Fálkinn - 03.10.1936, Blaðsíða 6

G
F Á L K I N N
Ove Ansteinsson:
Ungfrúin á Óðalssetrinu.
— Æ, æ, hjálpi mjer! Hvað hefi
jeg gert? Hún nam staðar, stóð lengi
með starandi augu, þegar hún hugs-
aði um það. En svo brosti alt í henni
aftur, af eintómri sælu. Ó — ó! Hún
var svo ástfangin!
Hann lijet Sverrir.
Sverrir, Sverrir! — Hún gat sungið
nafnið. Hún gat æpt það af eintóm-
um fögnuði! En hún ljet sjer nægja
að hvísla það með sjálfri sjer.
Nei, hún gerði ekki einu sinni það,
hún horfði baPa á það í meðvitund
sinni. En hún athugaði það svo
gaumgæfilega, að það fór notalegur
unaður um hana alla. Æ, hún var svo
ástfangin!
Henni fanst, að allir hlytu að sjá
það á henni, að hún hefði verið með
honum í kvöld! En það var enginn
sem sá liiana, Það var enginn á fót-
um. Það var orðið svo áliðið. Jú,
vist var orðið áliðið. Það var komið
fram undir morgun.
Nú hljóp hún við fót, já, hún tók
undir sig stökk! Og hún hló! Hún
hló eins og strákur, sem hefir gert
prakkarastrik og flýr undan afleið-
ingunum. Ónei, fyrst og fremst hló
hún af því að hún viar svo óskiljan-
lega sæl!
Hún fór í stórum boga langt niður
á túni. Hattinn sinn hafði hún í
hendinni, hárið flagsaðist um höfuð-
ið. Þarna niðurfrá í slakkanum nið-
ur að veginum var stórbýlið Hörven
eins og konungsgarður, með breiðum
brúnlituðum útihúsum. En íbúðar-
liúsið gat hún ekki sjeð fyrir skóg-
inum.
Jú, þetta voru dálaglegar tiltektir.
Iívað skyldi klukkan annars vera?
Fuglarnir voru farnir að ólátast i
trjánum. En þeir byrjuðu nú á þvi
undir eins eftir miðnættið. En það
var kominn gullrauður bjarmi á loft-
ið yfir ásunmn hjá Hlíð og Uppsöl-
um, sólin mundi koma upp þá og
þegar. Það var farið að lýsa af henni.
Jú, nóttin var björt eins og dagur
nú um sólstöðurnar. En þetta var
bjartara en bjart!
Hún skálmaði áfram meðfram
skurðum og síkjum og varaðist aö
troða niður grasið. Það var þó ekki
grasins vegna, nei, hún var með
fína nýja skó, og þeir máttu lielst
ekki blotna. Grasið var vott af dögg.
það kom dökkur slóði þar sem hún
gekk.
Hvaða skrambi, að hún skyldi
verða svona seint á ferð! En hún
svaf í hlöðunni með hinum krökk-
unum, hún mundi geta laumast þang-
að inn, áður en pabbi og mamma
vöknuðu. En gaman væri að vita
hvað klukkan væri.
En ef pabbi og mamma fengju að
vita með hverjum hún hefði verið,
þá mundu þau ef til vill ekki segja
neitt við því, þó að hún hefði verið
seint úti. Ænei, hún var svo ást-
fangin!
Og í kvöld átti hún að hitta hann
aftur.
Ef hann þá kæmi. Ef hann gleymdi
þvi ekki. Þvi að svona piltar, sem
komu og fóru aftur eftir nokkra daga
— þeim stóð alveg á sama hver stúlk-
an var, ef hún bara var lagleg og
viidi það sem hann vildi — í kvöld
var það hún, rjett af tilviljun. Ef
hann hitti aðra stelpu þá mundi
hann gleyma henni.
Ónei, ekki hann. Hann væri ekki
svoleiðis. Hann var svo vænn, allur
í gegn! Hann hlyti að koma úr þvi
hann hafði sagt það.
