Fálkinn - 28.03.1936, Blaðsíða 4

4
F Á L K I N N
Námar Salomons fundnir.
Ævintýrin gerast enn. Skálddraum-
ur Rider Haggards, sem svo margir
iiafa lesið í sögu hans „Nárnar Saló-
mons„ hefir ræst, að því er ýmsir
fullyrða. Námar Salómons eru fundn-
ir. Eða svo fullyrðir að minsta kosti
enski dýrafræðingurinn Frank E.
Hayter, sem nýlega er kominn úr
merkri rannsóknarferð um fjöll og
firnindi Abessiníu.
Biblían segir frá því, að Salómon
konungur hafi fengið gull sitt frá
Ofir, en hvar þessi staður hefir ver-
ið, hefir hingað til verið óráðin gáta
Fornfræðingar og sagnfræðingar hafa
ekki verið sammála um það, og
þrennu hefir verið haldið fram um
legu staðarins. Sumir hafa talið
hann vera i Arabíu, aðrir i Indlandi
og enn aðrir í Austur-Afríku. Upp-
götvanir Hayters benda til, að síð-
asta tilgátan sje rjettust.
í Etiópíu eða Abessiniu voru mikl-
ar gullnámur og eru enn. Þessi fjar-
lægi staður hefir á síðustu mánuð-
um verið umtalsefni vegna ófriðar-
ins, og nú er meira ritað um landið
á mánuði cn áður á heilli öld. Hin-
ar gömlu sagnir bibliunnar hafa alt
í einu fengið líf og liti og fortíð og
nútíð hefir vaxið saman. Tuttugu og
átta aldir renna saman í heild og við
sjáum Salómon konung „í allri sinni
dýrð“, hinn volduga konung í ísrael
á mesta veldistíma þess rikis, hann
sem hygði dýrustu liallirnar, sem
heimurinn hefir sjeð, þar sein gólfin
voru þakin skíru gulli og veggirnir
klæddir gulli og alt skrautið, blóm
og kerúbar var úr rauðagulii. Sagt er
um Salómon að hann hafi látið gera
500 skildi handa einvalaliði sínu úr
gulli, drykkjarker öll voru úr guili
og hásæti hans úr fílabeini með út-
flúri úr gulli.
Það líkist mest þjóðsögu, nú á gull-
leysistímunum að heyra um alt þetta
gull, sem Salómon viðaði að sér frá
landinu fyrir ' handan Rauðahaf, og
ljet flytja til sín á skipum Fönikíu-
manna undir stjórn vinar síns, Hir-
ams konungs í Tyrus. Frá Etiópíu
koniu skipin drekkhlaðin gulli, gim-
steinum, myrru og öðru dýrmæti,
sem hann borgaði með ýmsum varn-
ingi er þjóð hans framleiddi. Og
það er ljóst, að Salómon var óspar
á gullið, því að á einu ári flutti hann
heim í land sitt gull fyrir 150 miljón
krónur, með verðgildi vorra daga.
Það var ekki nema eðlilegt, að hin
fagra drotning Etiópa girntist að sjá
þennan mann, sem barst svo mikið a
og svo mjög var rómaður fyrir speki
sina. Fór orð af visku hans svo langt
sem samgöngur leyfðu. Var sagt um
liann að hann væri allra manna
fróðastur um jurtafræði og aðra
leyndardóma nóttúrunnar, og jafnvel
að hann skildi dýramól.
Og drotningin hjelt af stað í vagni,
alsettum gulli og gimsteinum og fór
langar leiðir, um eyðimerkur og frum-
skóga; en á eftir henni kom löng
fylking af úlföldum, klyfjuðum ýms-
um dýrmætum varningi, því að ekki
vildi drotningin af Saba koma tóm-
hent til konungsins mikla.
Hún komst brátt að raun um, að
orðrómurinn hefði engu Iogið, því
að hún varð frá sjer numin af þvi
sem hún heyrði og sá. Hún varð þeg-
ar ástfangin af konunginum, — sem
átti þrjú hunduð drotningar og 700
ambáttir — og gaf honum fjársjóð
gulls, sem talið er að hafi verið sem
svarar 25 miljón króna virði.
En þegar drotningin lijelt heim til
sín var hún þunguð orðin af völd-
um Salómons og auk þess voru úlf-
aldar hennar hlaðnir nýjum gjöfum.
Son þann, sem hún ól Salómón
nefndi hún „Ljóniö af stofni Júclar‘
og varð hann konungur i Etiópíu
eftir hana, undir nafninu Menelik.
Síðan rekja. konungar Abessiníu-
manna ætt sína til Salómons konungs
og eru þeir taldir þrjú hundruð, sem
setið liafa á konungsstóli eftir drotn-
inguna af Saba. Og á þessum tíma
hafa Abessinimnenn eignast dýrmætt
safn af krúnugimsteinum, sem ný-
lega voru fluttir til Englands og
eru nú geymdir í liólfum Englands-
banka, svo að þeir lendi ekki í liönd-
um ítala, hvernig sem alt veltist.
