Fálkinn - 15.10.1938, Side 12

12
F Á L K I N N
WYNDHAM MARTYN: 14
Manndrápseyjan.
vera unun og gleði í kærleika, en því
gléymum við fyrir umliugsuninni um líf-
eyri, húsakynni og tekjur. Við drepum róm-
antíkina, og finst að við sjeum spekingar.“
En nú kom að Ahtee að verða alvarlegur.
„Jeg skal trúa yður fyrir, að þannig fór
mjer. Jeg elskaði unga stúlku, af minni
stjett, skiljið þjer . . . .“ Frú Hydon Cleeve
kinkaði náðarsamlegast kolli.
„Yndislega fagra unga stúlku,“ hjelt
Alitee áfram rólegur. „Aðrir ungir menn
af sömu stjett elskuðu hana líka. Jeg var
eins el'naður og þeir, en hafði fengið á
mig drabbaraorð.“
„Þjer? Bölvuð vitleysa, mr. Ahtee. Mað-
ur getur sjeð á yður, að þjer hafið aldrei
verið drahbari.“
„Það er orðið langt síðan, heill manns-
aldur, og það sem nú er kallað þróttur og
lífsgleði hjet öðru ómiklara nafni í þá
daga. Jeg kom oft á liestbak, Jeg inun hafa
sagt yður að faðir minn hafði hesta til
leigu og ól upp hesta til veiða og pololeiks.
Jeg var fimur reiðmaður og hafði gott vit
á hestum, og það varð til þess að jeg lenti
í ekki sem bestum fjelagsskap. Jeg var
leikinn í hilliard líka, en það gat maður
aðeins gert lijer vestra í þessum svokölluðu
drykkju-„saloons“. Þeir hjeldu að jeg
drykki og sögðu að jeg liefði rangt við í
spilum. Og foreldrar hennar beittu allri
þeirri lygi, sem foreldrar yfirleitt troða í
hörn sín, þegar þau eru að reyna að koma
þeim i það eina og rjetta hjónaband. Og
svo voru þau svo frek eftir á, að ímynda
sjer að þau liefðu gert það, sem dóttur
þeirra hefði verið fyrir beztu. Þau eyði-
lögðu mannorð mitt, sögðu að jeg væri
drykkfeldur spilaþjófur og sífullur áfloga-
hundur. Og jeg veit með sjálfum mjer, að
jafnvel þó að það gæti litið svo út, sem þau
Iiefðu einhverja átyllu til að hyggja á, og
allir þeir sem fordæmdu mig, þá var jeg í
rauninni alls ekki vondur maður. Einn af
nánustu vinum mínum — hann var annars
nauðalíkur Tom Barkett, þegar jeg hugsa
út í það — skrifaði falskt nafn á ávísun.