Hann ætlaði að hitta hana á
hverjum degi, sem hann ætti eftir
að vera hjerna uppfrá. „Að jeg skuli
ekki liafa hitt yður fyr“, sagði liann,
og hann virtist vera svo sár yfir því,
að hann skyldi ekki hafa hitt hana
fyr. Hann hafði verið þarna á sum-
argistihúsinu meira en viku, og nú
átti hann ekki nema nokkra daga
eftir.
„Jeg hefi ekki verið heima“, sagði
hún — „jeg er bara heima í sumar-
leyfinu“.
„Sumarleyfinu?“ spurði hann á-
nægjulega, — „kanske þjer hafið
stöðu í höfuðstaðnum?“
Hún svaraði því játandi, og þá
sagði liann að þau yrðu endilega að
liittast í höfuðstaðnum þegar þau
væri komin þangað bæði. En fyrst
og fremst yrðu þau að vera saman
hjerna, eins mikið og þau gæti.
„En það eru svo margar fínar
stúlkur á smnargistihúsinu".
„Engin sem getur boðið þjer byrg-
inn“, svaraði hann smjaðrandi.
„Annars eru þar ekki nema gamlar
skorpinskinnur!“ andvarpaði hann
rjett á eftir, og hann virtist vera
talsvert óánægður með það.
Hann var svo fínn og það var svo
góð lykt af honum.
Var það ekki skrítið, að hann
skyldi velja einmitt hana! Hann, sem
gat valið hverja sem hann vildi,
þarna í höfuðstaðnum, sein fult var
af fínum stúlkum.
— Hæ, eins og hún hefði ekki
verið nógu fín sjálf, ætli ekki þaðl
1 kvöld! Og ekki var það neinn
dónastaður, sem hún ljet hann fylgja
sjer á. —■ Og aftur nam hún staðar
alt í einu, hún tók liöndunum í
hjarta stað, það var eins og hún
gæti ekki dregið andann. Og hún iðr-
aðist voðalega þegar hún hugsaði um
það.
Hún hafði látið hann fylgja sjer
upp að óðalssetrinu á Hörven!
Og alveg upp að aðaldyrunuin! Og
það var ekki fyr en hún stóð þar og
var að kveðja hann„ dauðhrædd um
að einhver kæmi út, að hún hafði
sjeð hvað fínt og fallegt alt var
þarna. „Farðu nú!“ liafði hún beðið
og grátbænt hann, „jeg þori ekki að
opna dyrnar fyr en þú ert kominn
niður á veg aftur“. Og þegar liann
hafði staðnæmst og litið til bas i
hafði hún troðið sjer upp að þilinu
bak við súlmia, eins og síld í tunnu,
lil þess' að láta hann halda, að hún
væri komin inn.
Hann hafði lialdið, að hún væri
dóttirin á Hörven!
ójú, hún var svo sem ekki í vafa
um, að hann kæmi, pilturinn!
Var það ekki skrítið, úr því að
þetta var sama stúlkan, að hún skyldi
vera svo miklu drýgindalegri, þegar
einhver hjelt að hún væri fín?
Skyldi hann nú koma?
Það var svo sem auðvitað mál, að
hann mundi komast að þessu!
Ef hann kærði sig nokkuð um
hana mundi hann vitanlega minnast
á hana við aðra. Já, hann þyrfti svo
sem ekki að kæra sig um hana, til
þess að hann mintist á það við ein-
hvern, að hann hefði verið með
lienni ungfrú Hörven í nótt. Það var
hvern, að hann hefði verið með
henni, jafn vel þó ;svöna fínn mað-
ur ætti í hlut.
En sú fyrsta sem hann hitti mundi
segja honum hvað satt var! Þær
höfðu áreiðanlega tekið eftir með
hverri hann fór. Því að hver einasta
stelp-a hafði mænt öfundaraugum
eftir henni.
Ójæja, þá mundi hann nú frjettr-
sitt af hverju. Þvi að hvorki hún nje
systir hennar væri af því tæinu,
sem piltarnir í sveitinni kærðu sig
um að vera með, mundu þær segja.
