Fálkinn - 03.04.1937, Side 6

6
FÁLKINN
Joseí Schwadron:
Sakleysissönnunin.
Dómarinn las upp fyrir hin-
um ákær'ða aðalatriðin úr kær-
onni og ljet brúnirnar síga:
- Hinn 10. júlí, milli klúkk-
an átta og 8A5 að morgni vav
Abraham Lyns myrtur í versl-
sinni á Grotiusgötu í Amster-
dam. Morðinginn slapp undan
með smápoka og í honum voru
gimsteinar fyrir meira en milj-
on gyllini. Eftir lokunartíma
kvöldið áður hafði Lyns sýnt
vinum sínum þessa gim-
steina í Demantsklúbbnum, og
snemma morguninn eftir sá
kona hans að hann stakk pok-
anum í innanvasann á jakkan-
vm sínum áður en hann fór að
heiman. Það er sannað, að
Lyns opnaði búðina klukkan
áitta. Kortjeri fyrir níu komu
báðir skrifstofumennirnir í gim
steinaverslunina og fundu þá
Lyns liggjandi í blóði sínu á
gólfinu; en ókunnur maður,
auðsjáanlega morðinginn, hljóp
framhjá þeim og út á götuna.
Það varð svo mikil háreysti í
búðardyrunum meðan þetta
gerðist, að nærstaddur lögreglu-
þjónn kom hlaupandi. — Mað-
urinn sem hljóp út, það voruð
þjer, Jón Kampus! Hefir á-
kærði nokkuð að athuga við
þetta?
— Það var ekki jeg, svaraði
sakborningurinn rólega og
kaldranalega.
— Eigi að síður voruð þjer
tekin fastur í september á Hotel
Ilairfair og var þá stuðst við
lýsingu þá, sem vitnin þrjú gáfu
af yður. Lögregluþjónninn og
skrifstofumennirnir tveir þykj-
ast vissir um, að þeir þekki yð-
ur fyrir sama manninn, og styðj
ast þeir ekki síst við örið, sem
þjer hafið á enninu.
Vitnunum skjátlast. — Það
var ekki jeg.
-— En örin?
Það eru margir, sem hafa
ör á enninu. Það var ekki jeg.
— Gott og vel. Það er best að
yfirheyra vitnin.
Skrifstofumennirnir báðir
voru kallaðir upp að grindun-
um. Þeir voru yfirlieyrðir hvor
i sínu lagi og báðir sátu þeir
fastir við sinn keip og staðfestu
ákæruna eins og dómárinn
hafði fært hana í letur. Síðan
voru þeir leiddir fram fyrir á-
kærða, sem horfði á þá án
þess að láta sjer bregða. En
vitnm endurtóku, viss í sinni
sök:
— Þetta er maðurinn sem
hljóp út úr búðinni!
Og lögregluþjónninn staðfesti
jætta líka.
— En hvernig gat hann kom-
ist framhjá yður? spurði dóm-
arinn lögregluþjóninn. Þier
mættuð lionum í dyrunum!
Það gerðist alt i svoddan
skyndingu, svaraði lögreglu-
þjónninn. Þegar jeg ætlaði að
snúa mjer við til að grípa í
hann, hentist harin inn i biíreið,
sem hlýtur að liafa heðið eftir
honum; því að hún livarf í sama
vetfangi fyrir hornið á fleygi-
ferð. En j)etta var maðurinn
sem situr þarna, herra dómari;
jeg get unnið sáluhjálpareið að
því.
Dómarinn sneri sjer að hin-
um ákærða, með spyrjandi
augnaráði. Hann stóð upp og
var ekki að sjá að framhurður
vitnanna hefði fengið neitt á
hann. Hann virlisl ekki liafa
neitt að óttast.
— Herra dómari, sagði hann
og liló kaldranalega. — Vitnun-
um hlýtur að hafa skjátlast.
— Hlýtur Hvað eigið þjer
við? Hversvegna?
— Vegna þess að jeg var í
Ameríku klukkan 8 að morgni
þess tíunda júlí — daginn sem
morðið var framið.
— Tíunda júlí í ár?
Já. Jeg get sannað það.
—• En hversvegna hafið þjer
ekki skýrt frá þessu fyr við yf-
irheyrslunraar?
— Vegna þess að enginn hef-
ir spurt mig um það.
Dómarinn kinkaði kolli lil
opinbera ákærandans. Hann
spratt upp.
Jeg ætla að frábiðja mjer
svona ástæður af hendi sakborn
ingsins, lirópaði hann gramur.
— Hjer eru þrjú vitni, sem liafa
sannað, að þessi maður var i
búðinni eftir að morðið var
framið. Hvað mundu amerísku
vitnin hans geta sannað? Við
þekkjum tryggingarkerfi það,
sem alþjóða glæpamenn nota
til þess að sanna fjarveru og
sakleysi livers annars. Jeg efast
ekki um, að ákærði geti útveg-
að sjer fólk vestan frá Amer-
íku til þess að sverja hvað sem
hann biður það um. En hjer
höfuni við þrjú áreiðanleg vitni,
sem hetur fer, þrjá vel metna
hollenska borgara, og getum
vísað öllum vífilengjum og
fölsunum á bug.
