Fálkinn - 20.02.1942, Blaðsíða 14

14
F Á L K I N N
DOUGLAS MACARTHUR —
i
Maðurinn, sem ver Filippseyjar.
Þcgar Bandaríkjamenn fengn Fil-
ippseyjar, eftir stríðið við Spán-
verja, árið 1898, voru ýnisir sem
spáðu |iví, að Bandarikin mundu
missa Jiessa nýiendu sína aftur von
bráðar, því að ómögulegt væri að
verja hana. En árið 1935 var nýr
niaður settur yfir hervarnir eyj-
anna. Þegar hann fór heini til
Bandarikjanna 1937, Ijet hann svo
tiin mælt við Fiiippseyjabúa, að
árið 194(i skyldi liann hafa komið
hervörnum Filippseyja í svo gott
horf, að ])að skyldi kosta óvinina
500.000 manns, þiijú ár og meira
en 5.000 miljónir dollara að ná
eyjunum á sitt vald. En á árinu'
1940 eiga Filippseyjar að öðlast
fulla sjálfstjórn, samkvæmt lögum
sem kend eru við Tydings-Duffie.
— Maðurinn, sem lofaði þessum
hervörnum var Douglas MacArthur,
hetjan sem undanfarnar vikur hef-
ir verið á allra vörum fyrir hina
frækilegu vörn sína á Bataanskaga
á eyjunni Luzon.
Meðal fyrstu frjettanna, sem bár-
usl af hernaði Japana voru l)ær,
að Jjeir hefðu sett lið á land víðs-
vegar á Filippseyjum, einkum á
Luzon og Mindanao, sem eru lang-
stærstar þes^a mikla eyjaklasa, er
alls telur 7083 eyjar. Luzon er mjög
jafnstór íslandi, 105,704 ferkm. en
Mindanao 10.000 ferkm. minni, en
alls eru eyjarnar á stærð við Noreg.
íbúafjöldi lieirra allra er tæpar 14
miljónir og er langflest á Luzon.
Þar er og höfuðstaður eyjanna,
Manila. Nafnið er frægt lijer á landi
sem heiti á kaðli, Jiví að kókostrefj-
ur frá Filippseyjum eru mikið not-
aðar lil kaðlagerðar. — Landslag
er eigi ósvipað og hjer á landi
sumstaðar, því að Filipseyjar eru
bygðar upp af eldgosum, en gróður-
rikið er afar fjölskrúðugt, J)ví að
eyjarnar eru aðeins 5—18 gráðum
norðan við miðjarðarbaug og úr-
koma er næg.
Þarna var faðir MacArtlnirs her-
málastjóri uin siðastliðin aldamót
og þarna: dó móðir hans. Og sjálf-
ur liefir MacArthur dvalið í Manili
|)rjú skeið æl'i sinnar, ])ar bað hann
fyrir nokkru konu sinnar, sem er
20 áruni yngri en hann og þar
fæddist honum sonur, sem nú er
þriggja ára. Enda segir Doiiglas
MácArthur: „Það voru forlögin, sem
sendu mig hingað.“
Douglas MacArthur, sem nú er
maður um sextugt, tók liðsforingja-
próf á skólanum í West Point árið
1903 og var þá sendur í herl)jón-
ustu til Filipseyja og átti stundum
í smáskæruni, því að ófriðarsamt
var á eýjunum l'yrstu árin, sem
Bandaríkin rjeðu ])ar. En árið 1935
var hann sendur þangað á ný, sem
hervarnarstjóri. Var hann þá orð-
inn háttsettur maður i Bandaríkja-
hernum og hafði m. a. orðið her-
foringjaráðsforseti yngri en nokkur
niaður í Bandaríkjunum og gegnt
því starfi lengur en nokkur annar
fyr eða síðar. Þegar til Filippseyja
kom var hann gerður að hermar-
skálki með 18.000 cíollara árslaun-
um, en það voru ekki laun eða
metorð sem lionum fanst skifta máli,
heldur hitt, að Filippseyjar væru
ómetanlegur útvörður í hervarnnr-
kerfi Bandarikjanna — eða ættu a'o
verða það.