Þær eru ekki allar þar sem þær eru
sjeðar, stelpurnar í Hörvenhjáleigu,
mundu þær segja. He-he!! mundu
þær skrikja. Svo að hún var dóttir-
in á Hörven! Ha-ha-ha! Ja, mikið cr
alt hjá mjer! Fylgdirðu henni þang-
að heim? Og ,svo ætluðu þær að
rifna af hlátri.
Og svo bærist þetta mann frá manni
og undir kvöld mundi það verði
komið út uin aUa sveitin — ne-i,
hafið þið heyrt það nýjasta um hana
Möllu?
En verst væri að þær skyldu hlæja,
svo hajin heyrði. Og svo gætu þær
upplýst: Hún er frá vesaldarkoti,
sem liggur undir Hörven, mundu
þær' segja á milli hláturgusanna. Þau
eru tólf afsprengin í örlitilli kompu,
sem er svo gömul og gisin, að maður
getur stungið hendinni milli viðanna
í henni. En ekki vantar það inontið,
hyskið að tanna, — það gortar og
lýgur svo, að það trúir þvi sjálft.
Hún Magda, segirðu? Þær eru i vist
inni í bænum, báðar tvær, hún og
systir hennar, en núna eru þær báð-
ar heiina hjá sjer i orlofsferð. Jú,
dálaglegar ungfrúr það, minstu ekki
á það! Fyr má nú rota etn dauðrota!
Ónei, hann kemur ekki, reiddu þig
á það. Ekki í kvöld og ekki heldur
neitt annað kvöld. Það gat hún átt
alveg vist.
Herra minn trúr, þetta liafði byrj-
að i svoddan sakleysi! Hún hafði
komið niður á völl eins og hún var
vön þegar hún var heima í orlofinu.
Bæði hún og liún Amanda. Þær áttu
báðar svo ljómandi fallega kjóla,
fína skó með háum hæUnn og gull-
falllegar liandtöskur. Svo að þær
voru nettastar af öllum stúlkunum
þarna, þó að hún ætti að segja það
sjálf. Þarna var krökt af ungu fólki
eins og vant var á laugardagskvöld-
um, og þær skemtu sjer dásamlega.
Og þarna var hann.
Sallafínn gestur úr sumargisting-
unjni, hann hjelt sig i fjarlægð og
kom víst eingöngu til að horfa á.
En svo kom hann og bauð henni
upp. Og þau dönsuðu, og þau höfðu
gengið inn í bjarkaskóginn þarna í
kring og hinar stúlkurnar höfðu
stungið saman nefjum og horft öf-
undaraugum á eftir þeim í hvert
skifti sem þau sáust. Loks höfðu þau
gengið á burt, gengið langa leið, hún
hafði sýnt honum útsýnið af hæðinni
fyrir ofan bæi og þau höfðu verið
ein út af fyrir sig.
En svo vildi hann náttúrlega vita
hvað hún hjet og hún liafði sagl
honum það. „Magda“, sagði hann —
„en jeg get ekki byrjað að kalla yð-
ur Mögdu svona undir eins“. Því
hann var kurteis og sagði þjer og alt
sveleiðis. „Jú, það máttu gjarnan“,
sagði hún.
„En ef mig langar til að skrifa
yður?“
Jú, þá varð hún að segja betur til
nafns síns, því að það væri afar
gaman, ef hann skrifaði. Henni var
illa við að segja ættarnafnið sitt
hjerna uppfrá, því að hann Jens
bróðir hennar hafði verið kvaddur
inn á skrifstofuna til sjálfs óðals-
bóndans, af þvi að hann hafði skrif-
að sig Hörven. — Þú skilur að þú
mátt ekki kalla þig það, hafði óð-
alsbóildinn sagt og hnyklað brúnirn-
ar. En hújii átti heima í bænum og
þar gat hún kallað sig það, og nú
sagði hún honum það. Magda Hör-
ven, sagði hún.
Hann hrökk í kuðung, staðnæmdisl
og starði á hana. „Frá óðalssetrinú?"
spurði hann og horfði á hana skelfd-
ur. svo að hún varð að lilæja.
