Fálkinn - 06.02.1932, Síða 4

4
F Á L K I N N
Sárid ósyniiega
Eftir Karoly Kisfaludi.
Snemma morguns áður en
læknirinn frægi var kominn á
faetur kom maður inn í bið-
stöfuna til lians með miklum asa
og óskaði þess, að hann yrði
ekki látinn híða andartak; hann
yrði að hitta læknirinn undir
eins. Læknirinn ldæddist í
snatri og hringdi á þjóninn.
Látið þjer sjúklinginn
koma inn, sagði hann.
Maðurinn sem inn kom virt-
ist vera af háum stigum. Fölv-
inn í andlitinu og veiklað út-
lit lians bar með sjer, að hann
væri þjáður á sálinni. Hann
hafði hægri liöndina i fetli og
þó honum tækist að leyna þján-
ingu sinni livað andlitsdrætt-
ina snerti, gat hann ekki varist
að taka sársaukakend andvörp
öðru hverju.
— Gerið þjer svo vel að fá
yður sæti. Hvað get jeg hjálp-
að yður?
- Mjer hefir ekki komið dúr
á auga í viku. Það er eitthvað
að hægri hendinni á mjer, en
jeg veit ekki hvað það er. Það
lilýtur að vera krabbamein eða
einhver annar hræðilegur sjúk-
dómur. í fyrstu var það tiltölu
lega meinlaust, en nú logar
höndin af sársauka. Jeg liefi
ekki augnabliks frið og kvölin
vcx með hverjum klukkutíma
og verður æ liræðilegri og ó-
hærilegri. Jeg er kominn hing-
að til borgarinnar til að tala við
yður. Ef jeg á að þola þetta
klukkustund enn verð jeg brjál-
aður. Jeg ætla að hiðja yður að
skcra það hurt eða hrenna það
eða gera eitthvað annað við
það.
Læknirinn hughreysti sjúkl-
inginn með þvi, að ef til vill
væri ekki nauðsynlegt að skera.
Nei, nei, andmælti hinn.
— Það verður ólijákvæmilegt
að skera það. Jeg kom beinlínis
til þess að láta skera þetta burt.
Annað stoðar ekki.
Hann lyfti hendinni úr fetl-
inum með sýnilegri áreynslu og
hjelt áfram: — Jeg ætla að hiðja
yður að verða ekki hissa, þó að
þjer sjáið engin missmíði á
hendinni. Þetta er vist alveg
einstakt tilfelli.
Læknirinn sagðist ekki vera
vanur að verða hissa, þó hann
fengi óvenjuleg tilfelli til með-
ferðar. En er hann hafði grann-
skoðað höndina slepti hann
henni aftur og það leyndi sjer
ekki að hann var forviða, því
að hann gat ekki sjeð neitt at-
hugavert við hana. Hún var al-
veg eins og hin höndin; ekki
svo mikið sem roðablettur sæ-
ist á henni. Eigi að síður leyndi
það sjer ekki, að maðurinn
leið miklar kvalir; það sást ekki
livað síst á því hvernig hann
lyfti liægri hendinni með þeirri
vinstri, eftir að læknirinn hafði
látið hana síga.
- Hvar er kvölin?
Maðurinn henti á gómstóran
blett milli aðalæðanna, en kipti
að sjer hendinni eins og hann
væri hrendur, þegar læknirinn
drap gómnum á blettinn, ofur
varlega.
Er það þarna, sem sárs-
aukinn er?
— Já, svo liræðilega sárt.
Finnið þjer þrýstinginn
þegar jeg styð fingrinum á
hlettinn?
Maðurinn gat ekki svarað, en
tárin sem komu í augu honum
töluðu sínu máli.
Þetta er xnjög einkennilegt.
Jeg sje ekki neitt athugavert.
Það geri jeg ekki lieldur,
en kvölin er þarna samt og jeg
kysi fremur að deyja, en eiga
að líða hana áfram.
Læknirinn skoðaði alla hönd-
ina á ný með smásjá, mældi
likamshitann og hristi svo höf-
uðið.
