Fálkinn - 23.08.1946, Blaðsíða 9

FÁLKINN
9
af bjúgum — það var gæsafeili
og laukur í þeim.
— Milljónamæringur! hreytti
Bicskas út úr sér.
— Eg rak verslun með bein
og tuskur.
— Þú með bein og' tuskur!
Eg var útkastari í Café Czeli.
Eg var í bláum einkennisbún-
ingi. Það var rétt að því komið
að ég keypti mér úr!
— En hvað hann kólnar, sagði
Probka. — Hverju eigum við
að veðja um að livorugur okkar
lifi veturinn af?
— Eg hefi líka verið ekill.
Þú getur nærri, að ég átti falleg
stígvél í þá daga.
— Við ættum að kveikja bál,
sagði Probka.
Húsbóndi minn var greifí,
við liöfðum arabíska hesta!
Eg drakk flóað brennivín
í þá daga, þegar kalt var á nótt-
inni. Veistu livað gerðist hérna
i vetur sem leið?
— Nei, hvað var það?
Þeir fundu liérna kven-
mann, beinfrosinn í liel, með
nýfætt barn í fanginu. Og þetta
var fín dama!
— Dama?
Já, og bérna sat hún, blá
og' stirnuð, með þetta barn, sem
ekki var nema tveggja tíma
gamalt, í fanginu. Steindauð.
Ef hún hefði verið dama,
þá hefði liún ekki setið hérna.
Hún mundi hafa verið heima
lijá sér í volgrunni. Þú mátt
reiða þig á að hún hefði gert
það.
Þú skilur þetta eklci, vin-
ur minn Bicskas. Hver veit
nema það hafi verið vanæra
með í spilinu. Eg hefi haft svo
margt saman við aðalsfólk að
sælda, og' ég kann skil á þessu.
Manstu úlfana, sagði Bics-
kas. Veturinn, sem úlfarnir
komu liingað, og þeir sendu
fimtíu hermenn úl af örkinni
til að drepa þá? Daginn eft’ir
fundust ekki annað en fimtíu
rifflar í snjónum. Ekki einu
sinn blóðsletta — þeir höfðu
sleikt það upp. Þetta eru djöfl-
ar, þessir úlfar.
Nú varð stutt þögn. Svo sagði
Bicskas: Sólin er eins og
blóð.
Eg ætti nú að fara nær um
bvað gerist á þessum slóðum,
sagði Problca. Þessi steinn
er mitt hús og heimili.
Nú jæja. Ætli hann sé eklci
mitt hús og heimili líka. Þetta
er þó staður. Maður segir:
Hvert eigum við að fara? og
þá segir alllaf einhver: — Við
skulum fara út að Betlarasteini.
Svona er það.
— Maður getur setið hér, sofið
hér, rabbað bér og étið hér.
Þetta er eins og klúbbur. Og
svo getur maður krotað nafnið
sitt á steininn. Og þá liggur þó
eitthvað eftir mann. Eg setti
nafnið mitt hérna hinumegin.
— Eg hefi ekki beinlínis rit-
að nafnið mitt, sagði Bicskas,
— en ég krotaði skákross.
— Við skulum reyna að sofna,
sagði Probka.
DÖGUN voru fjórir flakkar-
ar komnir í viðbót. Þar á
meðal var kona, sem alls ekki
leit út eins og kona, og maður,
sem ekki leit út fyrir að vera
inaður. Og svo var þar eitthvað
hrúgald, með gamalt gæruskinn
utan um sig, það hló og reykti,
og var með konuna sína með
sér, en hún steinþagði. Þau lágu
uppi á mosagrænum steininum.
— En liver er nú að koma
þarna? sagði Bicskas allt í einu.
Þarna kom löng röð af kerr-
um, og á eftir kom skrautlegur
vagn, hægt og hægt fram nyrðri
veginn. Umrenningarnir, sem
liorfðu á þetta, tóku eftir að
þarna voru líka ríðandi menn
í einkennisbúningum.
Risi, í bláum einkennisbún-
ingi með silfruðum brydding-
um, með yfirskegg, sem var tólf
þumlungar á milli oddanna, reið
að steininum, renndi augunum
vfir umrenningahópinn, tor-
tryggnislega, og sagði:
Burt með ykkur!
— Ha? sagði Probka.
Hafið þið ykkur á burt!
Bicskas fór að þukla á görm-
unum sinum.
- Ef þú bregður þessum linif
þá skal ég sparka hausnum af
þér!
Bicskas urraði.
— Snautið þið burt! öskraði
risinn með yfirskeggið. Umrenn-
ingarnir drögnuðust til hliðar,
en Probka og Bicskas breyfðu
sig ekki.
— Við stöndum á okkar rétti,
sagði Bicskas. — Þetta er okk-
ar steinn!
Riddarinn greip til skamm-
bj'ssu og sagði: — Tvær sekúnd-
ur!
