Fálkinn - 06.04.1929, Blaðsíða 4

4
F Á L K I N N
Gullleitarmenn aiT fara yfir á.
og verðmætin þó enn meir. Eyði-
land sem hefði fengist fyrir
nokkra dollara í dag var orðið
miljóna virði á morgun. Og
margir rökuðu saman fje, en
aðrir sveltu, því lukkan gerði
sjer mannamun þar eins og
annarsstaðar.
Þremur árum síðar fundust
gullnámur í Ástralíu og næstu
árin kom mest af gulli frá
Ástralíu og Kaliforníu. En 1882
fanst svo gull í Transwaal í
Suður-Afríku og 1896 i Yukon-
dalnum í Klondyke. Hófust
miklir þjóðflutningar þangað
norður í ísalöndin, þar sem
hvítir menn höfðu ekki talið lif-
andi áður. Var afar erfitt að
komast þangað, yfir fjöll og
l'irnindi að fara og vetrarríki
mikið mestan tíma ársins. En
samt sótti fólk svo mjög til
Klondyke, að á einu ári aðeins,
1898, fluttu þangað 30 þúsund
manns, fólk af öllum stjettum
og þjóðerni, mest þó Canada-
menn, en líka Frakkar, Norður-
landabúar og Rússar. Strjáling-
ur fór þangað af íslendingum,
en ekki er þess getið að þeir hafi
dottið i lukkupottinn. Á tveiin-
ur árum óx aðal gullgrafarabæú-
inn, Dawson City úr 5 þúsund
ibúum upp í tuttugu. En síðan
hefir íbúum fækkað aftur, svo
að þar eru eigi nú nema 10 þús-
und manns. En bærinn er mynd-
arlegastur allra á þeim slóðum;
þar er rafveita og nokkur hlöð
eru gefin út þar.
Gullið í Klondyke liggur
laust innan uin sand og möl í
árfarvegum og er unnið með
þvotti, þannig að því er skolað
úr sandinum með vatni. Vegna
þess að gullið er þyngra en
sandurinn, verður það eftir á
botninum. En vegna frostanna
er gullþvottur mjög erfiður í
Ivlondyke. Hámarki sínu náði
gullframleiðslan þar árið 1900
er unnið var gúll sem var 22
miljón dollara virði. Árið 1911
var aðeins framleitt þarna gull
fyrir um 5 miljónir dollara, svo
að námugröfturinn liefir lifað
sitt fegursta nema því aðeins að
nýjar námur finnist.
Gullgrafararnir áttu ekki sjö
dagana sæla. Líf þeirra var hið
versta, kuldi, slæm aðbúð, sult-
ur og sjúkdómar, enda fórust
margir þeirra áður en þeim yrði
nokkuð ágengt. Venjulega að-
ferðin var sú að 3—4 slógu sjer
saman í leitarflokk og rannsök-
uðu einhvern farveginn, tóku
sand upp á skóflu hjer og hvar
og þvoðu í „pönnunni". Ef dá-
lítill vottur af gulli varð eftir
þegar sandinum hafði verið skol-
að burt var haldið áfram á sama
slað, reistur kofi og trjerenna
sett í lækinn til þess að ná upp
þvottavatni. Stofnkostnaður til
þessháttar gullvinslu var lítill
en eftirtekjan líka venjulega
mjög rýr og gullið seintekið.
Sumir fjenuðust hetur á ann-
an hátt, nfl. með því að selja
gullgröfurum vinnu sína. Altaf
var mikil eftirspurn eftir trje-
smiðum og þeim goldið hátt
kaup. Og þeir eru eklci fáir
miljónamæringarnir i Ameríku,
sem byrjað hafa auðsafn sitt
með því, að stofna búðarholu í
gullgrafabæjunum og selja rán-
dýrar lifsnauðsynjar, þegar allir
aðflutningar voru teptir vegna
vetrarsnjóanna.
Sumir hafa grætt á gullæðinu.
En hinir eru fleiri, sern kornu
/ Ijaldslað á leið til fyrirheitna landsins.
