Fálkinn - 23.08.1930, Blaðsíða 6

6
F A L K I N N
.■í miðju torginu, þar sem hið skrautlega musteri Salómons stóð forðum
ciaga, ris hið svo ncfnda Omarsbænahús, sem er bygt árið 691 af kalifan-
um Abd-el-Melik. Kallast það á Arabisku „Kubbet-es-Sokkva“, sem þýðir
„Klettabœnahúsið". I miðju bienahúsinu standa klettarnir upp úr.
öllum löndum heimsins verið
skoðaðir nær því sem útlending-
ar og sjálfir hafa þeir þráð land
feðra sinna. Eftir styrjaldarlokin
hófst þvi þegar i stað innflutn-
ingur Gyðinga til Palestínu og
liafa þeim síðan aukist virðingar
til stórra muna.
Sjerstaklega ber á fjölguninni
i sjálfri Jerúsalem. Sú borg var
hin eina borg í heimi þar sem
meiri hluti íbúanna var Gyðing
ar, en upp á síðkastið hefir hún
vaxið stórkostlega. íbúunum hef-
ir fjölgað úr 60.000 upp í hjer um
bil 85.000, en Gyðingunum í
borginni hefir fjölgað úr á að
giska 40.000 upp í 60.000. Múha-
meðstrúarmennirnir eru í mikl-
um minni hluta. Þeir munu vera
nálægt 10.000 í borginni, en
kristnir menn um 15—16.000.
Hin æfarforna borg, sem á sjer
þekta sögu frá því um 1500 f.
Kr., er nú á endurreisnar tíma-
bili, sem er alveg einstætt í sögu
hennar. Ekki verður þó sagt, að
fullkominn friður og spekt ríki
enn sem komið er í Jerúsalem.
Þeir tímar eru að vísu liðnir, ,er
forvigismenn hinna jnnsukristnu
kirkjudeilda lágu í stöðugum ó-
friði og deilum sín á milli út af
kirkju hinnar helgu grafar, enda
cru það ekki framar Tyrkir, sem
eiga fyrir landi að ráða heldur
Englendingar. En hið mikla ó-
samræmi í þjóðernistilfinning-
um og trúarbrögðum Gyðinga
og Araba brýst altaf öðru hvoru
út í sambúð þessara þjóða. Þann-
ig risu deilur miklar, róstur og
blóðsúthellingar út af því hauát1
ið 1929 að Arabarnir rjeðu á
Gyðinga þar sem þeir voru á
bænagerð við „Grátmúrinn" svo
nefnda, þar sem Gvðingar gráta
enn í dag yfir eyðingu hins
skrautlega musteris Salómons.
En nú er þess freistað eftir föng-
um, að láta hvorn um sig njóta
rjettar síns, en það vildi oft far-
ast fyrir undir stjórn Tyrkja.
Jerúsalem er ekki aðeins
heilög borg í augum Gyðinga og
kristinna manna. Borgin er ein-
stök í sinni röð frá sögulegu sjón-
armiði og merkir fornleifafund-
ir koma þar stöðugt í ljós frá
löngu liðnum öldum. Jerúsalem
hefir verið eydd hvað eftir ann-
að, en altaf verið bygð upp aftur
á rústunum. Það lætur því að
líkindum, að hún hafi margar
minjar að geyma frá fornöld, ef
vel er leitað. Leifar stórra bygg-
inga sjást víða í undirstöðum
borgarinnar og með nokkurn-
veginn vissu er enn i dag hægt
að benda á hina helgu staði, sem
vjer þekkjum úr biblíunni, með
ummerkjum, sem tímans tönn og
margendurtekið niðurrif og ný-
bygging hefir sett á þá. Yfirleitt
er það miklum erfiðleikum
bundið fyrir fornfræðingana að
tímasetja þær fornleifar, sem
koma í ljós í hvert skifti, sein
Gyðingur frá Jerúsalem.
. . ~TW' »
Einkennileg, gömul gata í Jerúsalem
grafið er til
grunns í hinni
gömlu Jerúsalem
Hin gamla höf-
iðborg Palestínu,
sem nú er laus
orðin undan oki
Tyrkja, er óðum
að verða nútíða-
. bær. Rafljós, .
vatnleiðsla, sími,
samgöngur og
flutningstæki, alt
er þetta i besta
lagi. En þrátt fyr-
ir menningar-
strauma 20. ald-
. arinnar, sem .
mörgu kunna að
breyta og margt
að bæta, mun hið
sögulega gildi
Jerúsalemsborg-
ar ekki rjena
heldur fara vax-
andi um ókomn-
ar aldir.
