Fálkinn - 03.08.1929, Blaðsíða 7

F A L K I N N
7
Einkennileg vefsing.
Eftir Jóhannes úr Kötlum.
Gestur gamli var skrítinn og
skemtilegur karl. Hann var
smákaupmaður og hafði verslað
á Eyrinni í herrans mörg ár.
' Hann var sköllóttur, nærsýnn
og heyrnarsljór. Sumir sögðu nú
reyndar að nærsvni hans og
heyrnarleysi myndi ekki vera
eins mikið og hann ljet. Menn
þóttust stundum verða þess var-
ir, að hann hæði sæi og heyrði
hverjum manni betur, þegar
hann vildi og þyrfti á að halda.
En sköllóttur var hann, — það
bar öllum saman um.
Gestur hafði ákaflega góða og
rólega samvisku. Hann var alla
daga sikátur, eins og hann væri
altaf nýbúinn að gera góðverk
og sainur og jafn við alla, eins
og allir væru bræður hans eða
systur, sem hann gæti aldrei
auðsýnt nógu mikinn kærleika.
Þá kom það æði oft fyrir að
honum fipaðist við mælingu eða
vigt. Hann sá svo illa tölurnar á
lóðunum og kvarðanum. En ef
einhver fór að hafa orð á þess-
háttar við hann, þá kom árans
heyrnarleysið til sögunnar. —
„Varst þú nokkuð að segja,,
væni minn?“ sagði hann þá hvað
eftir annað og var þá svo inni-
lega auðmjúkur og elskulegur á
svipinn, að flestir gugnuðu og
hurfu frá ákæru sinni. — Og
altaf hafði Gestur nóga skifta-
vini, hverju sem tautaði. Mönn-
inn þótti eitthvað svo notalegt
að hvarfla inn í búðina til
gamla mannsins, sem altaf var
brosandi og altaf hafði svona á-
gæta samvisku.
En heimurinn er vondur. Og
það var svo sem auðvitað að
hann gæti elcki látið aumingja
Gest gamla í friði. Eitt kvöldið
þegar hann var eitthvað að yfir-
hta í búðinni sinni, komst hann
að þeirri hræðilegu niðurstöðu
að búið væri að st^Ia frá sjer
hinu og þessu smávegis, Þarna
vantaði tvö reyktóbaks stykki.
harna einn lúsakamb, og svo
framvegis. Þetta var alveg áreið-
anlegt. Hann var altaf vanur að
athuga hvern hlut í búðinni á
hverju einasta kvöldi, svo hjer
gat ekki verið um að villast.
Að vísu var hjer ekki um nein
ósköp að ræða, sem betur fór,
en samt varð Gestur uppvægur
með sjálfum sjer, blessaður
harlinn, yfir þessu óguðlega at-
hæfi. Því enginn glæpur fanst
honum eins voðalega syndsam-
legur eins og einmitt þjófnaður,
hversu litill sem var, enda mun
enginn lá honum það.
Næstu dagana á eftir reyndi
Gestur gamli að hafa hjá sjer
bæði augun og eyrun, þó ljeíeg
væru, því honum var ekki um að
•ata bannsetta þjófana hnupla
ut úr höndunum á sjer, svona
u,n hábjartan daginn. En aldrei
hatði hann þó verið stimamýkri
°g elskulegri en einmitt nú. Það
Var eins og hann væri sífelt
eeiðubúinn til að skera úr sjer
st.Vkki fyrir hvern sem var.
Svo var það eitt kvöld, að
margir af þorpsbúum voru að
vanda að slæpast i búðinni. Það
var glatt á hjalla og margt
spjallað. Gestur tók drjúgan þátt
í öllu sem gerðist og skríkti við
og við af ánægju. — Eitthvað
.hafði kvisást um þjófnaðinn hjá
honum út á meðal manna, þó
lágt færi enn.
Alt í einn hvesli Jón í Ruðn-
ingi röddína. Jón var miðaldra
verkamaður, ófríður og mjó-
róma og þótti í meira lagi góð-
ur sopinn.
„Er það satt, sem sagt er,
Gestur“, skríkti hann, ,,að húið
sje að stela frá þjer lúsakambi"?
Allir fóru nú að hlægja nema
Gestur. Hann hafði ómögulega
getað heyrt hvað Jón sagði.
„Ekki myndi jeg nú láta stela
svoleiðis út úr höndunum á
mjer“, hjelt Jón áfram, þóttist
góður og leit hróðugur í kringum
sig.
