Fálkinn - 09.11.1935, Blaðsíða 13

F Á L K I N N
13
Setjið þið samanl 68
Þrenn verðlaun: br. 5, 3 oo 2.
2..........................
3 .........................
4 .........................
5 .........................
6 .........................
7 ...........................
8 ...........................
9............................
10.........................
(1.........................
12.........................
13 ........................
14 ........................
Samstöfurnar:
a—a—aks—am—an—as—á—bo—e—
e n—e n—f o ss—f j e—go ð—i—i—i sk—í
—í s—j úd—1 i c—me t—n e—n ó—n y r—o f
—op—óh—rou—seg—si—son—ull—
um.
MATTHÍAS JOCHUMSSON.
Frh. af bls. 5.
dreif í blöðum, ekki síst i Þjóð-
ólfi á ritstjórnarárum skálds-
ins.
Árið 1886 fjekk Matthias
veitingu fyrir Akureyrarpresta-
kalli og fluttist þangað vorið
1887. Urðu prestskaparár lians
þar 13, því að árið 1900 fjekk
hann lausn frá embætti og
fjekk þá jafnframt 2000 lieið-
urslaun á ári upp frá því.
Dvaldi hann á Akureyri allan
aldur sinn eftir það og andað-
ist þar 18. nóvember 1920,
saddur lífdaga og mikils met-
inn af öllum landslýð. Heið-
ursborgari Akureyrar hafði
liann verið gerður nokkru fyrir
dauða sinn og heiðursdoktor
háskólans.
Á Akureyrarárum sínum fór
Matthías að gefa út blað á ný.
Hjet það „Lýður“ og var Matt-
hías ritstjóri þess í tvö ár,
1889—90. Og auk þess sló hann
ekki slöku við skáldskapinn.
Þar kvað liann „Grettisljóð“,
samdi leikritin „Jón Arason",
„Ilelga magra“ og „Aldamót11
— stuttan ljóðleik, sem sýndur
var á Akureyri, í tilefni af
aldaskiftunum. Þá þýddi hánn
leikinn „Gísli Súrsson“ eftir
ensku skáldkonuna Helen
Barmby. Og loks þýddi hann á
Akureyri allar „Sögur herlækn-
isins“ eftir Zacris Topelius,
sex stór bindi, sem öll liafa
komið út á prenti.
Þegar Matthías varð sjötug-
ur gaf David Östlund út ljóð
hans í fimm bindum og var
1. Var Esaú.
2. Þar kom Móses.
3. ísl. foss.
4. Einskonar gigt.
5. Úrvalsgripur.
6. Segja prestarnir.
7. Franskur bær.
8. Hluti úr GySingalandi.
9. —óf, óþarfa eyðsla.
10. Gamall skipstjóri.
11. Frumefni.
12. Dregur að sjer.
13. Ekki undir.
14. Danskur málfræðingur.
Samstöfurnar eru alls 34 og á að
setja þær saman í 14 orð í samræmi
við það sem orðin eiga að tákna,
þannig að fremstu stafirnir í orðun-
um, taldir ofan frá og niður og öft-
ustu stafirnir, taldir að neðan og
upp, myndi nöfn tveggja skólastjóra
í Reykjavík.
Strykið yfir hverja samstöfu
um leið og þjer notið hana í orð og
skrifið orðið á listann til vinstri.
Nota má ð sem d og i sem í, a sem
á, og u sem ú.
Sendið „Fálkanum", Bankastræíi
3 lausnina fyrir 30. des. og skrifið
nöfnin í horn umslagsins.
Matthias Jochumsson 65 ára.
þar prentað flest sem til náðist,
þó að ekld sjeu þar t. d. hinir
stóru ljóðaflokkar Mattliíasar,
svo sem Grettisljóð og eigi þýð-
ingar ljóðflokka og leikrita.
Mundi það verða stórt ritsafn,
sem ætlað væri að geyma alt
það, sem þjóðskáldið hefir þýtt
og ritað um æfina. Úrvalssafn
af ljóðum hans hefir Guðmund-
ur Finnbogason gefið út og
Steingrímur sonur hans hefir
gefið út „Sögukafla" hans „af
sjálfum sjer“ og ýmislegt fleira.
Ferðalýsingu, sem þó er meira
en venjuleg ferðalýsing gaf
Gyldendals bókaverslun út fyrir
allmörgum árum eftir Matthías
og heitir liún „Frá Danmörku“.
