Fálkinn - 22.11.1946, Side 4

4
FÁLKINN
i
Hjá Belgíukonungi
í útlegðinni
Belgíski rithöfuudurinn Pierre Goemaere hefir heimsótt
hinn útlæga Belgíukonung, Leopold, í bústaðnum „Re-
posoir“ skammt frá Genéve. í þessari grein segir hann
frá dagdvöl sinni þar, en í þeim næstu lýsir hann Réthy
prínsessu, síðari konu konungsins, dvölinni í fangabúð-
um í Þýskalandi og loks skoðun konungsins á aðförum
belgisku stjórnarinnar gegn sér.
Á hægri Iiönd mér er spegilfagurt
Genéve-vatnið og til vinstri háar
limgirðingar kringum „Reposoir“.
Við liátt járngrindarhlið stendur
beljaki einn mikill vörð, og klukk-
una vantar enn nokkrar mínútur
upp á timann, sem ákveðinn hafði
verið til viðtalsins. Maður kemur
aldrei of seint í áheyrn hjá kon-
ung'legum persónum, en heldur ekki
of snemma, og ég nota tíinann til
að svipast um. Húsið er svo stórt
að i Belgiu mundi það fremur vera
kallað höll en „heldri manna bú“
eins og það heitir hér í Genéve. Það
stendur í skjóli risavaxinna eika
og grannra, hvítra birkitrjáa, en
ég sé þó aðaldrættina í byggingar-
stíl hússins, sem er frá lokum 18.
aldar. Það er byg'gt úr sama gráa
steininum og svo mörg hús liér í
kring, úr grjótnámunni við Lac Lé-
man. Eigandirin er svissneskur mað-
ur, M. Pictet, og leigjandinn- er
Leöpold Belgíukonungur.
Jötunninn við hliðið hefir tekið
eftir mér og gónir á mig. Eg gef
mig fram og segi honum að ég sé
boðinn til viðtals og þá mildast
augnaráðið. Það kemur á daginn
að hann heitir Schmid og hefir vcr-
ið dyravörður á „Reposoir“ i 30
ár. „Það hefir víst ekki verið vanda-
laust siðan konugurinn kom“, segi
ég.
„Læt ég það vera. Fyrsta kastið
var mannmargt hérna.... blaða-
menn og margskonar forvitið fólk,
sem reyndi að komast inn, en ég
gerði eins og mér var sagt og rak
frá!“ segir Schmid.
„ Er enginn annar inngangur en
um þetta hlið?“
„Nei, en garðurinn er 25 hektar-
ar. Að vísu er múrveggur kringum
hann, en það er lfægt að klifra
yfir hann, þar sem ekki sést til
.... og ýmsir hafa reynt það. En
Josephine Charlotte, dóttir Leopolds
Belgíukonuiujs. Itún er 28 ára
gömul og sögð mjög lík Ástriði
móður sinni, sem fórsl í bilslysi
í Atpafjöllum. Sagt er, að hún sé
á förum til Svíþjóðar til þess að
dveljast þar við húsmæðraskóla. —
það fór illa. Rikisstjóriiin hefir
sent fjóra vopnaða lögreglumenn
hingað til þess að sjá urn að gestur
ríkisins fái að vera í friði, og þeir
eru á verði í garðinum, og hirða
óboðna gesti. Og nú hafa allir lært,
að enginn getur gert sér von um að
komast hér inn, nema konungur-
inn hafi boðið honum.
Þessi frómi Svisslendingur var
eins og ráðvendnin sjálf er hann
sagði þetta, og ekki var ég enn kom-
inn inn úr hliðinu. En nú komu
tvær bifreiðar. Andlitið í þeirri
fyrri þekkti ég undir eins, en í
þeirri siðari voru tveir svissneskir
teynilögreglumenn, sem að því er
ég síðar frétti fylgdu konungi jafn-
an sem lífvörður.
