Fálkinn - 10.10.1931, Page 7

F Á L K I N N
7
.......... o '<111111!,• o '"Ulllii' O '•millii' O '"llllln' O ""IIIIIk'O .................................................Illllii" O '"lllllii" O '"1111111' O '"llllln' O '"lllllii' O '"lllllii' o
Betty og Jörgen,
o
o
■
o
Jörgen Holland var ekki álitinn aS
vera neitt frániúrskarandi gáfnaljós,
enda var þess engin von, því alt sem
foreldrar hans höfðu sjer til ágætis
var aS eiga nokkra skildinga á vöxlu.
Skil.dinga þessa erfði Jörgen. Og
j)ó liann hefSi nú ef til vill getað
fariS þannig meS þá að jjeir hefSu
Snst honum það, sem hann átti ólif-
aS, þá gerði hann það ekki. Hann
var langt kominn með arf sinn enda
höfðu vinir lians trúlega hjálpað
íionum til að koma honum fyrir katt-
arnef. Þetta varð Jörgen ljóst einn
góðan veðurdag, þegar hann sem oft-
ar fjekk mánaðarreikning sinn frá
bankanum. Hann hrifsaði eftirminn-
anlega i hárlubbann á sjer, eins.og
i liirtingarskyni, annað gerði hann
ekki. En hann l.jet það eins og af til-
viljun berast i orð við vin sinn Geo-
frey Landon. Geofrey var óefað besti
vinur hans, því það var einkum Geo-
frey, sem hafði hjálpað honum — að
sólunda peningum hans.
Nú eins og endranær sýndi Geo-
frey Landon hvílikur snillingur hann
var í hvívetna. Hann sagði strax við
Jörgen:
— Þú verður að gifta þig.
Og svo hrifin var Geofrey af þess-
ari liugmynd sinni að hann endur-
tók aftur: Þú verður að gifta þig!
Þú verður að ná í ríka stúlku.
- Hm! mælti Jörgen heimspek-
ingslega. Geturðu sagt mjer hvernig
það á að ske. Jeg skil það ekki.
Þetta sýndi þó að það var ofboð
lítið vit i rauða kolJinum á Jörgen
Holland.
En þessi orð Geofrey Landons
fjellu í góða jörð. Jörgen fór að
hugsa og slíku hafði hann ekki hafl
fyrir um langan aldur. Og þegar
hann hafði lokið við að hugsa, gekk
hann til. Betty Lindey, lauk upp
munni sínum og mælti á þessa leið:
— Betty — injer finst nú vera tími
til kominn að jeg fari að festa ráð
mitt. Það er áð segja, jeg hefi nú
aldrei verið neitt sjerlega útslátta-
samur — að minsta kosti ekki meira
en margir aðrir i minni stöðu. En
þú skilur jeg er að verða leiður
á einlífinu.
Jörgen þagnaði skyndilega, þvi
Betty horfði á hann eins og hann
væri linudansari, sem hætta væri á
að þá og þegar fjelli niður.
— Hvað áttu við JörgenV spurði
Betty, sem var vellrík og fjörutiu og
átta ára gömul, Hið fínlega, hæru-
skotna hár hennar, virtist alt i
einu fá aftur koparlit sinn aS nýju.
— Jeg meina — Jeg meina, já
sjáðu Betty. Jeg er að hugsa um aS
gifta mig. - —
Betty kipraði saman vörunum og
Jörgen hjelt að hún væri að reyna
að verjast brosi.
— Ojá, það er svo sem ekki of
snemma að verið. En hverja ertu
að hugsa mn að ná í?
— Jú, sjáðu — hm —-jeg veit það
eiginlega ekki. — — —
— Veistu þaS ekki? Það er nú það
skritnasta, sem jeg hefi heyrt. Held
urðu kannske, að það sje nóg fyrir
þig að rjetta út hendina til þess að
þú fáir stúl.ku á hvern fingur? Þetta
er sannarlega það skringilegasta,
sem jeg hef á æfi minni heyrt, en þú
hefir nú alla daga verið einkennileg-
ur, Jörgen. Þú ert eiginlega ekkert
gáfnaljós, þó nógu rautt sje á þjer
hárið.
