersögli og guðlast í verkum
sínum. Strindberg er leitandi
maður sem reynir að gefa undir-
öldu samtíðar sinnar listrænt
form. Ekki aðeins að lýsa draum-
um hennar, heldur þeim orsaka-
veruleika sem býr að baki lífs-
munstri og siðferðiskreddum
tímans. Hann kallar „Fröken
Júlíu“ natúralískan sorgarleik og
vill þar með stilla sér í raðir
framsækinna listamanna síns
tíma. Hann á sér draum um til-
raunaleikhús í anda „Intímu“
leikhúsanna á meginlandi
Evrópu (þ.e. leikhús sem byggja á
nálægð.) En sá draumur verður
ekki að veruleika fyrr en 1906,
tveimur árum eftir frumflutning
„Fröken Júlíu" í Svíþjóð.
Leiksmiðjuvinna okkar
Gránufélaga er 1 anda þessa 95
ára gamla draums Strindberg —
leit að listrænu tjáningarformi
samtíðar. Og erum við jafnspennt
og þið áhorfendur góðir að sjá
hvað gerist í samleik sviðs og sal-
ar.
Þýðandi er Geir Kristjánsson.
Leikendur eru Ragnheiður Elfa
Arnardóttir, Guðjón Pedersen,
Kristín Kristjánsdóttir, Þröstur
Guðbjartsson og Gunnar Rafn
Guðmundsson. Lýsing er í hönd-
um Ingvars Bjömssonar, leik-
stjóri er Kári Halldór Qg leik-
myndahönnuður Jenný Erla
Guðmundsdóttir.
Framkvæmdastjóri hópsins er
Ingibjörg Guðmundsdóttir, en
auk ofantalinna aðila hafa aðrir
Gránufélagar lagt hönd á plóg-
inn.
Við höfum hug á að reyna þá
nýbreytni að hafa síðdegissýn-
ingar um helgar, sem við vonumst
til að geti komið sér vel fyrir t.d.
utanbæjarfólk. Og auðvitað erum
við til viðtals um hina ólíklegustu
sýningartíma fyrir stærri hópa.
Athugið að við höfum ekki
áskriftarkort, svo drífið ykkur að
sjá Fröken Júlíu — áður en það
verður um seinan.
Gránufjelagið.
1980 og er hann opinn kennurum
og nemendum af báðum kynjum.
Nú í haust bættust mörg ný andlit í
hópinn og því var ákveðið að stofna
hópa innan hverrar greinar eða
þverfaglega hópa þar sem ekki er
grundvöllur fyrir starfi faghópa.
Fyrir voru starfandi nokkrir hópar í
hinum ýmsu deildum innan skól-
ans en nú bættust fleiri við t.a.m. í
bókmenntafræði, félagsfræði og
sagnfræði. Form hópanna er mis-
munandi og eru þeir t.a.m. ýmist
opnir eða lokaðir karlmönnum.
Sumir vilja að bæði kynin ræði
saman en aðrir telja að árangurinn
verði betri ef konur fá fyrst að ræða
málin sín á milli. Raunar hafa
karlmenn sýnt takmarkaðan áhuga
á að vera með. Á fundum Jafnrétt-
ishópsins hafa fáir karlar látið sjá
sig þó þeir séu velkomnir eins og
allir aðrir.
í upphafi var ákveðið að hafa
enga formlega stjórn í Jafnréttis-
hópnunt en á hverjum fundi taka
nokkrir að sér að auglýsa næsta
fund en fundir eru vanalega
haldnir á eins til tveggja mánaða
fresti. Þar kynna hinir ýmsu hópar
starf sitt og staða kvenna innan
skólans sem utan er rædd.
Starf faghópanna er mismun-
andi en flestir starfa þó sem les-
hringir þar sem tekin eru fyrir efni
er varða konur sérstaklega í við-
komandi grein. Margir hafa sýnt
því áhuga að kannað verði hvað
verði um konur að námi loknu og
mundi þá líklega hver hópur taka
fyrir konur sem útskrifast hafa í
sinni grein.
