Fálkinn - 14.06.1946, Blaðsíða 3

FÁLKINN
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
Ritstjóri: Skúli Skúlason
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Sími 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6
Blaðið kemur út hvern föstudag
Allar áskriftir greiðist fyrirfram
HERBERTSpren/
SKRADDARAÞANKAR
Hugmyndirnar uni frelsi og f'ull-
veídi hafa breyst núna síðustu ár-
in. Smáþjóðirnar liafa komist að
raun um, að fullvehli þeirra er ekki
til nema í orði; það eru aðrir sem
róða yfir þeim í raun og veru. Eftir
fyrri styrjöldina voru vísir menn
að tala um eilífan frið og að hver
þjóð gæti forðast stríð með því að
lýsa yfir hlutleysi, allra vinur (en
engíim trúr), og íslendingar lýstu
yfir ævarandi lilutleysi 1918 og
létu það duga. En siðasta styrjöld
sýndi svo ekki varð um villst (og
hin fyrri enda Hka) að hlutleysis-
yfirlýsingar eru virtar að vettugi
og' fela ekki í sér nokkra tryggingu.
Það eru stórveldi og stórvelda-
bandalög, sem róða heiminum. Þvi
það eru þau sem heyja stríðin til
sigurs eða falls. íslandi er enginn
trygging að hlutleysisyfirlýsingu
sinni, hún er ekki meira virði en
pappirsblaðið sem liún er rituð á.
Þjóðin verður að njóta verndar
einhvers stórveldis og það er mink-
unarlaust að gera það, því að þetta
verða margfalt stærri þjóðir að gera,
sem meira að segja hafa verið stór-
veldi sjálfar fyrr ó öldum.
Sú stefna virðist vera efst ó baugi
nú að eignast þessa vernd sem að-
ili í bandalagi hinna Sameinuðu
þjóða, og ganga að þvi að þær
setji upp herstöðvar á íslandi. En
við vitum ekki enn livers virði þetta
bandalag verður og íslandi hefir
ekki enn verið boðið i það. Meðan
þessu fer fram gera útlendu blöðin
sér mat úr togstreilunni, sem sýni-
lega er á milli Bandaríkjanna og
Sovjetríkjanna út af herstöðvum á
Islandi.
íslendingar verða sjálfir að vera
þess megnugir að verja þá fhig-
velli sem hernaðarþýðingu hafa ó
landinu, þó fóu klukkutima sem
það tekur að fá hjálp að, ef á það
er ráðist. Bretar eru næstir til að
veita þá hjálp og Bretar hafa jafnan
verið vinsamlegir íslandi og virt
sjólfstæði þeirra og réttindi. Þeir
hafa og liahlið samninga þá er
þeir buðu sjálfir fram er þeir her-
tóku landið.
Lega landsins og svo margt annað
niælir með því að íslendingar æski
verndar Breta í framtíðinni fremur
en nokkurrar þjóðar annarar, úr
því að samvinna við Norðurlönd
getur ekki veitt neitt hernáðarlegt
öryggi.
Leikfélag Reykjavíkur:
Tondeleyo
Jón Aðilii og Sigf. Halldórsson sem
Harrg Weston og Jitrt Fish.
Valur Gíslason leikur gamlan
Norðfjörð Irúboða, frú Inga
drykkfeldann lælcni, Wilhelm
Þórðardóttir Tondeleyo, Gestur
Pálsson skipstjóra, Valdimar
Helgason, vélstjóra, Rúrik Har-
aldsson nýjasta manninn, sem
kenmr i nýlenduna, og Sigfús
Halldórsson Jini Fish, innfædd-
an mann.
$$$$$
heitir leikritið, sem Leikfélag
Reykjavíkur sýnir núna. Frum-
sýningin var fimmtudaginn fyr-
ir hvítasunnu.
Tondeleyo er eftir enskan höf-
und Leo Gordon og heitir
„Wliite Cargo“ á frummálinu.
Það gerist á vesturströnd Af-
ríku í afskekktri nýlendu á
fljótsbakka, en frumskógurinn
er að baki.
Þarna dveljast fáeinir hvítir
menn, og lýsir leikurinn bar-
Þessir menn koma að starfi
sínu fullir ábuga og frískleika.
En innan skamms sígur drungi
hins ömurlega umbverfis á þá.
Þeir verða laugaslappir af ó-
bollu loftsslagi, óþolinmóðir.
Einangrunin gerir sitt til, þeir
eru leiðir hvor á öðrum.
í upphafi leiksins stendur svo
á, að einn Englendinganna, As-
ley, leikinn af Brynjólfi Jó-
hannessyni, er að fara. Hann
Inga Þórðardóttir sem Tondelego
Tondeleyo, kynblendingur verð-
ur honum fótakefli.
Annars skal efni leiksins ekki
rakið lengra hér, þetta er að-
eins lil að lyfta tjaldinu svo-
litið.
Indriði Waage er leikstjóri.
tnga Þórðard., Valnr og Indriði sem Tondelego, læknirinn og Langford
áttu þeirra við þetta ömurlega
umhverfi. Höfundurinn segir
sjálfur i einskonar formála:
„Leikurinn er tilraun til þess
að draga upp mynd af þró-
unarbaráttu í landi, sem slöð-
ugl þrjóskast við ásælni menn-
ingarinnar. Hann er harm-
leikur hinnar síbrennandi sól-
ar, sem veldur óumflýanleg-
um fúa, fúa, sem feyskir ekki
einungis allan jurtagróður og
ýmislegt annað, heldur einnig
hug og hjarta hinna hvítu
manna sem eru að reyna að
sigra landið.“
er orðinn tangaveiklaðnr aum-
ingi, en þó frá sér numinn af
fögnuði. Starfsbróðir hans,
Weston (Jón Aðils) er líka að
ýmsu leyti illa farinn, en hann
er kaldhæðinn og ber sig karl-
mannlega.
Maðurinn sem kemur er Lang-
forel (Indriði Waage). Hanri
hneykslast á þvi hvað hinir eru
hirðulausir um útlit sitt, og um-
hverfi. En brátt fer svo að bann
bugast af ofurvaldi Afríku. Hann
var ákveðinn i að taka sér aldrei
svarta konu lil fylgilags, en svo
fer, þegar frá líður, að bin fagra
Hjónin Pálína Guðmundsdóttir og Sigurður Bjarnason, Asbgrgi, Hvera-
gerði, áttn gnllbrúðkanp hinn C> þ.m.
Frú Þorbjörg Biering, Smiðjustíg 12,
verðnr (W ára 17. júni n. k.