Fálkinn - 15.03.1940, Blaðsíða 6

G
FÁLKINN
PARISARFÖRIN
W. A. Vveeney
\ OFIi) MJER að taka það l'ram
fyrst af öllu, að jeg er kennari,
og lofið injer svo að bæta því við,
að ])að er vanþakklátasta lífsstaðan,
sem nokkur maður getur valið sjer.
Við skulum til dæmis taka hann
Bilkins. Árum saman hefi jeg verið
að troða í þenna pilt og varið til
þess heilum hafsjó af tíma, varfærni,
viti og þolinmæði, og stundum hefi
jeg orðið að beita ofríki við sjálfan
mig, svo að jeg stútaði lionum ekki.
Jeg l)jó hann undir inngöngu i
verslunarháskóla, en til þess þurfti
hann m. a. kunnáttu í einni af tung-
um stórþjóðanna. Foreldrum hans
hafði komið saman um að velja
frönsku og Bilkins hafði ekkert við
það að athuga. Hann hafði yfirleitt
aldrei neitt að athuga við hlutina,
en hinsvegar gerði hann aldrei
ineira en liann var rekinn til.
Foreldrar lians horguðu sæg af
einkatímum hjá mjer, en alt, sem
jeg kendi honum gekk niður af hon-
um aftur eins og andarnefjulýsi og
mjer fanst oft, að það mundi ekki
einskonar skemtiferðamaður, hjeldi
sig á götunum, umgengist fólkið —:
og lærði frönsku.
Fyrstu hrjefin, sem hann sendi
heim voru ekki sjerlega kætandi.
Það var ekki að sjá, að hann hefði
neitt gagn af dvölinni .... og jeg
verð að segja, að injer kom það
ekki á óvart. Jeg gat svo vel sett
njig inn i alla þá erfiðleika og mis-
skilning, sem yrði í livert sinn, sem
Bilkins reyndi að gera sig skiljan-
legan á frönsku.
En þegar frá leið kom annað
hijóð í strokkinn. Tónninn í brjef-
unum varð glaðlegri — bjartsýnni.
Hann virtist hafa komið sjer vel
fyrir i ókunnu horginni og eftir
hverja vikuna gat hanii sagt frá
einhverri framför hjá sjer.
Þegar liann liafði dvalið í París
að lieita mátti rjetl ár, þurfti jeg
að bregða mjer þangað snögga ferð
og áður en jeg fór talaði jeg við
foreldra Bilkins. Jeg stakk upp á
því, að jeg skyldi heimsækja piltinn
og athuga framfarirnar hjá honum.
vera erfiðara að kenna folaldi
egyptsku en unga Bilkins fröhsku.
Foreldrunum var ljóst, að þetta
var Bilkins að kenna, en ekki mjer.
Þeim skildist, að sonur þeirra væri
frábærlega ónæmur fyrir allri þekk-
ingu, en vonuðu þó enn, að hann
gæti náð prófi og þekkingu og tóku
þakksamlega öllum ráðum þar að
lútandi.
Þau töluðu um málið við vini
sína og kunningja, en ekkert dugði
af því, sem þau reyndu. Loksins,
þegar Bilkins var orðinn 19 ára,
komu þau til inín og sögðu, að nú
væru góð ráð dýr annars næði
Bilkins aldrei prófi.
„Heyrið þið,“ sagði jeg. „Þekkið
þið nokkurn í Frakklandi?“
„Nei, ekki nokkra lifandi sál,“
svöruðu þau.
„Hugsið þið ykkur nú vel um.
Eigið þið enga ættingja eða vini
þar?“
Þau liristu höfuðið og jeg sagði:
„Það er ekki nema um eitt að gera.
Eftir þrettán mánuði á hann að taka
próf. Látið hann vera í Paris í eitt
ár. Úr því að hann þekkir ekki
nokkra lifandi sál í borginni neyð-
ist hann til að læra frönsku, ann-
ars lendir hann í öngþveiti. Það ér
augljóst, að ef hann verður ár í
Paris, hlýtur hann að læra málið.
Þannig fer fyrir börnunum — þau
læra málið í heimalandinu af ])vi,
að allir tala það við þau. Þetta er
langbesta aðferðin, því að svona fer
náttúran að sjálf.“--------
Og þetta varð úr. Bilkins fjekk
drjúga fjárupphæð hjá foreldrum
sínum á hverjum mánuði og ætlunin
var sú, að hann yrði í París sem
Þau voru hrifin af tillögunni og
gáfu injer heimilisfang hans.