Konur og H.í.
Konur sem stunda nám innan
Háskóla Islands fá yfirleitt ekki að
upplifa sig í samræmi við þann
bakgrunn sem þær hafa og verða
því í einu og öllu að ganga inn á
forsendur karlanna. Á undanföm-
um árum hefur þó orðið hér nokk-
ur breyting á samfara þeirri kröfu
kvenna að þær fái að rannsaka og
fjalla á vísindalegan hátt um sjálfar
sig og þjóðfélagið, út frá eigin for-
sendum og fá það viðurkennt. Inn-
an H.I. hefur því verið tekin upp
kennsla m.a. í kvennabókmenntum
og kvennasögu. Erlendis er þessi
þróun lengra á veg komin og í
Danmörku, Noregi og Svíþjóð
hefur t.a.m. kvennaréttur verið
valgrein í lagadeildum síðastliðin
ár og þannig mætti lengi telja.
Innan H.í. hefur borið nokkuð á
kynbundnu vali milli deilda og
greina. Hafa konur oft mætt mikl-
um fordómum þegar þær hefja
nám í svokölluðum „karlafögum".
Sem dæmi um það má nefna að
stundum er haft á orði að aukin
aðsókn kvenna 1 „karlafag" lækki
„standard" greinarinnar. Gegn
slikum fordómum er nauðsynlegt
að berjast.
Konur innan H.I. sem utan verða
að taka höndum saman og sigrast á
þeim ofurþunga fordóma sem
hvílir á þeim og vanmáttarkennd-
inni gagnvart reglum hins stétt-
skipta karlaþjóðfélags. Fyrsta
skrefið gæti verið að ganga í Jafn-
réttishópinn. MÆTIÐ Á NÆSTA
FUND.
Margrét Guðmundsdóttir
(ein úr hópnum)
Kristján Jónsson:
Umskrif
Vinstri manna
i
Þar kom loks að því að vinstri
menn áttuðu sig á því að eitthvað
var að gerast 1 Afganistan. Var
Ólína Þorvarðardóttir send fram á
ritvöllinn og skrifaði hún grein um
Afganistan. Var greinin að upplagi
hin furðulegasta og ekki hægt að
láta henni ósvarað.
I upphafi greinar sinnar setur
Ólína þá merkilegu fullyrðingu
fram að liðstyrkur Sovétmanna sé
fólginn í stjórnarhernum afganska.
Þegar það er haft í huga að 120.000
sovéskir hermerin eru 1 Afganistan
en stjórnarherinn samanstendur af
30.000 hermönnum, sést hve Ólínu
eru mislagðar hendur við rökrétta
hugsun, því ég geng út frá því að
Ólína sé ekki að falsa staðreyndir
öðrum aðilanum til framdráttar.
Þetta verður æ ljósara þegar áfram
er lesið, t.d.: „Stjórnin í Kabúl er
algerlega háð sovéska hernum.“ Það
er vitaskuld rétt og satt. En merki-
leg er sú lógik sem leitt hefur títt-
nefnda Ólínu að þessari niður-
stöðu, miðað við það sem hún sjálf
segir stuttu áður.
Um afgönsku andspyrnuhreyf-
inguna segir Ólína: „... hún er
óskipulögð og víða sundruð vegna
innri ágreinings.“ I grein sinni um
ástandið í Afganistan i 5. tbl.
Vökublaðsins segir Magnús Torfi
Ólafsson hins vegar um and-
spyrnuhreyfinguna að: „... nú er
samstarf í meiriháttar hernaðarað-
gerðum og skipti á upplýsingum og
birgðum að verða regla í samskipt-
um þeirra.“ Væri óskandi að fólk
eins og Ólína læsi greinar sér vitrari
fólks í góðum blöðum áður en það
hleypir af viskubrunni sínum í lak-
ari blöð.