Dómarinn kinkaði kolli, tor-
tryggnin skein út úr honnm þeg-
ar hann lagði næstu spurningu
fyrir sakhorninginn:
— Hver eru nú þessi ágætu
amerísku vitni yðar?
—- Forstöðumaður lögreglu-
skrifstofunnar í New York og
djákninn við Þrenningarkirkj-
nna þar. Jeg var svaramaður
systur minnar, sem var gifl i
New York 10. júli klukkan átta.
Nú varð dauðaþögn um allan
dómsalinn.
Svo Ijel dómarinn lcalla á
vitnin þrjú á ný.
Atliugið sakborninginn
gaumgæfilega á nýjan leik, ró-
lega og ítarlega. Lif mannsins
liggur við.
Vitnin einblíndu á liann en
sögðu sem fyr, að enginn vafi
ljeki á að þetta væri sami mað-
urinn. Þau voru öll fús á að
\inna eið að því.
Dómarinn ráðgaðist um stund
við meðdómendur sína og sagði
svo: — Eigi að síðnr álítur
rjetturinn sjálfsagt ,að senda
mynd af sakborningi til New
York ásamt fyrirspurn. Rjettar-
haldinu verður frestað þangað
til á morgun. Vill ákærði segja
rjettarritaranum heimilisfang
vitna sinna?
Myndin var símuð til New
York og þegar rjetturinn var
settur daginn eftir, las dómar-
inn upp svolátandi símskeyti
frá lögreglu New Yorkhorgar:
„Hollenskur ríkisborgari, Jón
Kampus bifreiðarstjóri var 10.
júlí í ár, klukkan 8 að morgni
svaramaður við hjónavígslu á
dómskrifstofu í New York.
Ilann undirritaði gerðabókina
og sama daginn var tekin mynd
af honum ásamt brúðkaups-
gestunum. Það er auðsjáanlegt
við samanburð á myndarsím-
skeytinu og þessari mynd, að
hjer er um sama mann að ræða
og er þetta staðfest af áitta vitn-
um. Nánari skjöl send í pósti“.
Af þessari tilkynningu leiddi
það, að frekari rjettarhöhlum
var frestað þangað til skjölin
kæmi frá New York.
Opinberi ákærandinn var með
ólundarsvip þegar hann lagði
plöggin sín saman, en sakborn-
ingurinn hinn rólegasti, er .lög-
reglumennirnir leiddu liann út
á milli sín.
Áheyrendurnir voru forviða.
Blöðin fóru að ræða þetta mál.
kunnir lögfræðingar ljetu til sín
heyra og hentn á ýms hliðslæð
mál, jiar sem sviplíkindi tveggja
manna hefðu liaft rjettarmorð
í för með sjer. Sálfræðingarnir
fóru að rökræða g'ildi vitna-
framburðar yfirleitt og spiritist-
arnir komu fram með ýmsar
kenningar um tvífara og sál-
klofningu. En þegar skjölin frá
New York komu og þarmeð yf-
irlýsing frá fjölda vitna, þar á
meðal yfirlýsing frá hollenska
konsúlnum í New York, um að
hann hefði áritað vegahrjef
Jóns Kampus þann 10. júli, fór
ahnenningur að skeyta skapi
sínu á hollensku vitnunum
þremur. Ilingað til hafði eng-
inn haldið því fram, að fram-
burður þeirra sem nú var sann-
anlega falskur, hefði verið á
móti betri vitund. En nú mundi
sakborningurinn eflaust verða
sýknaður. IJver var þá morð-
inginn? Skyldu það ekki vera
vitnin þrjú, sem höfðu myrl
Lyns? Þeim bar svo einkenni-
lega vel saman og þau hjeldu
öll svo eindregið fram staðhæf-
ingum sínum, að það benti á
hvar fiskur lægi undir steini.
Það l'rjettist að opinher ákær-
andinn ætlaði að taka málið
upp á nýjum grundvelii — en
þá slceði nokkuð alveg óvænl.
Rjetlarhöldin voru h\rrjað aft-
ur á nýjan leilc. Opinberi ákær-
andinn hafði búið sig undir a'ð
taka aftur ákæruna á Jón Kamp
ús. Ilann rýndi augunúm á
Hollendingana þrjá, sem sátu
fölir í vitnastúkunni. Þá kom
sendill upp að horði ákærand-
aris og rjetli hönum símskeyti.
Opinberi ákærandinn las:
„Af myndunum, sem undan-
farið hafa birst í blöðunum af
Jóni Kampus, þekki jeg aftur
mann, sem jeg sá lenda í flug-
vjel á velli fyrir utan New York
hinn 10. júlí klukkan 614 áir-
(legis. Jeg man sjerstaklega efl-
ir þesu vegna þess hve lögun
flugvjelarinnar var einkenni-
leg; hún líktist fremur grárri
fallbyssukúlu en farþegaflug-