Fálkinn - 20.08.1938, Blaðsíða 8

8
F Á L lí I N N
T)ETTA VAR ENDEMIS vitleysa.
Það náði ekki nokkurri átt! En
samt kom það sjer afarilla fyrir
höfund skáldsögunnar „Eldur ástar-
innar“ — skáldsögu sem liafði feng-
ið ágæta dóma í öllum blöðum.
Það stóðu sex eintök af sögunni
milli tveggja fílsmynda úr steini á
arinhyllunni í stofunni, þar sem höf-
undur sömu sögu sat yfir morgun-
kaffinu ásamt móður sinni, í lilla
húsinu þeirra á Chiltern Hills.
Áður en hann settist — liann var
ekki fullklæddur ennþá, en var i
morgunslopp utan yfir náttfötunum
sínum — liafði hann rent stærilát-
um augum yfir bækurnar — liina
sýnilega árangur hálfs árs andlegs
strits.
Hanr. hafði unnið eins og þjarkur
— stundum átta tíma á dag. Stund-
um hafði hann orðið að skrifa sama
kaflann upp aftur og aftur, en það
hafði gert liann ergilegan og dutl-
ungafullan. Honum kom aldrei sag-
an úr hug, hann var altaf að velta
sumum persónunum fyrir sjer, meira
að segja þegar hann var í golf, svo
að högg lians urðu óviss og óút-
reiknanleg. Hann hafði vanrækt móð-
ur sína, liafði komið sjer út úr húsi
hjá kunningjunum en gengið einn
langar leiðir, þegar hann gat ekki
ráðið við samhengið í sögunni, eins
og það átti að vera eftir uppruna-
legu áætluninni. Hetjan í sögunni,
Katherine Shard, sem öll bókin sner-
ist um, var mjög dutlungafull og
óútreiknanleg manneskja og hafði
orðið alt öðruvísi en hann hafði
hugsað sjer liana í fyrstu. En nú
stóð hún þarna fullgerð — Ijóslifandi
ung og ljómandi, undir hrúna skinn-
bandinu á arinhyllunni, og nú átti
hann að uppskera ávöxt iðju sinnar.
Dómarnir höfðu verið framúrskar-
andi.
„Þessi saga er undursamlega lif-
andi og eðlileg. Hetjan, Katherine
Shard — dutlungafull, töfrandi og
eigi að síður undursamleg kvenleg
persóna — er nýr og lifandi viðbætir
við það safn enskra kvenhetja i
skáldsögum, sem fyrir var“, skrifaði
einn dómarinn. Annar skrifaði:
„Mr. Roderick Dane er ungur mað-
ur og hafa fyrri sögur hans vakið
athygli, en nú hefir hann skipað
sjer í fremstu röð meðal góðskálda
vorra. Söguhetjan, Katherine Shard,
er mótuð með föstum, ákveðnum
línum — hún er vægðarlaus, slungin
en eigi að síður töfrandi. Hún er
þjófur — að minsta kosti eitt stutt
augnablik úr æfi sinni — en samt
þykir lesandanum vænt um, að ekki
skuli komast upp um hana. Hún hef-
ir töfravald á karlmönnum, allir
verða ástfangnir af henni — hún
þrælkar þá út í æsar, tekur alt en
gefur ekkert — en samt erum við
boðnir og búnir til að fórna okkur
fyrir liana. „Eldur ástarinnar“ er af-
bragðsbók".----------
Roderick hafði einmitt verið að
lesa þessi ummæli yfir litlaskattinum.
Við diskinn hans lágu nokkur brjef,
sem hann hafði ekki lesið enn.
— Borðaðu eggið þitt, annars kóln-
ar það, Roddy, sagði móðir hans.
Legðu blaðið til hliðar þangað Iil
þú ert búinn að borða.