Fðt verða svona mjallhvlt,
sjeu þau þvegin or BIKSO.
Allur þvottur er miklu auðveldari með
Biuso. Ekkert annað en lirista of-
urlítið af því út í bala af heitu
vatni og þeyta það þangað til það
títur lit eins og rjómafroða. Síðan
er þvotturinn lagður í blönduna og
látinn liggja nokkra klukkutíma, eða
yfir nóttina ef vill. Hin þykka froða
af Rinso vinnur meðan þjer sofið
og bleytir burt hvern einasta óhrein-
an blett, svo að þú þarf ckki ann-
að en að skola þvottinn og þurka
síðan. Iiart nudd er óþarft! Einmitt
|>essvegna er Rinso svo ágælur
vinnuspari. Og það sparar líka föt-
in, þ. e. hlífir þeim svo þau endast
niiklu lengur ef þau eru þvegin úr
Rinso. Auk þess að gera hvítan þvott
drifhvítan, gerir Rinso þá liti, sem
þola þvott, miklu skærari.
,,Hvernig stendur á þvi,
að kjólarnir lillu tclp-
unnar þinnar eru altaf
svona drifhvítir?"
,,Hvernig spyrðu? En
af Rinso. Iíjólarmr
verða miklu hreinni
og þvotturinn endisl
miklu betur ef Rinso
er notað, af þvi það
bleytir burt óhreinind-
in án þess að skemma
viðkvæmasta þvott'
R. S. HUDSON LTD., LIVERPOOL
Hjer er eigi staður til, að
gefa lýsingu á skáldskap síra
Matthíasar. Þeir gera það sjálf-
sagt sem betur mega, nú í til-
efni af aldarafmæli hans. En
af þessum dráttum, sem raktir
hafa verið, getur engum dulist
hve feikna mikill afkastamaður
Mattliías Jochumsson hefir ver-
ið. Honum liefir verið ákaflega
ljett um að yrkja — hann hefir
talað í ljóðum. Hann þekkir
kyngilcraft íslenskrar tungu og
er svo sýnt um að beita hon-
um að furðu gegnir. Hann er
djúpsæismaður, sem kafar
djúpt, en hann er líka góðlát-
legur rabbari, sem getur lijalað
við hörn í ljóðum. Víðfeðmari
anda hefir ísland sjaldan átt.
Það er víkingseðli í lionum,
eins og Agli Skallagrímssyni,
þó að það lýsi sjer með öðru
móti. Hann vill sjá heiminn og
slítur sig upp frá prestsstörf-
unum til þess að fara út í lönd
og kynnast þar góðum og mikl-
um mönnum og nýjum stefn-
um. Hann er fljótur að verða
fyrir áhrifum af þeim og hann
vill kynnast þeim til hlítar, því
að „ekkert mannlegt er honum
óviðkomandi“. Hann ræðst
meira að segja í það, á prest-
skaparárum sínum á Akureyri,
að gera sjer ferð alla leið vest-
ur til Cliicago til þess að skoða
heimssýninguna þar, árið 1893.
í þá daga var slikur ferðahug-
ur sjaldgæfur, en engin bönd
lijeldu Matthíasi Jochumssyni
þegar hann vildi ferðast.
Hann les erlend rit um alt
það nýja, sem kemur fram í
umheiminum, löngun hans eftir
því, að láta ekki lieimsþróun-
ina fara ósjeða fram hjá sjer,
er óslökkvandi. En þó hefir
hann altaf tíma til alls. Hann
getur setið og rahhað við kunn-
ingjana um daginn og veginn,
jafnvel tímunum saman og
rahhið er honum eigi siður
kært, en samveran við merka
bók eflir heimsfrægan höfund.
Hann er allsstaðar.
Slík andans stórmenni eru
sjaldgæf. Og þegar það er smá-
þjóð, sem eignast slika menn,
þá er annað tveggja fvrir. Þeir
kafna i sinnuleysinu eða skapa
vakningu og hlása á hurt mollu
og sinnuleysi. Lífsverk síra
Matthíasar Jochumssonar er
gimsteinn, sem eigi má setja
undir mæliker, heldur þar, sem
ljómar af honum, svo að allir
finni birtuna, sem frá honum
kemur.