Einna alvarlegust er „viðvörun“
Ólínu: „... við öllum fullyrðing-
um um geisla- og efnavopn, þar
sem slíkt er ALGJÖRLEGA
ÓSANNAÐ." (leturbr. mín) 11.
febrúar kom Sr. Bernharður Guð-
mundsson fram í sjónvarpsþætti og
skýrði frá því að hann hafði séð af-
gangska flóttamenn í Pakistan, af-
skræmda af völdum efnavopna.
Viku síðar var staddur hér á landi
bandarískur maður á vegum
óháðrar stofnunar sem fjallar um
^dþjóðamál, Stuart Schwartzstein
að nafni. Sagðist hann vera fullviss
um að sovésk efnavopn hafi drepið
hátt í 10.000 Afgani.
Nú ætti öllum að vera Ijóst að téð
Ólína ætti að skrifa sem minnst um
ástandið í Afganistan. Hún má það,
en með því gerir hún sig að við-
undri i augum þeirra sem betur
vita.
II
Alltaf þegar sovétmenn fremja
eitthvað myrkraverk á alþjóða
vettvangi er vinstri pressan fljót til
og skrifar urn Bandaríkin! Ólínu
bregst ekki bogalistin og segir að
vegna stríðsins 1 Afganistan hafi
Bandaríkjamenn: „efni á tyrfni og
afturhaldi í friðar- og afvopnunar-
viðræðum.“ Það er nefnilega það.
Okkur má standa á sama um örlög
einnar þjóðar (í viðbót). Áfrarn skal
haldið með undanláts- og uppgjaf-
arviðræður við Sovétherrana. Af
sama rrieiði er samanburðarfræði
þeirra. Að heyra E1 Salvador líkt
við Afganistan er eins og hver
önnur öfugmælavísa. Segir það
meir en mörg orð um málstað
vinstrimanna.
Sama máli gegnir með Víetnam.
Enn og aftur er horfið til 7. ára-
tugsins en aldrei er litið á hið
hörmulega ástand sem nú ríkir í
Suðaustur-Asíu. Hér ætlaði allt
vitlaust að verða þegar Banda-
ríkjamenn drápu gróður með efna-
vopnum, en nú, þegar Víetnamar
drepa MENN með efnavopnum,
þá þegja vinstrimenn. Segir það
líka meir en mörg orð um málstað
þeirra.
III
Um önnurskrif vinstrimanna um
utanríkismál er það eitt að segja að
þau eru með eindæmum. Allt púð-
ur beinist gegn Bandaríkjunum og
eru lygar og ofstæki einkenni þeirra
skrifa.
Hvað hugsa venjulegir menn t.d.
þegar þeir lesa í grein Jóns Gunn-
ars Grjetarssonar um samskipti
Bandaríkjanna og Mið-Ameríku
að Bandaríkjamenn: „... nota
napalm og stunda efnahernað
óhindrað í þessum löndum.“ Og
ákaflega dramatískt niðurlag sömu
greinar: „Bylting eða dauði... Við
munum sigra.“ Eða grein Guð-
varðar Más Gunnlaugssonar, en
þar kallar hann Reagan „brjálæð-
ing“, væntanlega vegna þeirrar
óskar Reagans að Evrópa verði
kjamorkuvopnalaus.
Nú hljóta menn að spyrja sig,
hverju þjóna þessi skrif? Hverjum
þjónar það að skrifa vitleysu um
Afganistan og lygar um Mið-Ame-
ríku, eða trúir einhver að Banda-
ríkjamenn noti napalm og eitur-
efnavopn í Mið-Ameríku? Af
hverju þessi heift gegn Bandaríkja-
mönnum en varla orð um Sovét?
Skilur þetta fólk ekki að það er
lýðræði á borð við það bandaríska
sem gerir því kleift að skrifa þetta
rugl. I Sovét fengi það aðeins að
skrifa á veggi fangelsa, væri það á
móti kerfinu.
Ég get ekki lokið máli mínu án
þess að segja að ég trúi því ekki að
skrif vinstrimanna stafi af hlut-
drægni. Því verð ég að álykta að það
fólk sem stýrir pennum sínum á
þann máta sem áðurnefnt fólk
gerir, það hlýtur að vera grunn-
hyggið.
Kristján Jónsson