Fálkinn - 28.02.1941, Side 6

F Á L K I N N
ÚR ðSKUNNI í ELDINN.
Þá var það, að Neviile Chamberlain
reyndi að beita sjer fyrir að koma
á sáttum og afstýra frekari valda-
sókn Þjóðverja. Flaug hann um haust-
ið til Þýskalands og átti samtal við
Hitler með þe.m árangri, að for-
sœtisráðherrar Frakklands og Bret-
lands áttu nýjan fund með Hitler og
Mussolini og gerðu þar bráðabirgða-
samkomulag það, sem kent er við
Miinchen. Chamberlain gerði sjer
vonir um góðan árangur þegar heim
kom og kvað friðinn trygðan milli
Bretlands og Þýskalands, en ýmsir
enskir áhrifamenn svo sem Churchill,
Anthony Eden og Duff Cooper voru
vantrúaðir á loforð Þjóðverja. Tjekkó-
slovakía hafnaði gersamlega sam-
komulagi þvi, sem gert hafði verið i
Miinchen 29. september, en Þjóðverj-
ar liertaka Sudetalönd 1. okt. Ung-
verjar og Póiverjar gera kröfu til
landa í Tjekkóslovakíu (Karpatahjer-
uð og Teschen) og Slóvakar heimta
(3. okt.) að sjálfstæðiskröfum þeirra
verði/fullnægt innan 24 tíma. Daginn
eftir segir stjórnin í Tjekkóslovakíu
af sjer en Syrovy hershöfðingi mynd-
ar nýja stjórn. Og 5. okt. segir Benes
af sjer forsetatigninni og flýr úr
landi. Tjekkóslovakíu er skift í þrjú
ríki, Tjekkíu, Slovakíu og Karpato-
Ukraine.
Þýsk-pólskur Gyðingur skýtur
starfsmann þýsku sendisveitarinnar
í París til bana. í hefndarskyni eru
Gyðingar í Þýskalandi látnir sæta
nýjum ofsóknum, grimmilegri en
nokkru sinni áður; verslanir þeirra
eru rændar og samkunduhúsin brend.
Píus páfi deyr og Pacelli
utanrikisráðgjafi hans er
kjörinn páfi.. Var kosningin talin ó-
sigur fyrir öxulveldin. — Hinn 15.
mars leggur Hacha forseti „framtið
Tjekka í hendur foringja þýsku þjóð-
arinnar." Áður hafði Hacha sett
stjórn Tiso í Slovakíu af og hann
Píus XII. Franco.
farið tii Berlín og ráðgast við Hitler,
sem hafði sent Hacha úrslitakosti og
krafðist þess, að Tiso yrði settur inn
í embættið aftur. Með þessum aðgerð-
Hitler í háborginni Hradsin í Prag.
um var samkomulagið frá Miinchen
þverbrotið og úti um friðinn í Ev-
rópu. 23. mars tekur Hitler Memel-
Franskt Afríkullð undir Sigurboganum
lijeraðið. Og 7. apríl taka ítalir Al-
baníu. 26. apríl lögleiða Bretar her-
skyldu, með 376 atkv. gegn 145, fyrir
alla menn á 21. ári. Franco heldur
Stalin og von Ribbentorp.
innreið sína í Madríd 19. maí, en
slríðinu hafði raunverulega lokið í
aprílbyrjun. 14. júlí hjeldu Fraklcar
150. þjóðminningardag sinn með mik-
illi viðhöfn, að viðstöddum æðstu
Dansig er innlimuð í Þýskaland.
mönnum breska hersins, flotans og
flughersins. "20. júlí harðnar Danzig-
deiian, milli Pólverja og Þjóðverja
við það, að pólskur tollvörður er
skotinn á landamærunum. Hitler gef-
ur daginn eftir út yfirlýsingu um,
að hann sje staðráðinn í að ná Dan-
zig undir þýsk yfirráð, en „styrjald-
arlaust".
Frá því snemma vor's höfðu samn-
ingar staðið yfir milli vesturveld-
anna og Rússlands, um einskonar
hermálasamkomulag. — Samningar
fjellu niður um sinn, en 25. júli fóru
samningamenn Frakka og Breta á ný
til Moskva með ný tilboð. En 23.
ágúst kemur fregn um það, eins og
þruma úr heiðskíru lofti, að von
Ribbentrop hafi gert griðasamning
við Rússa og 31. ágúst leggja Þjóð-
verjar úrsiitakosti fyrir Pólverja og
híða ekki eftir svari, en ráðast inn
í landið að morgni 1. september og
samtímis lýsir Förster, liægri liönd
Hitlers i Danzig, yfir því, að Danzig
sje innlimuð í Þýskaland. Þýska rík-
isþingið heldur fund sama morgun
og samþykkir innlimunina. Sprengj-
unum rignir yfir fjölda pólskra borga.
Styrjöldin gegn Póllandi er hafin. En
Bretar og Frakkar höfðu áður til-
kynt, að þeir ábyrgðust friðhelgi
Póllands og sairikvæmt því loforði
Þýskur her í Póllandi.
sögðu þeir Þjóðverjum stríð á hend-
ur, 3. september.