Jeg leitaði hann uppi daginn efiir
að jeg kom til París. Hann hjó í
litilli íhúð á Montmarte og um
leið og jeg hringdi gerði jeg mjer
i hug, live forviða hann yrði, þegar
hann sæi mig, gamla frönskukenn-
arann sinn, standandi við dyrnar.
Hann kom sjálfur fram og lauk
upp og það verð jeg aíi segja, að
liann varð forviða. Augun ætluðu
út úr hausnum á honum. Haiín hefði
varla orðið meira hissa, þó að sjálf-
ur Lúðvíg fjórtándi hefði staðið við
dyrnar.
„Góðan daginn, Bilkins,“ sagði jeg.
„Nei — góðan daginn .... er það
ekki Hortle," sagði hann stamandi.
En livað það var gaman að sjá
yður.“
„Foreldrar yðar gáfu mjer heim-
ilisfangið yðar,“ sagði jeg, „og jeg
átti að skila kveðju frá þeim. Þjer
liafið allra bestu íbúð hjerna.“
Jæja, hann bauð mjer inn og íhúð-
in var sannarlega skemtileg. Bæði
smekkleg og vel hirt. Hann bauð
mjer sæti og talaði um veðrið, en
mjer fanst honum vera svo afar
órótt. Jeg gat ekki skilið hvers-
vegna....
Þegar jeg hafði sagt honurn, að
foreldrum hans liði vel, fanst mjer
tími til kominn að fara að prófa í
honum þekkinguna. Jeg fór að tala
frönsku. Og á því máli sagði jeg:
„Ilvernig kunnið þjer við París,
Bilkins? Þjer talið vist málið eins
og innfæddur maður.“
Jeg varð hissa, þegar hann góndi
á mig og gapti. Jeg endurtók spurn-
inguna. Ekkert svar.
Jeg reyndi i þriðja sinn, en svip-
urinn á honum sagði meira en mörg
orð — jeg kannaðist við svipinn
þann. Svona liafði hann altaf verið,
])egar jeg spurði hann um eitthvað,
sem liann botnaði ekkert í. Herra
ininn! Gat það verið mögulegt, að
hann skildi ekki eitt orð í málinu,
eftir að hafa dvalið í París i heilt
ár? Hann liafði horðað á frönskum
matsöluhúsum, gengið í franskar
verslanir, unjgengist Frakka daginn
út og daginn inn, án þess að eitt
einasta franskt orð loddi við liann.
Spurning mín var svo einföld, að
hver sá, sem kunni nokkuð í frönsku,
gal skilið hana.
Svo fór jeg í enskuna aftur.
„Hvernig í ósköpunum liafið þjer
getað verið hjerna allan þennan
tíma, án þes að læra frönsku?"
„Ja, sjáið þjer til, lierra Hortle,"
stamaði liann og svitinn hogaði af
honum, „já, sjáið þjer til....“ svo
liætti liann og sagði, að því er virtist
tilefnislaust: „Konan mín kemur eft-
ir augnahlik. Hún liefir gaman af að
sjá yður, lierra Hortle."
„Ko. . . . kon. . . ., hvað segið þjer.
maður,“ sagði jeg.
„Konan mín. Jeg er giftur, sjáið
þjer .... og mjer þykir vænt um,
að þjer skylduð koma, því að þá
getið þjer sagt foreldrum mínum,
hvernig í öllu liggur. Af því að jeg
hefi ekki minst á það í hrjefunum."
Hann lijelt áfram:
„Lítið þjer nú á. Þegar jeg kom
hingað var jeg alveg í öngum mín-
um.... þessi franska er alveg hræði-
legt mál. Og jeg ráfaði um frá
morgni til kvölds og talaði ekki við
mkkra lifandi sál ----- það er ah
segja, jeg hitti hana Barböru. Siðan
höfum við ekki skilið .... og nú
sjáið þjer, hvernig í öllu liggur.“
„Já,“ sagði jeg og andvarpaði.
„Jeg skil það nú. Þjer eruð ekki
nenia tvítugur, og ef þjer eruð á-
nægður með hjónahandið, er enginn
skaði skeður. En það er þetta með
frönskuna yðar. Og með prófið!
Þjer náið aldrei prófi, ef þjer kunn-
ið ekki neitt erlenl tungumál og nú
liafið þjer hangið lijerna i heilt ár
og ekki talað neitt nema ensku. Og
eftir tvo mánuði eigið þjer að taka
prófið. . . .“
Jeg Jiagnaði, því að nú var hringt
og hann liljóp til dyra.
Það var konan hans, sem kom.
Ilún var lagleg — lítil og dökkhærð,
laglega vaxin, með kolsvört augu.