Jörgen var að hugsa um hvort
Betty væri að skopast að sjer.
— Já, sjáðu, sagði hann — jeg var
eiginlega að liugsa um — liugsa um
að spyrja þig hvort þú mundir vilja
.lörgen fansl Belty fölna dálítið.
Hún þagði um stund og síSan mælti
hún:
HvaS erlu eiginlega gamall?
Þrjátiu ára.
— Þá er jeg 18 árum eldri en þú.
— Nú, hvaS gerir það til? þeim
mun betra — hm— þá •— þá get-
urðu kannske haldið dálítið í hem-
ilinn á mjer.
— Þetta er nú það skynsamlegasta
sem jeg hefi heyrl þig segja um dag-
ana og er jeg búinn að þekkja þig
i átta ár.
— En að þú skulir rnuna það.
Mjer finst jeg hafa þekt þig siðan
jeg var svolítill drengur. Mjer finst
þú vera bókstaflega eins og þegar
jeg kyntist þjer fyrst.
— Þakka þjer fyrir, mælti Belty
— dálítiS kuldalega. — Heyrðu mig
Jörgen annaðhvort hefirðu fengið
þjer helst til mikið neSan í því, eða
það er eitthvað annað sem að þjer
er. En þú verður að hugsa þig um
og gefa mjer líka tíma til að athuga
tnálið. Komdu aftur á morgun — ef
þjer í rauninni er alvara. Jeg skal
svara þjer þá.
Og það .varS Jörgen að gera sjer
að góðu. Hann kvaddi og fór.
Þegar hann var farinn, rjetti Betty
úr sjer. Hún sat lengi og horfði á
rósirnar í gólfteppinu, eins og henni
væri stuðningur að þvi. Svo hneigði
hún dálítið höfuðið.
— Það býr eilthvað undir þessu,
hugsaði hún: --- Ásl er það ekki,
það veit jeg vel. En hvaS getiir það
verið?
Svo hneigði hún sig dálítið aftur,
eins og henni hefði dottið eitthvað í
hug, fór í yfirhöfnina og gekk út í
bæ.
Daginn eftir koin Jörgen aftur.
— Nú, ertu búinn að hugsa þig
um? spurði Betty.
—• Já, jeg stend við það, svaraði
Jörgen. En þú?
— Jeg skal giftasl þjer Jörgen,
svaraði hún. En fyrst verð jeg að
trúa þjer fyrir dálitlu. Jeg hefi keyp,t
hlutabrjef í fyrirtækjum, sem farið
hafa á höfuðið og nú á jeg því miður
ekkert til. Jeg hefi tapað öll.u saman.
Jeg vissi ekki hvað jeg átti til bragðs
að taka. Þú komst alveg eins og frels-
andi engill, Jörgen. .Teg þurfti ein-
mitt á einhverjum að halda, sem gæti
sjeð fyrir mjer, skilurðu.
Svona var þá komið. Jörgen sat i
klípunni. Hann vissi að hann átti
að segja eitthvað en hann gat það
ekki. Það var Betty, sem rauf þögn-
ina, einmitt þegar hún var að verða
óþolandi.
—- Jeg skil vel að þetta hafa orðið
sár vonbrigði fyrri þig, kæri dreng-
urinn minn. AuðvitaS vil jeg ekki
halda þjer föstum eftir þetta. Jeg
verð vísl að reyna að hjarga mjer
?ins og best gengur.
.Törgen var kominn úl á götu, en
Betty stóð upp í herbergi sínu og
gægðist á eftir honum bak við
gluggatjaldið. Svo andvarpaði hún
og settist. Hún sat hreyfingarlaus
i heilan klukkutíma, síðan gekk hún
inn i svefnherbergi sitt og kastaði
sjer út af á rúmið.