— Ummælin um bókina mína eru
ágæt, sagði höfundurinn. Þú ert móð-
ir frægs sonar! Jeg sje í anda hús
suður við Miðjarðarhaf —----------
— Ekki skyldi jeg hafa, á móti þvi
að verða suður við Miðjarðarhaf
næsta vetur, sagði frú Dane. Hjer er
dragsúgur í öllum dyrum og glugg-
um, og jeg sakna allra vina minna
og kunningja í þessum afkima.
Roderick klappaði henni á hand-
arbakið. — Jeg veit það. Þetta hefir
verið leiðinlegur timi fyrir þig,
mamma. En jeg hefði aldrei getað
skrifað þessa bók ef jeg hefði ekki
falið mig í þessum hundakofa. En
nú skal þjer líða vel — því máttu
treysta — nú syndi jeg í peningum
— „Eldur ástárinnar“ selst eins og
glænýr silungur.
— Mr. Ridgeway mun þykja vænt
um það, sagði frú Dane.
— Fjárinn hafi mr. Ridgeway,
sagði Roderick. — Jeg er að hugsa
um að kaupa mjer lítinn bíl, hvernig
líst þjer á það?
Svo tók hann eitt brjefið, sem lá
við diskinn, og las það. Hann las
það tvisvar, með svo miklum ákafa
að móðir hans fanst það skn'^ð. Hún
tók eftir að höndin á honum titraði
er hann tók upp kaffibollann.
— Hvað er að, Roddy? sagði hún.
— Þetta er endemis vitleysa, sagði
hann og hló þurrahlátur. Það nær
ekki nokkurri átt. Herra minn trúr
— jeg er öreigi. —
— En hvað er um að vera? spurði
frú Dane óróleg.
Þetta var talsvert alvarlegt mál.
Brjefið var frá forleggjara hans.
Hann sagðist harma að þurfa að til-
Sir Philips Gibbs:
ir þvi. Þetta gat ekki verið rjett —
jíetta hlaut að vera einhver brella,
gerð til þess að gera lionum bölvun,
eða — var það tilraun til fjárþving-
unar?
En hvað sem því nú leið þá var
saga lians nú kyrsett af forlaginu.
Og honum var ógnað með meið-
yrðamáli — bókmentaferill hans var
farinn í hundana!
Hann átti leiðinlega viðræðu við
forleggjara sína. Lögfræðingur var
viðstaddur og skrifaði upp hvert
einasta orð sem hann sagði, eins og
liann væri forhertur glæpamaður.
Featherfew gamli var úrillur og ó-
notalegur.
— Góði lir. Dane, yður dettur víst
ekki í hug að reyna að telja okkur
trú um, að þetta sje einskær til-
viljun?
— Jeg biff yður að trúa því, sagði
Roderick stutt.
— Þjer hafið aldrei sjeð þessa
stúlku eða heyrt liennar getið?
voi-u harðir drætlir um munninn á
honum.
— Jeg hefi aldrei lieyrt nafnið
Iíatherine Shard, jeg hefi sjálfur
búið það til. Jeg hefi aldrei heyrt
nafnið Vera Mirski eða sjeð hana.
Jeg trúi þvi ekki að liún hafi gló-
rautt hár og bláa rák yfir þvera
kinnina. Jeg held að þessir mála-
flutningsmenn hafi búið þessa sögu
til sjálfir. Mín vegna mega þeir báðir
fara til lie....
— Við getum því miður ekki fallist
á skoðuu yðar, sagði forleggjarinn.
Cripps & Castlewood eru viðurkendir
heiðursmenn. Jeg vildi óska, að þjer
sýnduð okkur fulla einlægni, mr.
Dane.
— Haldið þjer að jeg Ijúgi? spurði
Roderick fjúkandi reiður.