Þessir samfundir gripu mig. Hér
stóð ég andspænis konungi þjóð-
ar minnar, sem hafði lifað mörg
áhyggjuár. En mest varð ég' hissa
á live andlitið var rólegt og ein-
beitt, og líkaminn stæltur. úr sól-
brúnuðu andlitinu skein djarft og
hreint augnaráð. Mér liafði verið
sagt að korfungurinn liefði hærst
mikið í fangavistinni, svo að liár-
ið væri orðið sem næst hvítt. Þetta
voru öfgar. Að hálffimmtugur maður
sé farinn að grána yfir gagnaugunum
er. engin furða, en meira var það
nú ekki. En það sem ég' furðaði mig
mest á var róin og heilbrigðin, sem
skein út úr andlitinu.
Það hafði verið afráðið að við
skildum ekki minnast á stjórnmál,
því að afstaða hans er þannig, að
þetta væri vandamál. Konungurinn
byrjaði samtalið með því að spyrja
mig' um matvælaástandið og atvinnu-
málin í Belgu, samanborið við lönd
þau er ég hafði nýlega lieimsótt
og stríðið hafði farið framhjá, —
Portúgal, Spán og Sviss. Spurning-
arnar voru Ijósar og beinar og lýstu
góðri þekkingu. Þegár ég kom inn
í húsið sá ég að á lestrarborði hans
voru öll belgísku blöðin, sem máli
skifta, svo að líklega var hann
miklu fróðari um þessi mál en ég,
því að tveir mánuðir voru síðan
ég fór að heiman og hafði ég sjald-
an séð belgisk blöð á ferðalaginu.
En samt hélt hann áfram að
spyrja mig. Hann sagði fátt en
spurði þvi meir. Hann hafði skörp.
blá augun á mér allan tímann,
og brýndi oft fyrir mér að svara
út i æsar. Hann væri ekki hræddur
við að heyra sannleikann — hann
vldi vita hann. Hann talaði blátt
áfram og hispurslaust og var stund-
um óþolinmóður þegar honum
fannst ég vera að reyna að ganga
á svig við spurningarnar. Eg þótt-
ist verða þess áskynja, að hann væri
orðinn alveg sami maðurinn og í
gamla dagá, áður en hann var lít-
illækkaður og sviftur konungdómi.
Við gengum hlið við hlið upp
grasflötina að húsinu. Hann var i
brúnum skotavaðmálsjakka, ljósum
flúnelsbuxum og hið fræga enska
hálsbindi, dökkblátt með ljósbláum
röndum, sem allir Eton-nemendur
hafa rétt að nota. í þann skóla
sendu þau Albert konungur og El-
ísabet drottning syni sina á fyrri
heimsstyrjaldarárunum, og Leopold
III. ■ notar oft skólaliálsbindið sitt
hversdagslega.
Það var kominn hádegisverðar-
tími og konungur bauð mér að
borða ásamt fjölskyldu sinni. Við
genguin inn í borðstofuna, en lítið
man ég hvernig þar var umhorfs.
Þó man ég að stór gluggi með Ijósa-
stikum á báða vegu var andspænis
dyrunum og að Rétliy prinsessa
stóð þar ásamt Albert prins.
Ilún var með bók i hendinni og
virtist vera að segja Albert eitthvað
úr henni og sýna honiim myndirn-
ar, sem fylgdu sögunni. Þetta var
í rauninni ekkert merkilegt af
stjúpu með 12 ára dreng. En hún
var merkileg. Hún var ein þeirra
kvenna, sem maður tekur undir
eins eftir. Hárið var mikið og
fallegt, jafn hrafnsvart og hár
prinsins var Ijóst, andlitið var úti-
tekið en gljáði ekki og augun ljóm-
andi eins og stórir, svartir demant-
ar. Hún var óvenjulega fríð kona.
Nú var talað á víð og dreif og
Réthy prinsessa spurði mig við-
víkjandi einhverju, sem ég hafði
sagt eftir að ég heilsaði prinsinum.
„Er hann ekki stór eftir aldri?