- Það liður þrír dagar.
Enginn af vinum Jörgens sáu hann
þessa daga og engin vinstúlka Betty-
ar sá hana heldur. En fjórða dag-
inn steig Jörgen inn i herbergi Betty-
ar.
— .Teg hefi hugsað mig uin, Betty,
sagði hann. Nú skal jeg segja þjer
livernig i öllu lá.
— Jeg — vil ekki vita neitt.
:— .Tú, Betty. Jeg var búinn með
peningana mína. Jeg bað þin af því
að — til þess að, já þess að giftast
peningunum þínuin. Það var fantur-
inn liann Geofrey Landon, sem rjeði
mjer til þess — já, að velja þig.
Þegar þú sagðisl enga peninga eiga,
varð jeg alveg lamaður. En nú er
jeg búinn að liugsa mál.ið. Mjer finsl
jeg liafa hagað mjer eins og dóni
gagnvart þjer, Betly. Og svo finn jeg
ini — að mjer —- þykir vænna um
þig en jeg hjelt. Jeg get fengið góða
stöðu þegar jeg vil — jeg get unn-
ið fyrir okkur báðum á þann liátt
og nú spyr jeg þig aftur hvort þú
viljir giflast mjer. Það er fnll alvara
Betty.
Betty horfði lengi á liann, og því
lengur, sem hún horfði á liann því
rjóðari varð hún í kinnum og loks-
ins smeygði hún sjer i faðm lians.
— Nú skal jeg líka segja þjer
sögu Jörgen, sagði hún. -- Mjer er
búið aS þykja vænt um þig í hjer
um bil. átta ár. En, sjáðu, jeg er
svo gömul að jeg hefi aldrei viljað
láta það i ljósi.
— Verlu kyr, Betty. Og nú kysti
hann hana.
Daginn eftir brúðkaupið sagði hún
nokkuð, sem gerði hann alveg orð-
lausan.
— ÞaS er dálítið, sem jeg verð
að játa fyrir þjer Jörgen. Þegar þú
baðst mín í fyrra skiftið varð jeg
glöð. En svo gat jeg ekki ímyndaS
mjer að þjer þætti vænt um mig,
en hjelt að það væri vegna pening-
anna minna. Jeg spurðist fyrir um
hagi þína og komst að því hvernig
á stóð. Þá hugsaði jeg mjer að reyna
þig Jörgen. .Teg bjóst ekki við að þú
myndir koma aftur. En þú komst
aftur til mín, Jörgen, þó þú hjeldir
að jeg væri fátæk. En þaS er jeg
ekki, ónei, sjáðu, jeg er það ekki. Jeg
skrökvaði því bara.
— Það gjörir ekkert til Betty. Jeg
held stöðunni éins fyrir það.
Smásögur um
myndhðggvara.
Ef einhver tæki sjer fyrir liendur
að safna smásögum um stórmennin,
mundi hann hafa nóg aS gera æfi-
tangt Þvi að hvortveggja er, að í
sambandi við alla menn gerasl sög-
ur, lika í sambandi við smámennin,
en til þess að nokkuð þykji í þær
varið, þá þarf einhver frægur mað-
ur að vera einn aðillinn. Þessi árin
ber mest á sögunum um Bernard
Shaw og að kalla daglega koma fram
sögur í sambaudi við hann. En það
hafa sögur myndast i sambandi við
fleiri. Til dæmis stærsta mynd-
höggvara Frakka, Auguste Hodin.
Rodin leit stórt á sig og gerði lítiS
úr flestum öðrum myndhöggvurum
ag ekki síst úr kennurum og nem-.
endum franska listaháskólans. —
Þeir sem þykja duglegir námsmenn
á listaháskólanum þurfa að lifa lengi
lil þess að gleyma því sem þeir hafa
lært. Þá fyrst geta þeir orðið lista-
menn. Jeg er bara iðnaðarmaður.