Ilörundið er alveg heil-
lirigt.Blóðæðarnar óskaddaðar
og hvergi vottar fyrir hólgu eða
þrota. Höndin er svo heilbrigð,
sem nokkur hönd getur verið.
Er liún ekki ofurlítið rauð-
ari þar sem kvölin er?
— IJvar?
Maðurinn myndaði fyrir liring
á handarbakinu, á stærð við
tvíeyring: — Hjerna!
Læknirinn leit á hann. Hon-
um datt í hug, hvort maðurinn
væri ekki vitfirringur. — Þjer
skiduð verða lijerna i borginni
nokkra daga og jeg skal sjá til
livort jeg get ekki hjálpað yður,
sagði hann.
Jeg get ekki beðið mínútu.
Þjer megið ekki halda, læknir,
að jeg sje geggjaður eða að
þetta sje skynvilla. Ósýnilega
sárið kvelur mig hræðilega og
jeg grátbæni yður um að skera
þarna úr handarbakinu kringl-
óttan blett, alveg inn í bein.
— Jeg get ekki gert það, herra
minn.
— Ilversvegna ekki?
Vegna þess að það gengur
ekkert að yður í hendinni. Hún
er eins heilbrigð og höndin á
mjer.
Svo að þjer haldið þá að
jeg sje brjálaður eða sje áð
henda gaman að yður, sagði
sjúklingurinn um leið og hann
dró upp úr veski sínu þúsund
flórinu seðil og lagði á borðið.
Þjer sjáið að mjer er alvara.
Þetta er mjer svo mikils virði,
að jeg vil borga þúsund flórín-
ur fyrir. Gerið þjer nú svo vel
og skera.
Þó að þjer byðuð mjer öll
auðæfi veraldar mundi jeg al-
drei snerta lieilbrigðan lim með
skurðhnífmun mínum.
Hversvegna ekki?
Vegna þess að það sain-
rýmist ekki siðferðisskoðun
minni, sem læknis. Allir mundu
kalla yður fábjána og liggja
mjer á liálsi fyrir að nota mjer
ástand yðar, eða segja að jeg
kvnni ekki að lækna sár, sem
aldrei var til.
Jæja, þá ætla jeg að biðja
yður að gera mjer annan greiða.
Jeg skal skera sjálfur þó það
sje ekki auðvelt að gera það
með vinstri hendinni. Jeg ætla
aðeins að biðja yður um að
binda um sárið á eftir.
Læknirinn horfði forviða á
manninn og sá að honum var
alvara, er hann fór úr frakkan-
um og bretti upp skyrtuermun-
um. Óg svo tók liann vasaliníf-
inn sinn, því annað bitjárn
liafði hann ekki. Áður en lækn-
irinnn hafði tekið i laumana
var maðurinn búinn að gera
stóran skurð á handarbakið.
— Bíðið þjer við, brópaði
læknirinn, dauðhræddur um að
maðurinn mundi skera í æð á
sjer. — Úr því að svona er, þá
skal jeg gera það.
Hann hjó sig undir aðgerðina
í flýti. Og þegar hann ætlaði að
fara að gera sjálfan skurðinn
ráðlagði hann manninum að líta
undan, því að fólk þolir illa að
sjá gerðan skurð á sjálfu sjer.
Þess gerist ekki þörf, sagði
hann. Jeg verð að horfa á
og segja yður hve djúpt þarf að
skera.
Maðurinu bærði ekki á sjer
meðan læknirin var að verki
og gaf lionum bendingu um
livað langt þyrfti að fara. Hönd-
in titraði ekki hót og þegar
læknirinn hafði skorið kringl-
ótt stykki úr handarbakinu and-
varpaði sjúklingurinn ljettilega,
eins og ljett hefði verið af hon-
um þungri byrði.
- Kennir yður ekki til?
spurði læknirinn.