Menn hjeldu áfram að hlæja
og masa og Gestur hló og mas-
aði með, en heyrði þó og sá með
lakara móti. — Smámsaman
týndust gestirnir burt, er líða
tók á kvöldið og loks var Jón í
Ruðningi einn eftir hjá gamla
manninum.
„Jæja, nú fer að koma mál til
að loka kytrunni”, sagði G(estur
og snýtti sjer. — „Ekki mætti
jeg nú hiðja þig, Jón minn góð-
ur, að hinkra við hjer inni fyrir
mig, á meðan jeg skreppi iit og
læt hlerana fyrir gluggana. Hver
veit nema einhver þjófskrattinn
hafi sig nú á kreik.
Jú, Jón hjelt að það va’ri svo
sem guðvelkomið.
Gestur gamli þrammaði nú út
í snjóinn og kuldann, — þetta
var á Þorranum — og fór að
bisa við hlerana. Þegar hann
var búinn að koina þeim fyrir,
datt honum einhvernveginn í
hug að skygnast inn í búðina í
gegnum rifu sem var á öðrum
hleranum. Og þó nærsýnn væri,
sá hann nokkuð skrítið þar inni.
Þar var Jón í Ruðningi, sem var
að grípa nýja smjörtöflu af
einni hyllunni og faldi hana
vendilega í hattinum sínum.
„Bíddu ofurlítið við, Jón
minn“, sagði Gestur um leið og
hann kom inn og lokaði dyrun-
um. En Jón var búinn að setja
upp hattinn og sýndi á sjer
glögt ferðasnið, eins og hann
vildi gjarna komast burt.
„Fáðu þjer sæti, væni ininn“,
hjelt Gestur áfram. „Það væri
þó sannarlega ekki óviðeigandi
að fá sjer ofurlitla liressingu í
þessum árans kulda. Komdu og
fáðu þjer sæti kunningi!“
Jón virtist mjög á báðum átt-
um, jafnvel þótt næsta freistandi
væri að eiga völ a „dropa“. En
Gestur gamli tók þá blíðlega í
hönd hans, leymdi hann inn í
skrifstofuna og eindembdi hon-
um þar niður i stól, rjett hjá
ofninum. Svo Ijet hann aftur og
settist sjálfur á stól við hurðina.
„Óttalega finst mjer annars
ónotalegt hjerna, Jón minn“,
sagði Gestur gamli og hrúgaði í
ofninn, eins og unt var. —
„Reyndu nú að orna þjer, kunn-
ingi, svo að þú verðir ekki að
frostkúlu á heimleiðinni“.
Jón fann að smjörið var þeg-
ar tekið að klessast í hár hans,
og þaut upp og sagðist mega til
með að fara.
„Ekki fyr en þú hefir fengið
ofurlitla hýru, elsku vinur. Ann-
ars þarf jeg að segja þjer sögu.
Sittu því bara rólegur“. :— Og
Gestur þrýsti Jóni aftur niður í
stólinn.
„Æ, það er altof heitt hjerna“,
stundi Jón og gerði enn iilraun
til að standa upp.
„Sittu kyr, sittu bara rólegur,
væni minn, Jeg held þjer liggi
ekki þau ósköp á“, svaraði Gest-
ur gamli og skríkt.i góðlátlega.
„Jeg á eftir að gefa beljunni
og ýmislegt fleira“, sagði vesa-
lings Jón.
„Láttu nú ekki svona! Jeg
held að kýrskrattinn drepist
ekki. Vertu bara rólegur!“
Því næst . kom Gestur gamli
ineð tvö glös og fylti þau vmi,
ánægjulegur á svipinn.
„Gerðu svo vel, Jón minn!
Gerðu svo vel! Jeg held þetta
sje ekki of mikið fyrir að varð-
veita húðina fyrir mig. Reyndu
bara að gera þjer gott af því, —
jeg skal svo bæta við þig. Já,
það eru nú aumu þrjótarnir,
þessir, sem stela. Þeir kunna
illa boðorðin sín, garmarnir
þeir!“
Og Gestur gamli hóf glasið
sitt eins og til að skála við Jón.
En aumingja Jón var svo illa á
sig kominn, að hann kom engu
orði upp, fremur en hann væri
fæddur mállaus. Smjörið flaut í
dropatali undan hattinum hans
og vasaklúturinn hans var allur
orðinn gegnblautur af því
Gestur gamli ljek við hvern
sinn fingur og ljet ekkert á sjá.