Bilkins kynti okkur og jeg mintist
eitthvað á, að þetta væri fallegt
heimili.
Auðvitað talaði jeg ensku, en hún
starði á mig, eins og hún skildi ekki
orð. Og svo leit hún af mjer á mann-
inn sinn.
En nú lá mjer við yfirliði af furðu
— í annað sinn.
Þvi að ungi Bilkins sneri sjer að
konunni og þýddi það, sem jeg liafði
sagt við hana — á reiprennandi
spönskti.
Og nú l'jekk jeg skýringuna. Bar-
hara var ekki ensk, heldur var hún
frá Sevilla.
Og svo er sagan búin. Það er að
segja, að Bilkins, sem er ljelegasti
lærisveinninn, sem jeg hefi nokkurn-
tima liaft, gekk undir próf sex vik-
um siðar. Hann kaus sjer spönsku
sem erlent mál. Og jeg, sem áruni
saman liafði seti'ð við að troða i
liann frönsku, varð að sitja þarna og
hlusta á hann taka hesta spönsku-
prófið, sem nokkurntíma hefir verið
tekið á verslunarliáskólanum. En
þetta er aðeins eitt dæmi um, hvað
hesti tungumálakennarinn ástin
getur afrekað.
Útbreiðið Fálkann!
GOÐ SAMTlÐARIMAR
UorDsjilDU
Hæstráðandi fjölmennasta hersins
í heiminum — rauða hersins — er
einn þeirra fáu forustuinanna Sovjet-
Itússlands, sem ekki hefir endur-
skírt sig. Hann kallar sig enn nal'n-
inu, sem hann var skirður í í livít-
voðunum, Klementi Efremovitsj
Vorosjilov, en nú þarf enginn að
heyra nema Vorosjilov til þess að
vita hver maðurinn er. Nafnið er
orðið svo frægt, að það er ólíklegt
að hermálaþjóðstjórnin fari að
breyta um það lijeðan af.
Vorosjilov er fæddur í Yektateri-
osav í Suður-Rússlandi 1881 og var
faðir hans járnhrautarþjónn, en
móðirin skenkti fólki te á lítilfjör-
legum greiðasölustað. Þau voru hlá-
fátæk, en þó lærði Klementi að lesa
og skrifa í barnaskóla er hann var
orðinn 12 ára. Aðra skólagöngu
fjekk hann ekki um æfina. En lestr-
arkunnáttuna notaði liann til þess
að sökkva sjer niður í rit Karl Marx
og annarra kommúnista. Hann fjekk
alvinnu í verksmiðju, en var með
allan hugann við byltinguna, rjeri
undir verkföllum og þegar hann var
tvítugur liafði hann setið sjö sinn-
um í tugthúsinu. Atvinnuna misti
hann fyrir það, að honum sást yfir
að taka ofan fyrir lögreglustjóran-
um í bænum, sem hann var, en það
þótti höfuðsynd. Hann var fauti, en
þó hjeldu allir upp á liann, atvinnu-
rekendurnir líka.
Árið 1905 komst hann á kommún-
istaþing í London og þar sá hann
Lenin í fyrsta sinn og elskaði hann
jafnan siðan. Sama haust tók hann
þátt í byllingunni í St. Pjeturshorg
og fyrir það var hánn dæmdur í
J.riggja ára Síberíuvist. En liún varð
honum til happs: þar fjekk liann
næði til að lesa og þar kyntist hann
konuefninu sínu. Þau fluttust til St.
Pjeturshorgar og áltu þar rólega
daga, þangað til hyltingin hófst 1917.
Þá vaknaði hugur Vorosjilovs á ný,
liann gekk þegar í hyltirigaherinn og
tók þátt í vörn Stalins í borginni
Tsaritsyn (Stalingrad) er hvíti her-
inn hafði umkringt borgina. Gal
hann sjer frama þar og var gerður
að hershöfðingja, þó enga hermensku
mentun hefði hann l'yrir. Það var
ekki fyr en sí'ðar sem Vorosjilov
gat gefið sig að liernaðarfræðum og
sótt hershöfðingjaskóla.
Trotski var um þær muridir her-
málaþjóðstjóri, en Vorosjelov líka'ði
illa við hann en hændist þeim mun
meira að Stalin. Og þegar Stalin
náði völdunum og hafði hrakið
Trotski úr landi, veitti hann Voro-
sjilov hinn mesta frama — gerði
liann fyrst að setuliðsstjóra í Moskva
siðan skipaði hann hann í herstjórn-
arráðið og loks varð liann æðsti her-
stjóri Rússlands.