Hann kom til mín og bað mig um hjálp, og
jeg tók peningana í járnskápnum hans föð-
ur míns til þess að bjarga honum undan
tugthúsinu. Hann borgaði mjer aldrei, frú
Cleeve. Hann giftist stúlkunni.“
„Ekki skil jeg að þjer skylduð ekki drepa
hann,“ sagði frú Hydon Cleeve, „það hefði
jeg gert í yðar sporum, ef jeg hefði verið
karlmaður." Hún fór að veita húshóndan-
um nánari athygli, eftir alt þá var hann nú
samt ekki sneyddur öllum mannleguin lil-
finningum. „Jeg leyni því ekki að jeg er
liefnigjarn. Yinir mínir segja, að jeg safni í
mig eitri af galli. En nú er jeg hráðum
áttatíu og finnn ára og horða mikið og
sofnast vel og guði sje lof þá er minnið ó-
skert, en frómar systur minar eru dauðar
fyrir tuttugu árum. Jeg vona að þjer hafið
ekki fyrirgefið mannhundinum, mr. Ahtee?“
„Nei, jeg gat það ekki. Jeg er eins og
þjer, jeg á erfitt með að fyrirgefa, þó jeg
væri öðruvísi þegar jeg var ungur. Jeg segi
oft við sjálfan mig, að ef jeg hefði fengið
hana þá Iiefði jeg orðið að manni.“
„En sú hæverska!“ Gamla konan hló
spoltandi. Skrautlegu salirnir sem þau sátu
í báru þess merki, að mr. Ahtee hafði orðið
að manni. Skyldi liann annars vera trúmað-
ur?“
„En jeg fórst vegna þess að sú eina sem
jeg kærði mig um, trúði því sem lienni
var sagt um mig. Jeg varð það, sem jeg
hafði verið sakaður um að vera. Þau eyði-
lögðu í mjer sálina, og sum þeirra hafa
fengið það borgað. Og hin verða krafin til
reikningsskapar áður en langt um líður.“
Gamla konan tók eftir hve Athee talaði
jafnt og rólega. „Þegar jeg lala um fólk,
sem liefir gert injer bölvun, er liægt að
lieyra það á mæli mínu,“ sagði hún. „Rödd-
in í yður er alveg tilfinningalaus.“
„Jeg liefi tamið mjer það,“ sagði liann,
„lært að beita röddinni. Ef þjer gætuð liorft
inn í hjarlað á mjer, munduð þjer ekki ef-
ast um, að jeg meina það sem jeg segi. Lif
mitt hefir verið undarlegt. Til þess að geta
náð marki mínu varð jeg að hafa peninga-
ráð, mikil peningaráð. Mótlætinu liafði jeg
nóg af, en jeg sigraðist á því, að lokum.
Jeg kæri mig ekkerl um peninga, en jeg'
kæri mig um að hafa vissu um að, að jeg
þarf ekki að deyja fyr en jeg hefi komið
fram hefndum við alla þá, sem flæmdu mig
út á götu fordæmingarinnar."
„Ef þjer hafið elskað liana eins og þjer
segið, þá hafið þjer þó látið huggast aftur,
að því er virðist. Móðir Erissa hlýtur að
liafa verið ljómandi falleg kona,“ sagði frú
Hvdon Cleeve.
En Alitee virtist ekki vilja tala neitt um
það. „Húu var það,“ sagði liann, en svo
ekki meira.
Gat það verið mögulegt, að ekki hefði
fyrnst yfir fyrstu ást lians enn? hugsaði frú
Cleeve. Var húsráðandinn gamaldags og
rómantískur? Þegar hún lagði fyrir hann
þessar spurningar, varð hún í fyrsta sinn
vör við að það vottaði fyrir ákefð hjá hon-
um.
„Jeg hata minningu hennar„“ sagði liann,
„af því að hún var ekki nógu sterk til að
hefja sig yfir það hversdagslega og venju-
legar liindranir. Og jeg hata hörn hennar,
af því að faðir þeirra sveik mig i trygðum“.
„Það er svei mjer gott fyrir hana, að þjer
skuluð vera farinn frá Englandi, úr þvi að
svona er. Það er eflaust liapp fyrir yður
að þjer skuluð liafa einlivern til að hata.
Það gefur styrk, það heldur sálinni stæltri
og þá ívlgist líkaminn altaf með. Jeg er
hrædd um, að jeg lifi alla ættmenn mina.
Nú lendir kanske einn þeirra í rafmagns-
stólnum.“
„Mjer er sagt, að George Barkett fái í
mesta lagi æfilangt fangelsi.“
„Það er ennþá verra fyrir hann. Hugsa
sjer þennan matvanda gikk lokaðan inni í
fúlum klefa, í grófri fangahuru og neyðast
til að jeta óbreytt fangasnarl.“ .... Hún
hnyklaði brúnirnar er hún hugleiddi þetta.