„Það er undarlegt hvað mjer
finst eitthvað kalt hjerna í
kvöld“, sagði hann og bætti um
leið í ofninn. Ástand Jóns varð
æ hræðilegra og vínglasið hans
stóð alveg óhreyft á borðinu.
„Jeg skil ekkert í þjer, Jón
minn, ef þjer finst of heitt.
Blessaður, reyndu nú að hafa
gott af þessu, og ef þjer er virki-
lega of heitt, þá talctu bara of-
an hattinn þinn, kunningi!
Láttu mig sjá, jeg skal taka við
honum og hengja hann ein-
hversstaðar".
„Nei“, hrópaði veslings Jón þá
loksins, óumræðilega angistar-
fullur, og það kostaði hann
krampakenda áreynslu að koma
upp þessu fyrsta orði. Og um
leið þreif hann báðum liöndum
i hattjnn og hjelt honum föst-
um. — „Nei, nei“, stundi hann
áfram. „Jeg verð að fara, —
lof ínjer að komast út, — jeg
er lasinn, — lofaðu mjer að
fara!“
Nú steyptist lieill straumur
af smjöri niður andlitið á hon-
um, útbíaði fötin hans og seitl-
aði ofan eftir kroppnum, alla
leið niður i stígvjel, svo að hann
var bókstaflega baðaður í smjöri.
„Nú jæja“, sagði þá Gestur
gamli. „Úr því þú vilt ómögu-
lega vera lengur, væni minn, þá
farðu í herrans nafni! Vertu
blessaður, heillakarlinn, þakka
þjer nú fyrir alla skemtunina
og góða nótt!“
Jón i Ruðningi Ijet ekki segja
sjer þetta tvisvar og þaut af
stað.
Gestur gamli þrammaði bros-
andi á cftir honum út i búðar-
dyrnar og kallaði út i kvöld-
húmið:
„Heyröu, Jón minn! Jeg
gleymdi að geta þess við þig, að
ef þig skyldi vanta kamb til að
greiða úr hárinu á þjer, þá
máttu hirða þennan, sem stolið
var frá mjer. Hver veit nema þú
kunnir einhverntíma að rekast
á þjófinn!“
Hundaeyjan.
Franskt seglskip sigldi nýlega fram
með Mozambikeströndinni og fór Jiá
fram lijá smáeyju, Jean de Neva,
sem er rjett vestan við Madagaskar.
Skipsmenn tóku Jiá eftir ])vi að björg-
unarbátur lá fast upp við ströndina.
Skipstjórinn hjelt strax, að skips-
brotsmenn mundu vera í eyjunni og
setti ]>vi út bát í því skyni að leita
þeirra.
En á eýnni var enga menn að finna,
en niður við ströndina mættu báts-
mennirnir stórum, hvítum liundi, sem
starði á þá meðan þeir gengu á land.
Rjett i sama bili lcomu fjórir hund-
ar niður að ströndinni. Einn af
mönnunum, sem gengu á land, tók
stein og kastaði í einn hundinn. Vesl-
ings hundurinn ýlfraði hræðilega. En
jafnskjótt streymdu að stórir hunda-
liópar af allskonar tegundum. Þegar
hundarnir voru orðnir fimmtíu tals-
ins fóru þeir að gerast all nærgöng-
ulir, svo að mennirnir sáu þann kost-
inn vænstan að hverfa hið bráðasta
út í bátinn.
Fyr á öldum kom það oft fyrir, að
skip námu staðar við ey þessa til þess
að ná i vatn og safna skjaldbökum
eða ])á tina ávexti. Það var algengt
að skipshundarnir fylgdu hásetum i
land, en það skeði ekki svo sjaldan
að liundarnir týndust þar og urðu
eftir.
Þessir skipshundar hafa orðið ætt-
feður núverandi eyjarskeggja, sem
hafa lifað á eyjunni i marga áratugi,
án þess að nokkur hefði hugmynd
um þá.
Eins og gefur að skilja eru hund-
arnir viltir og standa á sama stigi og
hundurinn áður en hann varð húsdýr
og þjónn mannanna.
Það er talið, að hundar þessir skifti
þúsundum, en enginn liefir vitað um
að þeir væru til fyr en nú þegar
franska skipshöfnin uppgötvaði þá af
tilviljun.