— El' þú skýtur þá er það
morð, sagði Probka.
— Burt!
Probka flutti sig, og Bicskas
elti hann. En svo staðnæmd-
ust þeir skammt frá og horfðu
á. Mannhrúgaldið í gæruskinn-
inu, sem nú talaði í fyrsta og
siðasta sinn, sagði: — Eg krot-
aði J fyrir Janós í hægra hornið,
og E fyrir Etelka. Það er kerl-
ingin mín.
— Þeir hafa haft með sér
lyftitæki, sagði Bicskas. Þeir
ætla að taka steininn. Við slcul-
um....
— 1 ginið á skammbyssunni ?
sagði Probka. — þeir ætla víst
bara að snúa steininum við.
Konan, sem ekki líktist konu
hrópaði allt í einu: Hann
lyftist!
Hægt, eins og allar aldirnar
toguðu og streittust á móti,
hreyfðist steinninn. Það komu
sprungur í moldina. Bleikir
maðkar, sem forðast dags-
birtuna, engdust sundur og sam-
an og reyndu að bora sér ofan
i moldina. Steinninn stundi. . . .
* Allt með íslenskum skipum! t
GltACE FIELDS, vinsœla enska út-
varpsstjarnan, hefir dvalið i Wien
og snngið þar fyrir breska hermenn.
Hún var sifellt önnum kafin við
að rifa nafn sitt í rithandabœkur
hermannanna. Á myndinni sést lið-
þjálfi, sem er að láta hana rita í
bók sína.
ÚR HÆTTU. — í óeirðunum á Java
var mörgum Hollendingum forðað
frá fangavist hjá Indónesum, mcð þvi
að hollenskir flugmenn fluttu landa
sina á brott í ftutningaflugvélum.
Ilér sést gömul hollensk kona með
barnabarn sitt á hnjánum. Myndin
er tekin i flugvélinni, sem flutti
hana á óhultan stað.
lyftitækið stundi..... Verka-
mennirnir hrópuðu. Áhorfend-
urnir héldu niðri í sér andan-
um og Prohka bað:,— Drott-
inn, láttu festarnar slitna.
En festarnar liéldu. Nú sést
neðra hornið á steininum, svarl
af mold. Umrenningarnir hróp-
uðu hátt. Þeir fundu það í ilj-
unum á sér hvernig steinninn
rambaði. Einn verkamaðurinn
hrópaði: Stopp! Steinninn hékk
kyrr, en rólaði ofurlítið fram
og aftur. Gamall maður gekk
fram og sagði: — Hérna er
það!
Þegar stoðir liöfðu verið rekn-
ar undir steininn, fóru menn-
irnir að grafa. Og þegar fór
að dimma var kveikt á klysum.
Svo grófu mennirnir alla nótt-
ina og fram á morgun. Síðan
komu fleri menn með skóflur
og haka. Umrenningarnir —
þeir voru nú orðnir um finnn-
tíu — pískruðu sín á milli.
Og neðan úr gröfinni lieyrðist
hróp: — Eljen, eljen! Það var
sigurhróp. — Nú fór aftur að
glarnra í keðjunum. Mennirn-
ir stundu. Þarna kom margt
skritið upp úr jörðinni. Ryðg-
aðir hlutar úr brynjum, óhemju
stór föt og ker, beyglaðir bik-
arar, undnar járnþynnur, baug-
ar af gömlum brotmálmi.
Probka hneigði sig djúpt fyr-
ir vopnuðum varðmanni og
sagði: — Náðugi herra, segið
mér af ljúfmennsku yðar, hvers
vegna þetta garnla járn hefir
verið grafið hérna.
Það er ekki gamalt járn
sag'ði varðmaðurinn. Þetta
er hreint gull. Þetta er einn al'
fjársjóðum Atla konungs, hans,
sem kallaður var svipa Guðs.
Það er margra miljóna virði.
— Og i sjö hundruð ár liefir
fóllc úr okkar hóp dáið úr sulti
á þessum sleini, sagði Probka.
Svo var ekki meira sagt. Hinar
sáru tilfinningar umrennings-
ins voru bitrari en svo, að þeir
gætu sagt nokkuð. Þeir áltu ekki
orð til að lýsa þeim.
Umrenningarnir komu sér
l'yrir kringum boluna. Þegar
vagnlestin var horfin grófu þeir
í moldinni með fingrunum, i
von um að finna gamlan pen-
ing eða dýrmætan stein. En
þeir fundu ekkert nema maðka
og steinvölur og lykt eins og
upp úr gröf.
Og loks liéldu þeir burt út á
veglausa, vindbarða steppuna,
og þó að hún hefði geymt fjár-
sjóð í skauti sinu þá kalla sýn-
ir steppunnar steininn ennþá
Betlarasteininn, þó að enginn
betlari hafi hvilst þar, síðan
rótað var við steininum.