— Ekki vitund, svaraði hinn
og brosti. — Það er eins og
kvölin liafi verið skorin burt og
særindin eftir skurðinn eru eins
og svalur andvari eftir kæfandi
hita. Lofið þjer blóðinu að
renna. Mjer liægir við það.
Sjúklingurinn virtist glaður
ur og ánægður eftir að bundið
hafði verið um sárið. Hann var
gjörbreyttur. Tók fasl og hlý-
lega í hönd læknisins með
vinstri hendi.
Jeg þakka yður innilega
fyrir.
Læknirinn leit inn á gistihús-
ið þar sem hann bjó, nokkrum
dögum eftir þetta og kyntist þá
þessum manni, sem var hátt
settur i þjóðfjelaginu og fjekk
virðingu fyrir honum. Hann var
lærður maður og vel mentaður
og af einni bestu ættinni í land-
inu.
Þegar sárið var gróið að fullu
fór liann heim til sín út i sveit.
Þremur vikum siðar kom
hann aftur til læknisins. Nú var
hann aftur með höndina í fetli
og kvartaði á ný undan kvölum
i henni, á nákvæmlega sama
stað, sem skurðurinn hafði
verið gerður.
Andlit lians var eins og vax
og kaldur sviti spratt fram á
enninu á honum. Hann ljet fall-
ast niður í hægindastól og án
þess að segja orð, rjetti hann
fram höndina, svo að læknirinn
gæti skoðað hana.
Herra minn trúr, livað er
nú að?
Þjer skáruð ekki nógu
djúpt! Kvölin kom aftur og er
nú enn verri en í fyrra skiftið.
Jeg er aðfram kominn. Jeg ætl-
aði ekki að ónáða yður aftur,
svo að jeg þraukaði meðan jeg
gat, en nú afber jeg það ekki
lengur. Þjer verðið að skera
mig aftur.
Læknirinn rannsakaði stað-
inn. Alt var komið i samt lag
eftir fyrri skurðinn og skinnið
lieilgi-óið. Engin æð virtist hafa
skaddast og slagæðin var hæfi-
lega hörð. Maðurinn var liita-
laus en skalf þó eins og hrísla.
— Jeg liefi aldrei rekisl á
svona tilfelli fyr.
Það var ekki annað að gera
en að endurtaka skurðinn. Alt
fór fram eins og i fyrra skiftið.
Kvölin liætti og þó að sjúkl-
ingnum ljetti auðsjáanlega mik-
ið, þá brosti liann þó ekki i þetta
sinn, en þegar hann þakkaði
lækninum fyrir var andlitið
raunalegt og vonleysislegt.
Þjer skuluð ekki verða
liissa þó jeg komi aftur eftir
mánuð, sagði liann um leið og
hann kvaddi.
Það kemur ekki til nokk-
urra mála.
Það er jafn víst og sólin
kemur upp í fyrramálið, sagði
hann ákveðinn: Au revoir!
Læknirinn bar þetta undir
ýmsa stjettarbræður sína og
liver kom fram með sina tilgátu.
En enginn gat leyst þessa gátu
á fullnægjandi hátt.
Nú leið mánuður og sjúkling-
urinn kom ekki aftur. Enn liðu
nokkrar vikur og ekki kom
liann, en í stað hans brjef, dag-
sett á heimili hans. Læknirinn
varð glaður og reif það upp,
hann hjelt að nú liefði kvölin
ekki gert vart við sig framar.
Brjefið hljóðaði svo:
Kæri læknir: — Jeg vil ekki
láta yður vera í vafa urn upp-
tök hins einkennilega sjúkdóms
mins og kæri mig ekkert um að
taka þetta leyndarmál með
mjer í gröfina eða hvert jeg nú
fer. Mig iangar að segja yður
sögu þessa hræðilega sjúkdóms.
Hann hefir nú tekið sig upp
þrisvar sinnum hvað eftir ann-
að og nú ætla jeg ekki að berj-
ast við liann lengur. Jeg skrifa
þetta brjef með glóandi kola-
mola á kvalablettinum, til þess
að vega upp á móti vítislogan-