Maður skyldi halda að hann væri
meira en 12 óra .... en eins og
þér kannske munið fæddist hann
skömmu eftir dauða Alliírts kon-
ungs, árið 1934. Núna er liann dó-
lítið fölur og gug'ginn, en það kem-
ur af þvi að hann er nýstaðinn upp
úr kíghásta. Bæði hann og Baudoin
hafa haft hann, og hvorugur þeirra
er orðinn jafngóður. Hafið þér sjéð
Baudoin?"
Hún talaði hratt, vinalega og blátt
áfram. Franska hennar hefur göf-
ugan, klassiskan hreim, pg hlátur-
inn cr heillandi. Tanngarð/urinn
hennar væri mikils virði fyrir tann-
pastagerðir eða Hollywoodleikara
.... Nú stendur konungurinn lijá
henni og ég sé að þau eru alveg
jafn há. Ilann er langur karlmaður,
og hún er mjög löng kona.
Nú kemur þjónn í samskonar
búningi og hallarþjónarnir í Laeken
nota. Maturinn hefir verið borinn
fram og við förum inn í matsalinn.
Þetta er, björt stílhrein stofa, og
tekur maður mest eftir myndavefn-
aðinum ó þiljunum og stórum skart-
skáp, fullum af dýrmætu indversku

postulíni. Það er létt yfir borðhald-
inu, og er það ekki síst börnunum
að þakka.
Bráðum skil ég ekki hvernig ég
liafi getað haft þá skoðun að Baudo-
in prins væri feiminn. Mér fannst
það fyrst, en það mó ekki hafa
-.ausavíxl á feimni og hæversnu.
Vafalaust er rikiserfingi Belga hæg-
lótur og vill ekki trana sér fram.
Henn gefur mér jafnglöggar gætur
og ég honum, og loks virðist hann
hafa ráðið við sig að rjúfa þögn-
ina. Hann á mikið orðaval og segir
nákvæmlega það, sem hann vill
segja. Mig skyldi ekki furða þó að
að hann yrði mælskumaður ein-
hverntíma. Hann er ekki fullra 1G
ára en virðist vera fullþroska, enda
hefir hahn reynt margt á sinni
stuttu æfi.
Baudoin líkist föður sínum í því
að hann talar skorinort og fellur
miður þegar óljóst er svarað. Hann
er raunverumaður en ekki drauma.
Og stærðfræðigáfuna hefir hann
erft frá föður sínum. Leopold kon-
ungur sagði frá ferðum sínum í
Kongo, en þar hafði hann farið
samtals 4000 kílómetra gangandi og
Baudoin skýrði töluna þegar fyrir
Albert bróður sínum: „Skilurðu
hvað það er mikið — tiundi hlut-
inn af leiðinni kringum jörðina!“
Síðan barst talið að landmælinga-
fræði og Baudoin sýndi að hann var
vel heima í henni. Það cr kunnugt
í Svíþjóð,að Leoppld lék sér að því
að reikna prófdæmi sænskra stærð-
fræðistúdenta og var fljótur að.
Hann trúir mér fyrir því, að stærð-
fræðidæmi séu uppáhaldsskemint-
un sín, en af íþróttum iðkar hann
helst golf. Stærðfræðin er líka
uppáhaldsfag Baudoins i skólanum,
og svo saga og landafræði. „Það er
kannske af því að mig langar svo
að ferðast“, segir hann. „Eg vil sjá
heimkynni allra þjóðflokka, og svo
líka j)á staði, sem engir menn
byggja.“
„Hvað fæst prinsinn lielst við,
utan skólanámsins?"
„Eg hefi tvær hendur og tíu
fingur...... en uppáhaldsverkfær-
in mín kann ég síst að fara með,“
svarar hann eins og i gátu.
„Nú gerir Baudoin of lítið úr
sér,“ segir Rétliy prinsessa. „Eg
skal segja yður, að hann er ágætur
tréskeri. Hann sker út allt sem
honum dettur í hug, og svo málar