Fálkinn - 14.06.1930, Blaðsíða 11

11
FXLKINN
lesendurnir
lög í jörðu. Jurtirnar uxu og dóu
um óendanlegan tíma. Það skeði
stundum að sjór skall yfir lönd með
svo miklu kyngi að allir skógarn-
ii . eyðilögðust. En þegar vatnið linje
aftur kom lífið fram að nýju. Nýir
skógar uxu upp á tiltölulegá skömm-
um tíma ofan á grafir hinna eldri
og voru aftur eyðilagðir af vatns-
flóðuin. Þannig er talið að þeir hafi
verið eyðilagðir og vaxið aftur u]ip
17(5 sinnum.
Með þesum hætti myndaðist hið
þykka kolalag, sem hefir svo mikla
þýðingu fyrir mennina nú á tímum.
Kl. 8—9. Permtímabilið. Það var
þurka tímabil. Þornuðu nú fenin.
Stórfenglegir krókódílar vaxa fram,
kjósa þeir heldur að lifa í sjó en á
landi.
Triastímabilið er kallað næst á
eftir þegar risadýr jarðar fara að
skapast.
Frá alda ððli til vorra daga.
Hnöttur sá er við lifum á er æfa-
gamall. Enginn veit hve gamall hann
er en menn þykjast sannfærðir um
að einhverntíma hafi hann verið gló-
andi eimur. Og þegar hann tók að
kólna myndaðist skorpan, sem yið nú
búum á. Margar miljónir ára liðu áð-
i höfunum hefir aukist, en dýrateg-
undir breyst og það koma meðal
annars fram fjöldi sækrabba. með
langar klær.
Kl. 4—ö. Devoniska tímabilið. Á
því þróast ýmsar merkilegar fiskteg-
undir, bæði fiskar sem anda með
•vWW

. .... •

S8ágfl

Úrskífa Iífsins.
im
mém 1

ö '• /í
«ii i ■' í'm
ur en lifandi verur tóku að liafast
við á jörðunni. Áður en svo gæti orð-
ið þurfti loflið að hreinsast svo geisl-
ar sólarinnar gætu skinið á hinn
dauða lmött.
Við tökum nú stórt stökk frá fæð-
ingu jarðarinnar og þangað til fyrsta
lifsspiran fer að koma i ljós. Það hef-
ii skeð fyrir h. u. b. 30 miljónum
ára og til þess að gera þjer betur
skiljanlegt þetta langa timabil skifti
jeg því niður i úrskífu.
Á úrskífunni hefi jeg skift þessum
30 miljónum ára niður i tólf klukku-
iíma. Hver timi nær yfir þrjár miljón-
ir ára.
Kl. 1, Kambriska timabilið. Fyrstu
lífverur verða til í hafinu. Engir fisk-
ar eru þar á meðal, en það úir og
grúir aftur á móti af svokölluðum
„trilobitum" smokkfiskum og öðrum
smádýrum. Á laiidi eru hvorki dýr
eða jurtir.
Kl. 2—4. Siluriska tímabilið. Lífið
lungum og með tálknum, fiskar þakt-
ir þykkum hornplötum, og aðrar
merlcilegar tegundir.
Flestar tegundir þessar eru þó út-
dauðar og við verðum að láta okkur
nægja eftirlíkingar þær, sem dýra-
fræðingar láta gera eftir leyfum þeim,
sem fundist hafa í jarðlögunum. Á
seinni timabilum hafa bæst við marg-
ar aðrar tegundir en aldrei í svo rík-
um mæli eins og á devoniska tímabil-
inu. Taktu nú eftir. Við erum komin
fimtán miljónir ára fram á lifsleið-
ina og ennþá eru ekki komin fram
önnur dýr en fiskar og lágtstandandi
sjávardýr.
Kl. 6—8. Stéinkolatímabilið. Við
staðnæmumst nú við merkilegasta
timabil jarðsögunnar. Júrtirnar eru
teknar að gróa. Og það úir og grú-
ir af risavöxnum jurtum einkum
jurtum, sem vaxa upp úr rökum jarð-
vegi og verða þær sumar 25—30
metra háar. Það er þessum jurta-
skógum að þakka að nú finnast kola-
Kl. 9. Jurtatimabilið. Kl. 10. Krít-
artimabilið. Það, sem einkum ein-
kennir þessi tvö tímabil, er það að
dýrin, sem bjuggu á jörðinni í þann
rMind eru svo gifurlega stór og mik-
ijfengleg. Auk þess hefir fjöldi þeirra
verið svo mikill að þau ráða lögum
og lofum á hnetinum. Ogurlegar or-
ustur hafa verið háðar milli þessara
dýra. Jurtagróðri fór hnignandi svo
minni dýr gálu hvergi falið sig. Má
kalla þetta gullöhi skriðdýra og
fugla.
En dýralíf þetta tók enda eins og
alt annað í þessuin heiini, og við lok
krítartímabilsins, eru flest þessara
risa-dýra útdauð,
Kl. 11—12. Tertiœrtimabilið. Við
lifum nú í lok þess tímabils, sem
svo er kallað. í byrjun þess voru til
dýr, sem nú eru úttdauð með öllu,
svo sem mammútinn. Þvi nær, sem
dregur þeim tinnim, sem við lifum
á, verður dýralífið fátæklegra, og lit-
ur einna lielst út fyrir. að mennjrnir
[ Tækífærisgjafir |
Fagurt úrval.
Nýjar vörur. — Vandaðar 5
vörur. — Lágt verð.
Verslun
Jóns Þórðarsonar. ■
VINDLAR:
Danska vindilinn PHÖNIX
þekkja allir reykingamenn.
Gleymið ekki Cervantes, Amistad,
Perfeccion o. fl. vindlategundum.
Hefir í heildsölu
SigurgeirEinarsson
Reykjavík — Sími 205.
IIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIH
Líftryggið yður i stærsta
líftryggingarfjelagi á
Norðurlöndum:
Stokkhólmi
B Við árslok 1928 líftryggingar
i gildi fyrir
yfir kr. 680,900,000.
S Af ársarði 1928 fá hinir liftrygðu S
endurgreitt
kr. 3,925,700,23,
B en hluthafar aðeins kr. 30,000 i
og fá aldrei meira.
S Aðalumboðsm. fyrir ísland: B
g A. V. Tulinius, Sími 254. 3
ÍkllimillllllllHIIIIIIIIIIIIIIHÍÍ
ætli að eyða öllum dýrum af yfir-
borði jarðar, nema húsdýrunum.
Svolítill hluti af Tertiærtímabilinu
er ísöldin. Þó þetta timabil hafi ver-
ið stutt hefir það þó ekki hvað minst
markað yfirborð jarðarinnar. Af
einni 'eða annari ústæðu, sem menn
ekki þekkja emiþá, breiddi isinn sig
um mikinii hluta hnattarins. Evrópa
lá öll undir is niður að Miðjarðar-
hafi og þannig kafnaði allur hita-
beltisgróðurinn í heljargreipum ís-
konungsins.
Kl. 11%, Hátíðlegur timi. Þá er á-
litið að maðurinn hafi fæðst til jarð-
arinnar. Ekki er vitað nokkuð á-
kveðið um það ennþá, en fundist
hafa leifar af mönnum, sem talið er
að hafi verið uppi fyrir miljón ár-
um síðan.
Kl. 12. Nútiminn. Tíminn, sem við
lifum á og heyjum baráttuna fyrir líf-
inu, en þróunin lieldur áfram, og alt
líf vort er ekki nema sekúnda i hinni
miklu eilífð tímans.