Hinn 9. sept. fjell Varsjava i liend-
ur Þjóðverja, en þó var varist í virkj-
unum kringum borgina til 27. sept.
17. sept. ráðast Rússar inn í Austur-
Pólland og 29. sept. eru Pölverjar
gersigraðir og Ribbentrop og Molo-
tov koma sjer saman um skiftingu
á landinu, fjórðu skiftingu Póllands.
Hinn nýi vjelalier Þjóðverja liafði
unnið sinn fyrsta sigur, flugvjelarn-
ar voru látnar eyðileggja samgöngu-
kerfi andstæðinganna að baki ákveð-
innar línu og samtimis sóttu hif-
reiðaherir fram með brynreiðar og
fallbyssur í fararbroddi og fleyguðu
Herskip að farast.
sundur hersveitir andstæðinganna og
einangruðu þær. Þessi aðferð kom
Pólverjum á óvart, því að þeir höfðu
búið sig undir kyrstöðustrið. Og
Bretar og Frakkar höfðu ekki tök á
að senda þeim þá liðveisiu, sem
þurfti, því að til þess hefðu þeir
orðið að komast inn í Eystrasalt.
Og ekki hófu þeir neina sókn á vest-
urvígstöðvunum til þess að dreifa
Þýskur kafbátur sökkvir vöruskipi.
kröftum Þjóðverja frá Póllandssókn-
inni. Mátti kalla, að þeir væru al-
gerlega aðgerðarlausir út árið og
vildu ekki berjast, og verður það eigi
skilið öðruvísi en svo, að þeir hafi
þótst óviðbúnir og viljað nota tím-
ann til undirbúnings en draga allar
hernaðaraðgerðir sem mest á lang-
inn. Aðgerðirnar voru mestar á sjón-
um, höfin voru fylt af tundurdufl-
um á öllum siglingaleiðum og kom
það ekki síst niður á skipum hlut-
lausra þjóða. Og kafbátar Þjóðverja
tóku brátt að gera usla i skipastól
þeim, sem sigldi um höfin.
Finskir hermenn með vjelbyssu.
Hinn 30. nóvember ráðast Rússar
inn í Finnland, eftir að liafa gert
kröfur, sem sjálfstæðri þjóð var ekki
samboðið að ganga að. Ljetu Rúss-
ar þá skýringu fylgja, að þessi árás
væri einskonar neyðarvörn þeirra,
til að afstýra hættu þeirri, sem þeim
stafaði af Finnum. Áður liöfðu Rúss-
ar kúgað Eystrasaltsríkin þrjú til að
láta af liendi við sig liafnir og her-
stöðvar og flugvelli. Alþjóðabanda-
lagið gerir Rússa ræka, en styður
Finna ekki á neinn hátt.
14. desember lendir þýska orustu-
skipinu „Admiral Graf Spee“ í or-
ustu við þrjú ensk ljettiskip. Það
skaddast og leitar hafnar í Monte-
video, en fær aðeins þriggja daga
dvalarleyfi þar. -— Foringi skipsins
sökkvir því fyrir utan höfnina og
fyrirfer sjer.
„LÍFIÐ BYRJAR UM SJÖTUGT“.
Auðkýfingurinn Vanderbilt jjók
auðæfi sin um 100 miljón dollara,
frá að hann var sjötugur til þess
að hann (ló, 83 ára.
Heimspekingurinn Kant var 74 ára
þegar liann samdi bækurnar „Mann-
fræðari" og „Metaphysik der Ethik“
Málarinn Tintoretto var 74 ára,
þegar hann málaði myndina „Para-
dís“, sem var 74 x 30 fet að stærð.
Tizian var 98 ára, þegar hann
málaði myndina „Orustan við Le-
panto“.
Goethe lauk við „Faust“ árið sem
hann varð áttræður.
Tónskáldið Verdi var 74 ára, þeg-
ar hann samdi söngleikinn „Othello“,
80 ára samdi hann „Falstaff" og „Ave
Maria“, „Stabta mater“ og „Te Deum“
íegar hann var 85 ára.
rtómverjinn Cato var áttræðuv,
þegar liann byrjaði að læra grísku.
Það voru Rússar, sem fyrstir byrj-
uðu að æfa falllilifastökk í stórum
stíl, með tilliti til þess að senda her-
menn yfir óvinalönd úr fiugvjelum.
Árið 1934 höfðu þeir reist 125 feta
háa turna við fjölda heræfingastöðva
ög ljetu unglinga stökka út af þeim
í sjerstökum fallhlífum, sem voru
þandar út fyrirfram, eins og regn-
hlíar. Þegar nemendurnir voru orðn-
ir æfðir í þessu fengu þeir að stökkva
út úr flugvjelum í mikilli hæð, neð-
an í raunverulegum fallhlífum. Rúss-
ar sögðust hafa 20.000 manns, sem
kynnu að stökkva í fallhlíf, árið
1934.