„Jeg man svo vel þegar Russel Periton
komst í lugthúsið fyrir skjalafals, livað
hann Georg hló og útmálaði þennan snyrti-
lega mann, þegar liann lcæmi skálmandi í
röndóttu burunni með grútskitugum föng-
unum, til þess að jeta mat, sem liann hefði
ekki boðið hundum áður fyr.“
„Russel Periton?“ tók Ahtee eftir. „Fjell
yður ekki við hann? Hreimurinn í rödd yð-
ar varð svo óþægilegur þegar þjer nefnduð
hann.“
„Jeg nefni liann sem minst jeg get. Hann
vildi giftast móður Phyllis en jeg gat nú
afstýrt því.“
„Leyfist mjer að spyrja hversvegna?“
„í fyrsta lagi var geðveiki í ættinni, i
öðru lagi var faðir lians braskari, sem jeg
vissi að mundi fara á hausinn. Betty var
augasteinninn minn. Mig langaði til að öll
veröldin stæði lienni opin. Konu sem tilbið-
ur manninn sinn vegnar aldrei vel. Hún
verður ekki annað en þræll. Þannig liefði
Betty farið, ef hún hefði gifst Russel Peri-
ton. Hún liefði mist æskuna og fegurðina,
og svo liefði hann orðið leiður á lienni.
Jeg þekki Peritonshyskið. Það var jeg sem
tók í taumana.“
„Var dótturdóttir yðar — þakklát yður?“
„Hún fjekk hestu daga.“
„Maður liennar varð gjaldþrota og svifti
sig lífi — kallið þjer það að eiga bestu
daga.“
„Það var hara slys,“ sagði hún, „og ef
þrælmennið liann George Barkett hefði
ekki neitað að hjálpa Dick Cannell, þyrftu
börnin hennar ekki að þrælka núna. IJefni-
gjarn djöfull. Það er það sem George Bar-
kett er.“
„Finst yður það undarlegt? Giftist Cann-
ell ekki stúlkunni sem hann elskaði?“
„Betty hataði liann. Henni datt aldrei i
hug að líta við honum.“
„Það var býsna merkileg tilviljun,“ sagði
Ahtee hugsandi, „að liann og Jaster skyldu
liittast hjerna og að þjer, sem þektuð þá
háða frá gamalli tíð, skylduð vera lijerna
líka. Örlögin geta stundum verið skrítin.“
„Þau virðast hafa verið eftirlát við yður.“
„Já, upp á síðkastið, það verður ekki ann-
að sagt. Jeg kvarla ekki. Það er vitanlega
liræðilegt að einn af gestum mínum skuli
myrða annan, en það er þó bót í máli, að
liann skyldi ekki vera vinur yðar.“
„Það yfirgengur minn skilning, að ör-
lögin skyldu haga því svo, að Barketl
dræpi Eliot Jaster,“ svaraði frú CJeeve súr.
„En þjer hafið ef til vill levndar skýringar
til að hyggja á?“
Henni var altaf óljúft að tala um örlögin.
Alitee ljet heiskjuna í henni ekki á sig fá.
„Jeg liefi ef til vill orðið liálf ruglaður,“
sagði hann, „en afsökun mín er sú, að mjer
er liálf órótt yfir öllum þeim gauragangi,
sem hlýst af þessu. Jeg skal sjá um, að þjer
sleppið við að mæta í rjettinum.“
„Þjer skuluð spara yður það ómak. Mjer
þykir gaman að mæta sem vitni, þá get jeg
sagt meiningu mína um fólk. Og þjer skul-
uð muna, að jeg er áríðandi vitni — George
Barkett sagði, að sig langaði til að drepa
mig.“
„Þjer hafið sterkari taugar en jeg,“ sagði
liaiin. „Það fer hrollur um mig þegar jeg
hugsa til ljósmyndaranna og blaðamann-
anna, karla og kvenna. Þeir hnusa af hverju
ferfeti á allri eylini. Jeg ætla að biðja yður
um, að gera mjer einn greiða. Minnist ekki
einu orði á Fratton og að liann liafi áll
heima lijer á Manndrápsev, því að annars