— Jeg held að ]jjer leynið okkur
einhverju, sagði málaflutningsmað-
urinn þurlega.
gN HÖFUNDURINN að „Eldi ást-
arinnar" leyndi engu. Hann lá
andvaka nótt eftir nótt og var að
brjóta heilann um þetta merkilegu
mál. Hann var þess fullviss, að hann
Söguhetjan hans.
kynna honum, að sjer hefði borist
hrjef frá málaflutningsmönnunum
Cripps & Castlewood, þess efnis að
þeir ætluðu að höfða mál gegn liöf-
undi og forlagi sögunnar „Eldur ást-
arinnar“, fyrir meiðyrði um skjól-
stæðing sinn, ungfrú Katherine
Shard! í nefndri skáldsögu bæri
söguhetjan nafn þessarar stúlku og
henni væri lýst út í ystu æsar eins
og stúlkunni sjálfri, samskonar augu,
sami háralitur, sömu sjerstæðu ein-
kennin — og væri þetta alvarleg
móðgun við ungfrúna og ærumeið-
andi fyrir hana. Hún væri meira að
segja alkunn persóna, undir lista-
mannsnafninu Vera Mirski-----. For-
leggjarinn vænti þess að mr. Dane
gæfi að vörmu spori skýringu á þessu
máli, og fyrst um sinn mundi sala á
bókinni verða stöðvuð algerlega.
Frú Dane las brjefið og ljet það
detta ofan á borðið eins og hún
hefði brent sig á því.
— Roddy — livað í ósköpunum
á þetta að þýða?
Hann hafði ekki nokkra hugmynd
um það. Hann liafði aldrei lieyrl
getið um Katherine Shard eða Veru
Mirski.
Hún er dansmær, sagði frú Dane,
sem fylgdist vel með í blöðunum.
— Hún dansar á Olympos. Jeg lijelt
að hún væri rússnesk.
— Hefirðu nokkurntíma heyrt hana
nefnda undir nafninu Katherine
Shard? spurði Roderick æstur.
— Aldrei, svaraði frú Dane. — En
hvernig datt þjer í hug að velja
þetta nafn? Hvar hefirðu fengið þetta
nafn?
Þessi spurning olli honum vand-
ræða. Hvernig hafði honum liug-
kvæmst þetta nafn? Venjulega tók
hann nöfnin. á persónum sínum úr
hlaðaauglýsingum eða eftir auglýs-
ingum og nafnspjöldum á götunni.
Stundum skaut þeim ósjálfrátt upp í
huga hans — og þannig hafði það'
verið um nafnið Katherine Shard.
Hann þekti enga manneskju með
því nafni, það var hugarfóstur hans
sjálfs.
Hvernig í ósköpunum hafði liann
getað lýst útliti og einkennum ákveð-
innar stúlku — stúlku, sem aldrei
liafði borið fyrir augu honum — og
stúlku, sem hjet einmitt þessu nafni?
Það voru engin sennileg rök til fyr-
— Aldrei. Það er jeg víst búinn
að segja ykkur yfir tuttugu sinnum.
— En þjer lýsið útliti hennar.
Nafnið sjálft liefði auðvitað getað
verið ein af þessum tilviljunum, sem
verða einstöku sinnum, en þjer gefið
nákvæma lýsingu á stúlkunni, sem
heitir þessu nafni. Hvaða skýringu
getið þjer gefið á því?
Iíoderick gat ekki gefið neina skýr-
ingu. Hann trúði þessu ekki — það
hlaut að vera uppspuni úr einhverj-
um, sem vildi gera honum bölvun.
Málaflutningsmaðurinn, maður með
gleraugu og þunnar varir, hallaði
sjer fram í stólnum og sagði:
— Hr. Dane, livaða skýringu getið
þjer gefið á því, að í sögu yðar segið
þjer frá, að stúlkan sje með litla
bláa æð yfir aðra kinnina þvera?
Roderick ypti öxlum og hló upp-
gerðarhlátur.
— Það þarf engrar skýringar við
— það er hugmynd min og ekkert
annað.
Málaflutningsmaðurinn rýndi í
skjöl er lágu á borðinu lijá honum.