Kórónan ein, sem gerð er úr gulli og
prýdd ógrynnum af demöntum og
rúbínum er talin dýrasta kóróna, sem
til er í heiminum.
Þessir gimsteinar, sem biblian lief-
ir sagt frá — en frásögn liennar liafa
margir talið uppspuna að mestu, eða
öfgar, hafa nú verið virtir af sjer-
fróðum mönnum síðan þeir komu til
Englands, og hafa vakið undrun og
aðdáun. En þó hefir það vakið meiri
eftirtekt, sem Frank E. Hayter hefir
frá að segja: að hann liafi fundið
sjálfar námurnar, sem alt gull Saló-
mons var fengið úr. Ef auðugar gull-
nánnir finnast í Abessiníu er ekki
furða, þó að ítalir leggi að sjer til
þess að nó landinu.
Þjöðverjar eiga þrjú gullnámu-
svæði í Abessiníu og hafa lengi haft
haft hug á, að finna staðinn, sem
hinar fornu og auðugu gullnámur
voru. Þýski námuverkfræSingurinn
Wider þóttist að undangengnum
rannsóknum viss um, að námur þess-
ar væru í fjallgarði, sem liggur yfir
þvera Abessiniu og Núbíu, en þar
höfðu Faraóar Egyptalands unnið
gull löngu fyrir tíð Salómons. Hann
komst að þeirri niðurstöðu, að nám-
anna væri helst að leita nálægt fjall-
inu Tutu Walvel, á landamærum
Abessiniu og Súdan. Er fjallið skamt
fyrir sunnan Saio, sem er alveg
vestur undir landamærunum. Hann
hafði gert teikningar af svæðinu og
nú var ekki annað en finna rjetta
manninn, sem gæti orðið honum til
aðstoðar í leiðangrinu. Hann vissi að
bæði þurfti mikið þol gagnvart lofts-
laginu og kunnugleika á landinu og
fólkinu. Fyrir valinu varð Frank E.
Ilayter, sem þá var í leiðangri i
Abessiníu til þess að veiða apa handa
dýragarðinum i Eondon, og var orð-
inn nákunnugur landinu og þar að
auki persónulegur vinur Haile Sai-
assie keisara. Hayter leist vel á ráða-
gerðina og gerði samning við Wider
þegar í stað. Undirbjuggu þeir nú
ferðina í kyrþei. Þeim var ljóst að
þetta var áhættusamt fyrirtæki, enda
reyndist það svo.
Öldum saman hafði það verið þjóð-
trú í Abessiníu, að námar Salómons
væru í fjalli einu, sem heitir „Barm-
ur Saba“ og er um 300 kilómetrum
fyrir vestan Addis Abeba. Eru það
tveir hnúkar, eins og risavaxin kven-
brjóst í lögun og eru í Tulu Walvel-
fjöllunum. Og Wider hafði komist
að þeírri niðurstöðu, að þar ætti að
leita fyrir sjer.
Leið þeirra lá um fúnar mýrar
með metersháu stargrasi og yfir
kletta og klungur — eintómar veg-
leysur. í leiðangrinum voru Martin
Wider, Frank Hayter, nokkrir inn-
fíæddir menn og 43 múlasnar. Þeir
urðu að brjótast gegnum frumskóga
með vafningsviði og högga sig á-
fram, flugnaplógan ætlaði að gera út
af við þá og sólin steikti þá. Dag
eftir dag fækkaði í leiðangrinum og
loks voru ekki nema tveir múlasnar
eftir af 43, hinir höfðu verið bitnir af
eiturnöðrum eða rifnir á hol af villi-
dýrum. Hayter slapp ekki heldur,
því að ung kobranaðra beit liann
svo að leiðangurinn varð að lialda
kyrru fyrir í sex vikur þangað til
honum batnaði.
Eftir þrjá mónuði voru þeir komn-
ir að rótum fjallsins Tulu Wahvel
eftir miklar þrautir. Er það 3000
metra hátt. Hvítu mennirnir bóðir
voru aðfram komnir af þreytu og
ýmsir af þeim innfæddu struku, þeg-
ar þeir heyrðu, að ferðinni væri heit-
ið upp á „Barm Saba“, sem að
þeirra áliti var heilagur staður og
mátti enginn stíga fæti sinum þar.
Þeir trúðu að andi drotningarinnar
af Saba byggi í fjallinu og ekki mætti
styggja hann.
Þjóðverjinn Wider var orðinn svo
máttfarinn og sjúkur, að ekki var
hugsanlegt að hann gæti gengið ó
fjallið. Hayter varð að fara einn,
aðfram kominn af þreytu og gekk
ferðin seint, þvi að hann þurfti bók-
stafiega að rannsaka hverja gjótu.
Honum lá við að hugfallast, enda
virtist þetta unnið fyrir gíg. Hann
var að því kominn að snúa aftur,
þegar hann einn dag rakst á nokkuð,
sem vakti eftirtekt hans.
