Fálkinn - 26.07.1946, Blaðsíða 12

12
FÁLKIMN
Övre Richter Frich: n
Þöglu börnin frá Úral
yfir veröldinni. Þaö getur verið að það
laki sinn tima. En eitt er víst: viö erum
orðnir drottnar loftsins. Það líöur ekki á
löngu Jiangað til alræði okkar í loftinu er
orðið stáðreynd. Og þá kemur til okkar
kasta. Eða réttara sagt þinna kasta. Skilur
þú, Sergej ?
Ungi maðurinn yppti öxlum og hristi
höfuðið.
— Er engin metnaður i þér?
Nei, svaraði Sergej drumbslega og
starði beint framan i prófessorinn.
Prófessor Sclnnidt varð að gjalli. Þarna
var þá til ungur maður í Moskva, sem
ekki dreymdi um að verða Lenin, Stalin.
eða — Schmidt. í landi einræðisins geng-
ur nálega hver einasti ungur maður með
einræðisherra í maganum. En hinn gamli
bolsjeviki átti eftir að verða enn meira
hissa. Því nú tók ungi maðurinn til máls
og spurði alvarlegur:
— Hversvegna var Timothei Jagirof
skotinn?
Röddin var hörð og hrjúf, en með djúp-
um ástriðufullum hreim.
Prófessorinn vatt sig allan. Hann hugs-
aði sig um stundarkorn, eins og hann væri
liræddur um að einhver væri á hleri.
Timothei Jagirof? muldraði hann.
Já, liann var skotinn. En hvað veit ég? Eg
er ekki stjórnmálamaður, en lifi í veröld,
sem er fjarri öllum brellum og samsær-
um. Tim var einn af hestu lærisveinum
mínum. Eg var langt burtu frá siðmenn-
ingunni þegar ég frétti um látið hans.
Hefði ég verið hérna mundi ég hafa lagl
mitt eigið líf i sölurnar til að bjarga hon-
um.
Eg liata þá, sem drápu hann ! sagði
pilturinn hvass.
Talaðu varlega, vinur minn. Svona
ummæli eru ekki hentug þeim, sem eiga
framtíðina fyrir sér. Þagmælskan er dýr-
mæt gjöf. Eg er enginn hermdarverkamað-
ur. En jafnvel hérna gengur langeyrt fólk
um, og hlustar við allar dyr. Hvert ógæti-
legt orð er tíundað til lögreglunnar.
Hermdaverkastarfsemin er sjálfvirk í
þessu landi. Það var ekki langt frá Kapi-
tolium lil Tarpeaklettsins. Eða frá flug-
vellinum í Ljubjankafangelsið. Eg tala
lireinskilnislega við þig, drengur minn, þvi
að ég þekki talsvert orðið til mannanna.
En það er ekki skuggi af svikum i aug-
um á þér.
Ungi maðurinn kinkaði kolli.
Það sagði Jegor líka, tautaði hann.
— Jegor?
En nú var eins og unga manninum lang-
aði til að leysa frá skjóðunni frekar, og
þyrði ekki að tala í einlægni. Munnurinn
lokaðist. Það var eins og skellt væri í lás.
Prófessorinn skildi, að hann var kominn
inn á svið, þar sem hinn þögli unglingur
III. hluti: Hetjan frá Tsjeluskin
lifði i endurminningum. Hann mundi livað
Jermak hafði sagt honum um viltu börnin
frá Úral, sem Tim Jagirof kom fljúgandi
með, og eins það sem gerðist eftir komu
þeirra. Hin tilgangslausa aftaka Tims var
ekki eina hamsagan, sem hafði gerst i
nokkur hundruð metra fjarlægð frá skrif-
stofu Schmidt prófessors. Allt í einu datt
lionum nokkuð í húg.
- Unga stúlkan, sem þú varst með í út-
legðinni forðum — hvað varð af henni?
Schmidt prófessor iðraaðist eftir spurning-
una undir eins og hún var komin yfir var-
irnar á lionum.
Því að andlit unga mannsins afmyndað-
ist ferlega í einni svipan, og hann virtist
ætla að sleppa sér. Það var eins og augu
hans skytu neistum — það glórði í þeim
logi. Brúna andlitið varð næri því svart,
og að neðan úr barkanum á honum heyrð-
ist undarlegt urrandi hljóð. Þarna stóð villi-
maðurinn úr frumskógunum í Úral, hættu-
legur og óttalegur í æði ástriðna sinna.
Siðmenningin, vísindin höfðu ekki megn-
að að afmá þau spor, sem úlfurinn, björn-
inn, villisvínið og gaupan höfðu markað
i viðkvæmt sinni hans.
Gamli maðurinn stóð upp og gekk til
unga mannsins, sem barðist við að sefa
sitt eigið æði. Hann lagði sinabera hönd-
ina á öxl hans.
