Fálkinn - 15.03.1940, Blaðsíða 15

FALKINN
15
Fyrstu bækur
Menningarsjóðs og ÞJóðvinaíjelagsins
verða prentaðar f aprílmánuði.
Umboðsmenn og aðrir, er safnað liafa áskrifend-
um, eru beðnir að senda áskriftalistana bið allra
bráðasta og eigi síðar en um næstu mánaðamót.
Nú eru því síðustu forvöð að tryggja
sjer þessar góðu og ódýru bækur.
Nýjar bækur.
Jóhann J. E. Kúld:
SVÍFÐU SEGLUM ÞÖNDUM.
— 156 bls. Bókaútgáfan Edda,
Akureyri. 1940.
Þessi sami höfundur gaf út aöra
bók í fyrra, íshafsæfintýri, frásagnir
um svaðilfarir hans í Norðurhöfuni.
Sú bók fjekk ágætar viðtökur og
góða dóma og ekki virðist útlit fyrir
annað en þessi nýútkomna fái það
líka.
Bók þessi er, eins og sú fyrri,
skrifuð um ýmislegt, sem drifið hef-
ir á daga höfundar sjálfs á hinum
ýmsu ferðum lians. Er því sagt frá
sannsögulegum atburðum, en slíkar
frásagnir vilja margir heist lesa. En
ekki er sama hversu sagt er frá at-
burðum, þótt sannir sjeu. Viðburðir,
sem í raun og veru eru liinir merki-
legustu og sögulegir geta algerlega
dofnað og mist bragð sitt i meðferð
ijelegs sögumanns. En mönnum, sem
frásagnarlist er lagin, getur tekist
að gera hversdagsviðburði merki-
iega í frásögn, þeir sem hafa gáfu
góðs rithöfundar eygja söguefni, þar
sem aðrir sáu ekki. Þannig er Jó-
hanni Kúld farið, liann er skygn á
söguefni. En þar að auki hefir hann
öðlast þá reynslu, sem rithöfundi er
hagkvæm i list sinni: Hann hefir
sjálfur sjeð og lifað marga áhrifa-
ríka og skemtilega hluti. Hann lýsir
þessum hlutum liiklaust og stund-
um ómjúkt að sjómannasið. Það er
dálitið gaman að lesa á hvern hátt
höf. lýsir stórmeiðslum, sem hann
verður fyrir tvisvar í bókinni. í
hvorugt skifti er langdregin lýsing
á meiðslunum eða afleiðingum
þeirra, engir kveinstafir, en í livor-
tveggja skiptið bregst höf reiður
við, Jiegar slysin henda. Ósvikin
karlmenska og víkingslund! Höf. hef-
ir prýðilega kýmnigáfu. T. d. verð-
ur lesandanum á að brosa í lýsing-
unni á hinstu för vjelskipsins „Fön-
ix“ á Eyjafirði og er þó atburðurinn
næstum grátlegur, Jiegar litið er á
fyrirhyggjuleysið og aðbúnað sjó-
mannanna á þessari manndráps-
fleytu.
Málið á bókinni er furðu gott.
Hefir því þó oft verið viðbrugðið,
að sjómannamólið væri gruggugt.
En Jóh. Kúld tekst að gera það lýta-
lítið og blátt áfram, án þess að villa
heimildir.
Það munu áreiðanlega margir
rkemta sjer vel við lestur þessarar
bókar.
rjóh
Gtbreiðið Fálkann.
En dr. Einar er lijer auðsjáan-
lega fótviss og vegvís leiðsögu-
nraður og liefir í þeim erindum
sínum, sem þegar eru flutt, tek-
ist að varpa skýru ljósi yfir þau
atriði sagnanna, sem máli skifta
í viðfangsefni bans. Að vísu á sá,
sem vel er kunnugur Sturlungu,
auðveldara með að fylgjast nreð
fyrirlesaranum, en þó er þeim,
sem ófróðari eru, vandalaust að
fylgjast með líka, því að erindin
eru flutt í ljósum og aðgengileg-
mn búningi.