Hann fann sljettan pall, sem auð-
sjáanlega var gerður af man'na hönd-
um í berginu. Þarna höfðu þá verið
menn á ferð! Hann þóttist viss um,
að liann væri á rjettri leið. Hafði
ekki verkstjóri drotningariiinar af
Saba staðið þarna, þegar hann var
að reka þrælana með svipum ofan
i námurnar?
Það var eins og allri þreytu ljetti
af honum og hann hjelt ótrauður á-
fram, þangað ti! liann loksins rakst
ó op i jörðinni, reglulegan námu-
gíg. Og þarna undir fann liann námu,
furðu líka námum nútímans, með
tveimur lárjettum samsíða göngum
og mörgum þvergöngum til beggja
ldiða.
Þessir gangar voru um 2.25 metrar
á hæð og láu þeir inn i tvo liella.
Annar hellirinn var lielmingi stærri
en hinn, um 30 metra langur og 12
metrar þar sem liann var breiðaslur.
Hann hjelt áfram að rannsaka þetta
einkeiinilega mannvirki og sá nú að
lækur rann neðanjarðar milli hell-
anna í tilliöggnum skurði, sem var
um IV2 metri að breidd. Neðst i
stærri hellinum var pyttur í gólfinu
og rann vatnið þangað. Vatnið í
læknum hafði verið látið bera gullið
með sjer en í þessum liyl safnaðist
það fyrir og var tekið upp úr lóninu.
Þarna, áleit Hayter, liafði drotningin
af Saba fengið alt gullið, sem hún
sendi Salomon konungi!
Hayter telur sig hafa, með þessari
uppgötvun, svift blæjunni af leyndar-
dómi margra alda, og sannað, að
sögurnar um fjársjóði drotningarinn-
ar af Saba sjeu ekki þjóðsögur held-
ur bláber sannleikur. Þarna var pytt-
urinn, sem gullið safnaðist i í sífellu,
gullið sem sent var á skipum Föni-
kíumanna til Salómons konungs og
notað til að skreyta hallir lians og
musterið fræga.
Hayter vissi að sagan sagði, að í
þessum námum væri ekki aðeins
gull heldur líka gimsteinar. Og auk
gulls tók hann með sjer úr námunum
talsvert af steinum, sem nú hafa
verið rannsakaðir í London. Og það
reyndist að þetta voru skírir
demantar.
Af því að Hayter var mikill vinur
Haile Salassie keisara vildi hann
ekki láta hjá liða, að segja honum
fró fundi sínum. En það er sagt að
keisarinn hafi orðið þungur á brún-
i'na þegar hann heyrði söguna. —-
Honum líkaði ekki að útlendur mað-
ur skyldi hafa gerst svo djarfur að
ráðast inn í óbygðirnar og ljósta upp
lcyndardómum fjallanna. Hayter baðst
leyfis til þess að rannsaka námurn-
ar betur, en þó að keisarinn hefði
ávalt verið honum einkar ljúfur og
eftirlátur, neitaði hann þó þverlega
þessari málaleitun. Þegar Hayter liafði
lokið apaveiðum sínum fór hann til
London og vakti ferð hans afarmikla
athygli.
Síðan Hayton kom heim aftur lief-
ir hann frjett tvent frá Abessiníu.
FEGURDARDROTNING í SÍAM ....
var þessi unga stúlka kjörin i vet-
ur. Hún er aðeins 18 ára og þó ógift,
en í Síain eru flestar stúlkur giftar
á þeim aldri.
FHÚ HUEY LONG
liefir verið kjörin öldungadeildar-
þingmaður i Loisiana eftir mann
sinn, sem myrtur var í liaust. Hjer á
myndinni sjest hún ósamt dóttur
sinni.
POLITÍSK BÖRN.
Kona i Neapel eignaðist í desem-
ber fjórbura, þrjár stúlkur og einn
liilt. Hún Ijet skírá þau — Gloria
og Victoria — lieiður og sigur — og
ítalía og Benito eftir Mussolini.
Mussolini ljet um daginn spyrjast
fyrir um hvernig króunum liði og
fjekk aftur símleiðis svar, sem sagði
sex. Það var stutt og laggott þann-
ig: Gloria er dáin, Victoria illa
farin og Benito liggur alveg fyrir
dauðanum. En þegar hann er horf-
inn liinumegin vonast hann ti! að
geta frelsað Ítalíu!
Fyrst það, að Þjóðverjinn Wider er
dáinn af afleiðingum ferðarinnar, og
svo það, að Haile Selassie liefir látið
loka námunni. Berfæltir Abessiníu-
nienn lialda vörð við námugígana og
nú fær enginn að koma nærri nám-
um Salómons. Hayter liafði engar
ljósmyndir með sjer úr ferðinni, því
að myndavjel hans liafði skemst. En
honum tókst að gera teikningu af
námunum og hana á hann.
Þannig eru námur Salómons lok-
aðar á ný. Framtíðin sýnir, hver
verður lil þess að taka upp aftur
námugröftinn, eftir Salómon og drotn
inguna af Saba.