— Hjer er brjef frá Cripps & Castle
wood, nú skuluð þjer lieyra hvað
þeir segja. Svo las liann með hárri
og hásri rödd:
„Höfundur' þessarar sögu lýsir
söguhetjunni, sem hann kallar Katli-
erine Shard, sem ungri stúlku með
glórautt hár. Skjólstæðingur okkar er
með glórautt liár. Söguhetja hans er
með grágræn augu og löng augnahár
svört —- skjólstæðingur okkar hefir
grágræn augu og svört augnahár.
Söguhetja hans er með litla hláa æð
yfir vinstri kinn þvera, frá eyranu
og niður að munnviki. Skjólstæð-
ingur okkar er með bláa rák yfir
þvera vinstri kinn frá eyrum og nið-
ur að munnviki".
— Eins og þjer sjáið, mr. Dane,
]>á er þetta mjög alvarlegt, sagði
Featherfew gamli. í sögunni sakið
þjer stúlkuna um að hafa stolið loð-
kápu í einni stórversluninni, þegar
hún var ung og var að herjast fyrir
frægðinni. Jeg skil ekki hvernig við
eigum að verja þetta. Jeg neita að
taka trúanlega staðhæfingu yðar um,
að þjer hafið aldrei sjeð ungfrú
Shard. Þjer hljótið að viðurkenna,
að það er afar ósennilegt.
Roderick gróf hendurnar ofan í
vasana á gömlu kápunni sinni. Það
hafði aldrei lieyrt nafiiið Katherine
Shard og hann var jafn viss um,
að hann hafði aldrei sjeð dansmær- 1
ina Veru Mirski. Hvaða samsæri var
þetta?
Hann talaði um málið við vini
sína, en fann að engin þeirra trúði
honum.
— Þetta getur ekki verið eintóm
tilviljun, sagði ein þeirra. — Út með
sannleikann, Roddy.
— Kanske það sjeu einskonar anu-
leg fjarhrif, sagði Janette Harding
eitt kvöld er þau sátu saman við ar-
ininn í dagstofunni í litla húsinu
hans. Frú Dane hafði brugðið sjer
inn í borgina yfir helgina, og Jan-
ette hafði klifað upp bratta brekkuna
til þess að' vera samvistum við mann,
sem þótti mjög vænt um hana — það
hafði hún lesið í augum hans. Hún
hafði vonað að hann fengi þor til að
játa henni ást sína — ef bókin seld-
ist vel. En svo kom þetta leiðinlega
atvilc og sló þvi máli á frest um óá-
kveðinn tíma.
— Jeg held fremur að þetta sjeu
galdrar. Þessi viðbjóðslega kvensa
hefir framið galdur og lesið mjer
bókina fyrir. Við skulum tala um
eitthvað annað. Jeg er þreyttur á
þessu umtalsefni. ,
Janette hallaði sjer makindalega
afturábak í sófanum með sígarettu
milli varanna og bljes reyknum frá
sjer í hringjum. Roderick sat í lág-
um hægindastól og dáðist að fögru
andlitinu, fastri hökunni og spje-
koppunum i kinnunum. Ef það hefði
ekki farið svona með söguna þá . .
Hann tróð í pípuna sína, en var
svo latur að hann nenti ekki að
standa upp til að ná í eldspýturnar,
sem lágu á arinhyllunni. Þessvegna
stakk hann hendinni ósjálfrátt í vas-
ann til að leita að brjefi er hann
gæti kveikl á í glóðinni og kveikt í
pípunni með. Og hann fann brjef-
rægsni af gömlu umslagi, sem hann
hafði notað til hins sama áður, því
að það var sviðið í aðra brúnina.
Hann hlaut að hafa slökt á því þá
og stungið þvi í vasann aftur.
Hann breiddi úr því og sá að eitt-
hvað var skrifað á það — liklega til
minnis fyrir einhverja söguna — en
alt í einu settist hann upp í stólnum.
— Drottinn minn dýri!
— Hvað er um að vera, Roddy?