Einu sinni var verið að tala um
serbiska inyndhöggvarann Mestrovic
i samkvæmi þar sem Rodin var
staddur. —• ÞaS eru aðeins tveir
iniklir myndhöggvarar uppi nú á
tímum, svaraði Rodin. Hinn er
Mestrovic.
Albert Thorvaldsen var alla æfi
laus við liroka, jafnvel þó að honum
væri hampað hátt og samtíS hans
tignaði hann eins og þjóðhöfðingja.
Sagnir sem um hann ganga sýna
þetta vel.
Honum þótti mjög vænt um góð-
fjölskyldan sýndi honum, en undir-
gefinn var hann samt ekki. Einu
sinni bauð Kristján FriSrik prins
honum til veislu, en sama dag var
fæðingardagur H. C. 0rsteds og
þangaS hafði Thorvaldsen lofað aS
koma. Bað hann því prinsinn að
hafa sig afsakaðan. Næst þegar
prinsinn bauS honum bætti hann
þessu við: Það er að segja, ef þjer
hafið ekki annað betra að gera!
Árið 1826 kom einkadóttir Thor-
valdsens, Elisa, til hans og sagðist
vilja giftast Paulsen kammerherra,
sem hafði beðið hennar, og bað um
samþykki föður síns. Hann svaraði
því stutt: Jeg hefi sagt þjer, að þú
getir gift þig hverjum sem þú vilt,
mig gildir einu hvorl það er skóari
eða skraddari, ef ]>aS aðeins er heið-
virður maður.
Þegar Thorvaldsen kom lieim frá
ltómaborg var hann boSaður i á-
lieyrn hjá Friðrik konungi sjötta,
sem ekki var- talinn neitt gáfnaljós.
Drotningin gekk á milli gesta og tal-
aði við alla, en konungur stóð þegj-
andi þangað til drotningin livíslaSi
einhverju að honum. Hann gekk þá
til Thorvaldsen og spurði: Að hverju
c-ruð þjer að vinna núna? Thorvald-
sen nefndi nafnið á myndinni. —
Verður hiTn falleg? spurði konungur.
Og samtalið varð ekki lengra.
Sami Friðrik konungur var ekki
heldur sjerstakur listkunnáttumaður.
Ole Bull ljek á fiðlu fyrir hann
nokkru síðar. Hver hefir kent yður
að leika á fiðlu? spurði konungur.
— Það hafa hinir freyðandi fossar
Noregs gert, árnar og snævi þakin
fjöllin, svaraði Ole Bull. — Þetta er
fifl! sagði konungurinn við hirS-
ineistarann og fór leiðar sinnar.
L/E KNISAÐtíEHÐ í dýragarðinum
A VILLIDÝRUM. i London varð
-----------------nýlega að fram-
kvæma læknisaðgerð ú tveimur
grimmustu dýrunum sem þar eru til,
panterdýrinu „Maud“, sem prinsinn
af Wales gaf garðinum fyrir tiu ár-
um, og hjer birtist mgnd af, og leóp-
arðanum ,,Bill“ frá Vestur-Afríku.
Klærnar á þessum grimmu dýrum
höfðu aflagast þannig, að oddarnir
á þeim uxu inn i gangþófana, eins
og oft vill verða á rándýrum i dýra-
görðum. Og nn voru þan orðin hölt
c
og farið að grafa i löppunum.
Dýrin voru gini inn í svo kallað
„klóroformbox", sem er loftþjettur
klefi sem hœgt er að fylla með klóro-
formgufu. Undir eins og dýrin voru
fullsvæfð, var loku skotið frá og lapp-
irnar togaðar út um gatið og læknis-
aðgerðin framkvœmd.
| M á I n i n g a
vorur
a
■
■
| Veggfóður
Landsins etærsta úrrai.
a
Umálarinn«
B
tteykjaTÍk.
■BBBIBI■■■■■■>■■■■HaBBB ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■