I>a8 hefir oft verið sagt, a'ð „Ó
guð vors lands“ væri ekki sem hent-
ugastur þjóðsöngur, vegna þess, að
hann næði yfir svo stórt tónsvið, að
fæstir gætu komist klakklaust út úr
honum. En það eru fleiri þjóðsöngvar
með þessu marki brendir, eins og
sjá má af þvi, að nýlega kom sendi-
nefnd á fund Bandarikjaþingsins,
með bænarskrá um, að nokkrum tón-
um í þjóðsöngnum „The Star sprang-
led banner“ yrði breytt, svo að
menskum mönnum yrði kleift að
syngja hann skammlaust. Hafði
nefndin með sjer góðan og kunnan
söngvara til þess að sanna þing-
mönnum, að þetta væri ekki að nauð-
synjalausu. Nefndin hjelt þvi fram,
að annað hvort yrði að syngja þjóð-
sönginn svo lágt, að þrir fjórðu hlut-
ar hans hljómuðu eins og rödd úr
dauðra manna gröfum, eða breyta
áðurnefndum kafla úr honum. Ekki
hefir heyrst, hvort sendinefndin hef-
ir fengið svar við málaleituninni.
-----------------x-----
L'ng og rik stúlka frá Ástralíu, að-
eins 18 ára gömul, lagði nýlega á
stað heim til sín frá París, en þar
hefir hún dvalið um tíma til þess að
læra mannasiði og kynnast lifinu í
stórborginni. Foreldrar hennar eru
þess albúin að flengja hana þegar
hún kemur heim og stúlkan hefir ein-
hvern pata af þessu; að minsta kosti
hefir hún gert ítrekaðar tilraunir til
að strjúka af skipinu, í höfnum, sem
það hefir komið í á leiðinni. Reiði
foreldranna stafar af því, að stúlkan
hefir notað 3 miljónir fi'anka j>ennan
tima sem hún var i París, og eytt
mestu af þessum peningum á nætur-
veitingahúsunum þar í borginni. Sjer
til aðstoðar náði hún í ungan og
fríðan Ungverja sem nú þakkar sjer
það, að engin ung stúlka í heimi sjc
jafn kunnug næturlífinu í Paris og
þessi er. En jafnframt hefir hann
sjálfur hjálpað stúlkunni vel til þess
að koma peningum hennar fyrir
kattarnef.
----x-----
í fangelsi einu í Englandi var i vet-
ur verið að halda skemtun fyrir
fangana. Þar var m. a. töframaður
einn, en hann var ekki eins fimur
og Nultsewo og mistókst marct af
því, sem hann átti að sýna. Bað hann
þá einlivern fanganna um að koma
og undir eins kom fram gamall inn-
brotsþjófur. Töframaðurinn fór nú að
taka peningana hjer og hvar af hon-
um, einkum úr munni hans og nefi og
safnaði peningunum saman í hatt. Síð-
an tilkynti hann að nú ætlaði hann að
láta peningana hverfa. En þá kom i
ljós að peningarnir voru horfnir áð-
ur en kom til kasta töframannsins.
Þjófurinn liafði stungið þeim á sig,
án þess að töframaðurinn tæki vitund
eftir því.
----X-----
Vilhjálmur Þýskalandskeisari hef-
ir fengið tilboð frá ýmsum kvik-
myndafjelögum í Englandi og Ame-
ríku um að leika í talmynd, þar
sem keisarinn sje i aðalhlutverkinu,
Villijálmur hefir hafnað öllum þess-
um tilboðum og er þó synd að segja,
að fjelögin hafi numið við neglur
sjer það, sem hann átti að fá fyrir
vikið. En keisarinn segist vera á móti
talmyndum, og auk þess er hann
ekki svo á flæðiskeri staddur, að
hann þurfi nð láta aurana freista
sín. Hann var ekki svo linur i kröf-
um þegar hann var að heimta eign-
ir keisarastólsins af Þjóðverjum.
----x-----
í London er nýlega stofnað fjelag
í þeim tilgangi að sjá um nð fólk
verði ekki jarðað fyr en það er dúið.
Felagið hjelt nýlega fund og þar
skýrði formaðurinn frá því að margir
hermenn hafi verið kviksettir *
heimsstyrjöldinni. Hann sagði frá
því, að hann hafi verið i sjúkralið-
inu á vesturvígstöðvunum og eiR
sinn átt að jarða þýskan hermann.
Hann hafi þá orðið var við að lífs-
mark var með Þjóðverjanum og haíi
sagt það við fyrirli'ðann. Það hafi
og komið í ljós við nánari rannsókn,
að maðurinn var lifandi.
----x-----