Fálkinn - 20.04.1929, Síða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvœmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
Austurstr. 6, Reykjavík. Simi 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—7.
Skrifstofa í Osló:
A n t o n Schjöthsgate 14.
^laðiö kemur út hvern iaugardag.
Askriftarverð er kr. 1.70 A mánuði;
kr. 5.00 á ársfjórðungi og 20 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fvrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter.
Piientsmiðjan Gutenherg
,,Kemst þó hœgt fari“.
X .7 Á 1.1,.
l'lestir krakkar hafa gaman af þvi
busla sem mest, Jiegar Jjau koma
I vatn. Venjulega eru ]>að sömu krakk-
•u'nir, sem hafa verið hræddust við að
vaða i fótinn. En Jiegar Jjau eru orð-
"> vot gerast J)au ofurliugar og láta
Susurnar ganga út frá sjer, eins langt
°í> I'eim er unt. En ]>au halda sig á
fiiunninu, því á dýpi er ilt að busla.
Og huslubörnin eru líka hrædd við
•lýpið.
Það cr óðagotstilhneigingin sem
■'æður gusunum. Því gusurnar eru ætíð
alleiðing augnablikshugsunarinnar —
"g hær eru ekki til nema i augnablik-
"lu- Engin alda rís af þeim, ])vi síð-
straumþungi. Aldan kemur þvi að
e"'s, að vel sje fylgt á eftir og
straumþunginn ])vi aðeins að útrás
síe fundin. En gusurnar falla í sjálfa
Slfi og eftir þær sjest ekkert nema ef
'e'a skyldi froðuhóla, sem springur
'.íett eftir að hún fæðist.
hað hefir löngum verið sagt um ís-
endinga, að þeir væri góðir til að
l'J’rja, en verri til að halda til streitu.
'A málshátturinn er sannur, sem
segir: „Hálfnað er verk ]>á hafið er“,
n> ætti fslendingum að vera borgið.
hann sannast ekki á þeim. „Hverf-
11,11 O’ú verki, er hafið er“ væri frem-
Ur i áttina til þess að geta heitið
snnnniæli.
Eiklega hefir þetta lundareinkenni
orðið þjóðinni til meiri skaða í flest-
u") efnum, en með tölum verði talið.
•>u eru bráðum óteljandi dæmin þess,
menn byrji á ýmsuin fyrirtækjum
"'eð ofurkappi, en hverfi svo frá ])eim
’indir eins og eitthvað bjátar á. Fyrstu
s ‘'ttuvjelarnar, sem hingað voru flutt-
II r> Voru látnar — eftir fárra klukku-
st'"Xla reynslu — ryðga ofan i sömu
gnindirnar ,sem nú er aldrei horinn
•Mr að, heldur að cins vjel. Og grund-
.. er nlveg sú sama nú og ]>á, ])ó
V|?"n sje máskc eitthvað fullkomn-
»7*1.
^ Aslæðan til ])ess, að inenn rekur i
S)j J,1<l er nær undantekningarlaust
að menn fiusa •'> grynningunum.
[..ei11' l'ugsa ekki málið, áður en þeir
•i*riMSt * ^>að' Svo reka l>eir ‘ vörð-
nar °g fara að hugsa. Eftir á.
^ »fcinst ])ó hægt fari“, sagði maður
Ieui kallaður var spakvitur. Trauð-
efi» verður sýnt fram á, að annar
IrtV-11' ilafÍ l>etui’ J'ufisað lilutina fyr-
v-111 e" hann. Og reyndin mun
I . 'a s"’ »ð þeir komast lengst, sem
'* lk»st fara, — <•/ þeir liugsa á meðan.
Það eru skiftar skoðanir um
stefnu Evrópuþjóðanna í ný-
lendumálinn annara heimsálfa
og hafa jafnan verið. Sumir
telja, að afskifti stórveldanna af
þjóðum, sein lifðu á lægra menn-
ingarstigi en sjálfar þær, hafi
jafnan verið til ills eins, og að
])að sje á móti náttúrunnar lög-
máli að fara að skifta sjer af
högum þeirra og koma á breyt-
ingum og byltingum í þjóðlíf-
inu. Hver þjóð eigi að eflast af
éigin ramleik og undir eigin
stjórii, en það sem fram yfir sje
geri Itenni aðeins ilt eitt.
Aðrir ei'u gersamlega önd-
verðrar skoðunar og telja það
helst lil síns máls, að búskapur
menningarþjóðanna sje orðinn
svo margþættur, að viðskifti
milli þjóðanna og notkun land-
kosta, hvar sem eru í heimin-
um, sje orðin svo mikil, að
engin þjóð megi sitja hjá eða
fá leyfi til að láta land sitt ónot-
að til Iengdar. Hjá vesturlanda-
þjóðunum eru orðin svo mikil
landþrengsli, að þær verða að
leita úl til þeirra staða, sem
hetri hafa skilyrðin, ýmist senda
þangað fólk til landnáms eða
leitast við að koma skipulagi á
framleiðslu þessara þjóða, sem
skemra eru á veg komnar í
verklegum efnum, til þess að
auka verslun og atvinnu heima-
landsins.
Og þegar á alt var litið virð-
ast afskifti Evrópuþjóðanna af
nýlenduríkjum víðast hvar verða
til góðs, nú á tímum. Meðan
þjóðir hjer og hvar úti i heimi
nutu í engu aðstoðar Evrópu-
þjóðanna, var hagur almennings
Póstnai/n frá 1007 sjest á efri mgndinni en á fieirri neðri járnbrautarstöð-
in frá 1008.
yfirleitt verri en nú. í flestum
nýlendum er einnig, þrátt fyrir
allar óeirðir og uppþot sem sagt
er frá, friðsamar en áður, með-
Ilöfnin i Casablanca 1007 og sami staður 1028.
an hver hendin var upp á móti
annari og ekkert aðhald utan i
frá.
Ráðsmenska Spánverja og
Frakka í Marokko helir löngum
legið undir ámæli manna, enda
eru þessar þjóðir eins lagnar i
nýlendustjórn og Bretar eru, og
um Spánverja hafa margir vilj-
að halda því fram, að þeir kynni
illa að stjórna sjálfum sjer hvað
þá öðrum. Frakkar verða enn
að hafa her manns i Marokkó
og Spánverjar hafa háð styrjöld
við íbúana þar undanfarin ár,
og margir orðið til að fordæma
þá fyrir það. En eigi að síður
hafa framfarir orðið meiri í
landinu á siðustu áratugum en
áður gerðust á heilum öldum.
Myndirnar sem hjer eru birt-
ar, eru allar frá sömu borginni,
Casablanca, sem liggur að At-
lantshafi. og er þriðja hafnarborg
Marokkó að stærð. Er afar mik-
ið flutt út af ull og korni það-
an. Höfnin var lengi m.jög slæm,
að kalla mátti fyrir opnu hafi.
Árið 1907 tókst f.jelag manna í
Evrópu á hendur að láta byggja
höfn i Casablanca, en lands-
mönnum þótli þetta tiltæki svo
ilt, að þeir gerðu samsæri og
drápu f.jölda spánskra og fransk-
ra verkamanna. Varð þetta til
þess að Frakkar tóku borgina
herskildi og hafa haldið henni
síðan, en jafnan átt í höggi við
Marokkómenn, ekki síst síð-
ustu árin. Undir eins og Frakk-
ar höfðu tekið borgina fóru þeir
að leggja járnbraut, þá fyrstu
þar í landi og var býr.jað að nota
hana 1908. Á einni myndinni
sjest samgöngutæki það, sem