— Eg er heimskur, forvitinn öldungur,
sagði hann og brosti. Þetta var ekki illa
meint. Hafðu leyndarmál þín fyrir sjálfan
þig. Eg ætlaði bara að hjálpg þér. Þú ert
ungur örn, sem bráðum átt að fá að reyna
vængjaþolið þitt. Það leggst í mig að þú
hafir sett þér háleitt mark, en mannlífið
er öðruvísi hér í seiðkötlum fjölmennisins
en i einveru skóganna. Enginn getur kom-
ist að marki sínu hérna i hringiðunni nema
honum sé hjálpað, til þess eru lijólin of
mörg, sem grípa hvert inn í annað. Allar
vélar þurfa bæði eldsneyti — og áburð.
Veistu hvað sá áburður er kallaður í dag-
lega lífinu? Hann er kallaður samúð eða
velvild .... Eg ætla að gefa þér þennan
áburð, Sergej. Komdu hingað aftur eftir
nokkra daga. Við skulum tala út uni þessi
mál, sein við erum allir að liugsa um, þeir
sem hafa leitað upp á leiðir arnarins ....
Sergej riðaði út úr skrifstofunni. Rétt
við dyrnar rakst hann á kengboginn ná-
unga, sem virtist hissa á að sjá hann þarna.
Ungi maðurinn horfði á eftir þessari
manntusku, sem flýtti sér burt og læddist
á tánum hljóðlaust, enda gekk hann á
gúmmísólum. Góðlegur éitlits, hlustari með
iitstandandi eyru og ljós einkenni þess að
hann hefði gælt við skráargöt.
Harkalegu brosi brá fyrir á andliti ungl-
ingsins, sem annars var svo alvarlegt.
Hann þreifaði eftir skammbyssunni i fell-
ingunum á úlpu sinni, fann skeftið á stórri
browing-skammbyssu og gekk rólegur á-
fram án þess að flýta sér á eftir njósn-
aranum.
Maðurinn með gleraugað.
sama augnabliki og litli bogni náung-
inn, sem hafði sýnt svo lofsverðan á-
huga fyrir skráargatinu hjá Schmidt pró-
fessor, vatt sér inn í troðfullan sporvagn,
sem var á leið inn að miðtorginu í Moskva,
hafði Sergej tryggt sér pláss á þrepinu á
vagninum að framan.
Það er ekki verið að súta farþegatöluna
livorki í almenningsvögnum eða spor-
vögnum í rauða höfuðstaðnum. Sá sem
með einhverju móti getur hangið á vagn-
inum, fær að fara með, þó að þægindin
séu ekki fyrsta flokks.
Það var heldur ekki tækifæri lil að líta
kringum sig í öllum þessum manngrúa,
þar sem hver tróð annan um tær, og sal
liver ofaná öðrum án þess að það orsakaði
skammir eða handalögmál. Fjarlægðirnar
eru miklar í Moskva, og' þrátt fyrir nýju
neðanjarðarbrautina er það enn erfiðleik-
um bundið að sjá umferðinni borgið, enda
er fólksfjöldinn alltaf að vaxa.
En Jiað má segja ibúunum lil hróss, að
þeir taka með léttu jafnaðargeði hinum
margskonar vandræðum, sem eru í sam-
bandi við að byggja upp hið nýja þjóðfé-
lag' í heimsborginni.
En stóri sporvagninn tæmdist og' fylltist
margsinnis á leiðinni um úthverfi borgar-
innar. Serg'ej hafði meðan þessu fór fram
náð sér í betra stæði inni í vagninum. Hann
reyndi að komast sem næst bogna njósn-
aranum, sem hafði nú komið sér fyrir i
cinu horninu, með vindling í munninum
og' púaði nú sem ákafast frá daunillum
tóbaksreyk.
Ungi maðurinn hafði nú lagt andlit hans
á minnið. Það var eitthvað sérkennilegt
við það, sem maður hlaut að geta munað,
ef maður setti það á sig. Breiður munnur-
inn, sem sifell virtist beyga sig' í góðlál-
legt bros var eins og á venjulegum borgara
legum manni, — smákaupmanni í kjall-
araholu eða skraddara i bakhúsi. En aug-
un voru síður en svo borgaraleg. Annað
var hálflokað, en bak við loðnar augna-
brúnirnar mátti grilla í neista, eins og í
auga nöðru, sem situr um bráð. Hitt aug-
að var stórt og starandi, og það leið ekki
á löngu áður en Sergej uppgötvaði livern-
ig á því stóð og sá að sjónhæfi þessa auga
var ííijög vafasöm: Þetta var nefnilega
auðsjáanlega glerauga, af mjög ódýrri gerð.
Sporvagninn var nú kominn inn á breiðu
strætin í borginni, þar er fjöldi nýrra funk
isliúsa innan um gömlu hallirnar. Farþeg'-
ar stigu út og aðrir komu inn betur
klæddir en þeir fyrri.
Maðurinn með gleraugað stóð upp úr
bornsæli sínu og leil rannsakandi augum
alll í kringum sig. Þetla var auðsjáanlega
mjög aðgætinn maður. Sergej beygði sig
bak við farþega sem stóð fvrir framan
hann og lét sem hann væri að líta eftir
einliverju á gólfinu.
Þegar liann leit upp aftur var glerauga-
maðurinn kominn út á slóra torg'ið, þar
sem Ljubjankastórhýsin gnæfa í baksýn.
Það var eins og fjöldinn vildi halda sig í