„Já, auðvitað!" sagði liún roggin
og hallaði undir flatt.
En hann varð svo felmtraður, hann
slepti hendinni á henni og þorði
varla að koma nærri lienni, svo að
lienni nærri því sárnaði. — En víst
liafði það verið gaman. Láta flögr i
kringum sig eins og dömu í heilt
kvöld.
Eins og hún hafi ætlað sjer að
lialda þessu áfram og gabba hann,
nei siður en svo. Hún liafði ætlað
að segja honum, að lnin hefði gerl
þetta að gamni sínu. En svo liugs-
aði hún: Svolna fínn maður, sem býr
á sumargistihúsi, best að fá að vera
með lionum þessi kvöld, sem hann
ætti ódvalið þar — þegar hún kæmi
í bæinn yrði ekkert af þvi að þau
sæust — svo mikið vit liafði hún, að
hún skildi það! Uss, gat hún ekki
verið sú, sein hann hjelt hana vera,
þessa stuttu stund? Og auk þess gæli
hann orðið vondur þegar liann lieyrði
að hún hefði verið að gabba hann,
og svo vonsvikjnn, að líklega mundi
hann alls ekki vilja vera með henni.
Og svo varð það úr að hún sagði
honum það alls ekki.
En svo kom þetta, sem hún liafði
alls ekki hugsað út í — já, að maður
skyldi geta verið svona skamm-
sýnn: — hann vildi 'i/lgja henni
heirri!
Hún sagði nei og reyndi allskonar
undanbrögð, en J>að stoðaði ekkert.
Hún átti ekki annars úrkostar.
Æ, veslingurinh, nú hafði bygðar-
lagið fengið laglegt hlátursefni.
Henni fanst lnin heyra í þeim ískr-
ið. Og við aðaldyrnar? hló hyskið
undrandi. — En hvað gerði hún af
sjer þegar hún kom þangað?
En þvi gat haiui ekki svarað.
Hann lijelt að hún liefði farið inn
— kanske fengi hann aðra til að
trúa því, að hún hefði verið svo
ósvífin?
Hún ein vissi hvað liún hafði gerl
af sjer, en hún fjekk líka að kenna
á því, því að hún varð að fara þrisv-
ar sinnum lengri leið heim en venju-
lega, klifra yfir girðingar og vaða i
dögginni. Og svo eiga á hættu að fá
skammir fyrir hvað liún kæmi seint
heim. Æ, mikill voði. Hún vissi ekki
hvort hún átti að hlæja eða gráta.
Loks klofaði lnin yfir túngirðingu
hjá sjer og göslaði yfir þveran kál-
garðinn. Hún varð að lilæja þegar
hún hugsaði til þess, að það var
ekki alveg eins umhorfs þarna eins
og þar sem hún hafði sagst eiga
heima — lítill skakkur kumbaldi úr
fúnum viði, hlaðan ekki öllu stærri
cn bærinn, fjós sem rúmaði eina
belju og einn grís, en það var svo
fúið, að það þótti ekki þorandi að
lxafa í þvi gripi lengur. Milli hús-
anna þýfður rimi með moldargötum.
Enginn virtist vera kominn á fæt-
ur, stofan var lokuð og þögul, það
sá á hvitar rýjur, sem voru hengdar
fyrir gluggana en í gluggakistunum
voru blóm í niðursuðudósum. Hún
flikaði yfir rimann að hlöðudyrunum.
„En hvað þú varst lengi“, heyrðist
Amanda segja innan úr hlöðunni.
Hún var þá ekki sofn,uð enn, svo
líklega var stutt síðan hún kom heim.
Það var alveg bjart inni i hlöðunni,
hvíta birtan var svo óeðlilega mikil
gegnum gluggana og rifurnar á þak-
inu. Ekki var mikið um heyið þarna,
það var ekki svo vel, að hægt væri
að grafa sig niður í það, og þarna
lágu yngri systkinin hennar í einni
bendu og sváfu eins og grisir, undii
pokadruslum og gömlum görmum. En