00
00
©0
Ba
00
m
©0
ES
00
©0
00
00
00
©0
00
©0
00
Stærsta súkkulaði og kon-
fekt verksmiðja Þýskalands, gg
fræg fyrir gæðin og verðið.
Mjög jölbreytt úrval.
A. OBENHAUPT.
©0
00
m
m
m
aftur með tvær hendur tómar —
eða komu aldrei aftur, vegna
þess að leitin að gullinu lagði
þá í gröfina.
Stærsta lcorn-sýning sem nokkurn-
tima hefir verið haldin í lieiminum á
að fara fram i horginni Regina, sem
er höfuðstaður Saskatshewanfylkis í
Canada, árið 1932. Verður hún opin
kornframleiðendum hvaðan sem eru úr
lieiminum og stendur yfir hálfan mán-
uð í ágúst. Til verðlauna fyrir liveiti
verður varið 90.000 dollurum og fyrir
hafra 30.000 doilurum, en þessar tvær
liveititegundir eru mest ræktaðar í
Saskatshewan. Þar búa allmargir Is-
lendingar.
Kinverjar hafa nú eignast hjóðsöng.
Eitt af fyrstu verkum þjóðernissinna-
stjórnarinnar sein náði völdum í Kína
i fyrrasumar var að efna til sainkepni
um nýjan þjóðsöng. Komu alls um 150
svör, en verðlaunin Iirepti ungur Kín-
verji sem heitir Tsjen-Mei-Tsjun, og
hefir hann samið bæði lagið og Ijóð-
ið. Lagið er ekki talið sjerlega kín-
verskt í anda, en gæti vel verið samið
af einliverju tónskáldi vesturálfu, en
kvæðið er ramkinverskt, orkt i forn-
kínverskum Ijóðastil.
Gamall prófastur i Noregi hafði orð
á sjer fyrir, að koma í stólinn illa
undirbúinn og Jiað var ekki altaf sem
liann komst vel frá ]>ví sem hann vildi
sagt hafa. Einu sinni bar svo við, að í
Færeyjum hafði orðið mikil óáran, pest
i sauðfje, grasbrestur, fiskileysi og
fleira i sömu átt. I.agði kirkjustjórnin
]>ví fyrir norska presta að minnast
Færeyja í bænum sínum á ákveðnum
sunnudegi. Gamli prófasturinn gerði
]>að með þessum orðum: Og loks vilj-
um vjer, vinir minir, í bænum vorum
ininnast Færcyja, sem ]>ú, l'aðir vor á
liimnum, vissulega, já jeg segi —
vissulega, veist að eru —— að eru cyja-
klasi í Atlantshafinu.
Leggið
undir gólfdúka yðar. —
Einangra mjög vel. Sjer-
staklega þægilegar þar
sem dúkar eru lagðir á
steingólf. Fyrirliggjandi
hjá
J. Þorláksson & Norðmann.
Dankastr.il. Símar: 103 & 1903.
Líkast smjöri!
t^MÍ0RLÍKÍ
l--------------I
Það er alkunna, að Reykvíkingar
greiða bróðurpartinn af tekju- og
eignaskattinum. sem landsjóður fær og
má scgja, að lögin sjeu ekki enn kom-
in til fullra framkvæmda hvað sveit-
irnar snertir. Mun ástæðan til þessa
einkum vera sú, að sama skoðunin er
enn ríkjandi hjer eins og sú, sem
kemur fram í eftirfarandi smásögu
um norskan bónda: Bóndinn hafði
ekki setið í sliattanefnd sjálfur en ver-
ið settur í skatt, sem honum fanst
ekki ná neinni átt; svo hár var hann.
Hann fór til lögfræðings og vildi láta
liann hjálpa sjer til að skrifa kæru.
Lögfræðingurinn athugaði málið og
segir svo, að þetta þýði ekki að kæra,
því bóndinn liafi haft miklu meiri
tekjur en þær, sem svari til skattsins.
Svarar þá bóndinn: Vitanlega hefi jcg
liaft miklu meiri tekjur. En jeg fer
]>ó varla að horga skatt af þvi sem
jcg jet!