Dr. Einar Ól. Sveinsson hefir
með þessum fyrirlestrum sýnt
það, að áheyrendurnir eru fúsir
að hlýða á mál bans, þegar hon-
um liggur eittlivað á hjarta.
rjóh.
Rikið fær Kópavogs-
hælið að gjöf.
S.l. fimtudag fjekk fjelags-
málaráðherrann, Stefán Jóh.
Stefánsson kvennaheimsókn í
Stjórnarráðið. Mun liann hafa
tekið konum þessum tveim hönd-
um, encia konm þær færandi
hendi. Erindi þeirra var nefni-
lega hvorki meira nje minna en
það að aflienda ríkinu Hressing-
arhælið í Ivópavogi að gjöf og til
fullrar eignar. Konur þessar voru
sem sje í stjórn Kvenfjelagsins
,.Hringsins“, sem átt hefir hælið
frá uppliafi.
Kvenfjelag þetta ljet reisa hæl-
ið árið 192íi og iiefir rekið það
síðan.
í gjafabrjefinu segir svo, að
gjöf þessi liafi „afráðin og sam-
þvkt til framkvæmda, eftir að
landlæknir, Vilmundur Jónsson,
fyrir hönd heilbrigðisstjornar
ríkisins, liafði farið þess á leit
við forstöðukonu Hringsins, frú
Kristínu Vídáhn Jacobson, að
kvenfjelagið seldi ríkinu liress-
ingarhælið. Stjórn Hringsins og
fjelagskonur voru sammála um
það, eftir að málið hafði verið
borið upp og rætt lögformlegá,
að liltækilegast væri, enda í fullu
samræmi við markmið fjelagsins
Hringurinn, og tilganginn með
rekstri Hressingarhælisins ....
að úr því að ríkið sjálft teldi sig
þurfa hælisins við, að Hringur-
inn afsalaði rikinu Hressingar-
hælinu að gjöf, svo að heilhrigð-
isstjórnin gæti haldið þar uppi
sjúkra- og líknarstofnun, eða
þvíliku, og helst með þeim hætti,
að í framtíðinni yrði þarna rek-
ið liæli fyrir berklaveik börn,
án þess þó, að slíkt sje gert að
skilyrði fyrir gjöfinni.“
Fjelagið áætlar, að Hressing-
arliælið með tilheyrandi mann-
virkjum, bafi kostað sig alt að
119.000.00 krónum, en meðfylgj-
aridi imsgögn, sjúkragögn og aðr-
ir munir a. m. k. ,31.000.00 kr.
En á eigninni hvíla engar veð-
skuldir aðrar en eftirstöðvar veð-
skuldar í Landsbankanum, að
upphæð 18.688.63 kr.
Eins og menn sjá er þessi gjöf
tii ríkisins gefin af hinni mestu
rausn og skörungsskap og er
óskandi að starf hælisins megi
með affarasæld fylgja þeirri
stefnu, er gefendur óska.
HERMANNAPÓSTURINN KEMUR.
Myndin sýnir þýska hermenn
koma á járnbrautarstöð 01 liess að
talca á mcti brjefunum til herdeild-
arinnar. Þeir eru altaf viðbúnir,
þegar lestin kemur!
i+j /w
—y Hvað gerir þú eiginlega á
kvöldin?
— Jeg spara ljósið og ráfmagnið.
— Ilvernig geturðu gert það best?
— Jeg fer niður á Land og sit þar
yfir kaffi og á meðan sparast ljósið
heima.
HVERNIG FEIt STRIÐIÐ?
Svo spýrjum við hjer. Er þá nokk-
ur furða, J)ó að Jiessar tvær Parisar-
stúlkur þurfi að spyrja hermennina
i varnarliði bogarinnar um það?
Þegar Sarah Bernhardt leikkona
var að fcrðast um Bandaríkin veitt-
ust trúboðarnir ínjög að lienni og
töldu hana ósiðlega. Var lnin einu
sinni stödd á trúboðsfundi og heyrði
þar margt misjafnt um sjálfa sig.
Daginn el'tir skrifaði hún trúboð-
anum: Hversvegna eruð Jijer að níða’
mig. Við sem erum bæði leikarar af
guðs náð.