Fyrir 6—7 árum mátti heita að
MacArthur væri einn um þessa
skoðun. Flestir vildu alls ekki hirða
um hervarnir Filippseyja og töldu
Bandaríkjunum hag af því að losna
við alla ,,ábyrgð“ á þessum fjar-
lægu eyjum, sem enga þýðingu
hefðu fyrir U.S.A. nema verslunar-
lega. En Douglas MacArthur var þar
á öðru máli og ummæli hans hjer
að framan bera vott um, að honum
SIR CLAUDE AUCHINLECK
hæstráðandi breska hersins í Mið-
jarðarhafslöndum, sjest hjer á mynd-
inni við herskoðun. Herhöfðinginn
tók við yfirstjórn er fyrirrennari
hans, sir Archibakl Wavell var
sendur til Indlands, og siðan hefir
gengið á ýmsu í Lybíu, sem er að-
al athafnasvæði umdæmis lians.
Áttundi her Breta virtist að því
kominn að gersigra Rommel hers-
höfðingja en nú hefir lukkulijólið
snúist í aðra átt og v. Rommel hef-
ir náð aftur mestu af því sem liann
hafði tapað.
FALLIILÍFA -ÆFINGAK í EYÐIMÖRKINNI.
Hersveilir Brela i Miðjarðarhafslöndum hafa samvinnu viö
sjálfboðaliðssveitir i enska hernum, sem kunnar eru undir nafn-
inu „Special Air ServiceÞessar sveilir hafa gert fallhlífa-
stökk að sjergrein sinni ocj hafa undirgengist sömu þjálfun og
fallhlífamenn þeir, sem boðið hafa sig fram lil aðstoðar hern-
um i Englandi. Þessir menn hafa lika sjerstaka æfingu i því,
að stökka af bifreiðum og járnbrautum á fullri ferð án þess
að verða fgrir skakkafalli. Iljer er mgnd af einum þessara
fallhlífamanna, tekin í sömu svipcin og hann snertir jörðina.
hafi ekki vaxið í augum að koma
hervörnum eyjanna í sæmilegt liorf.
— MacArthur var alls ekki vinsæll
meðal landa sinna í Manila. Hann
hummaði fram af sjer að taka þáti
í samkvæmislífi þeirra en var með
allan liugann við hervarnirnar, svo
að þeir kölluðu hann í liáði „Napo-
leon á Luzon“ og: lilóu að honum.
Hann þóttist viss um að geta gert
afbragðs hermenn úr Filippseyjabú-
um — en hervarnirnar kostuðu pen-
inga og þá gekk illa að fá, þvi að
bæði þing Filippseyja og stjórn
Bandaríkjanna virtust ekki hafa full-
an áhuga fyrir málinu.
En árið 1940 hernumdu Japanar
Indó-Kína og gerðu hervai-narsamn-
ing við Berlín—Róm í scptember lok
um haustið. Þá höfðu Bandaríkin
ekki nema 3000 manna lier á eyj-
unum, auk innfæddra manna, úr-
eltar byssur og um 100 flugvjelar
auk gamalla vjela. Nú sást að i al-
vöru var komið og eflaust liafa
hervarnirnar verið mikið bættar
síðan, þó að enn sjeu þær ekki i
líku horfi og MacÁrthur ætlaðist
til að þær yrðu orðnar árið 1946.
Japanar hafa ausið aragrúa af
liði á land víðsvegar um Luzon og
tekið sjálfa höfuðborgina. En á
Bataan-skaganum, sem liggur vest-
an að Manilaflóa, verst MacArthur
og her hans enn, við margfalt ofur~
efli.