Fálkinn - 13.06.1947, Blaðsíða 4

4
FÁLKINN
Flnnland í dag
Grœnmetissölukona á torginu fyrir framan Stórkirkjuna í Helsinki.
Grænmeti er j>aö eina, sem nóg er af. Kel er skammtað 150 gr. á mán.
VÁNDALAUST er að svara
spurningunni um, livaða
þjóð Nórðurlanda eigi erf-
iðasl uppdráttar í dag. Þvi að
þó að liin hernumdu lönd, Dan-
mörk og Noregur, eigi að ýmsu
leyti örðugt uppdráttar og end-
urreisnarstarfið þar kosti mörg
ár, liafa þó jjessar þjóðir nægi-
legt til fæðis og klæða. — En
Finnland hefir hvorugt.
Innan hinna nýju, þrengdu
landamæra Finnlands, sem nú
verður að sjá hinum 300.00 í-
buum Kyrjála fyrir nýjum sama-
slað, eftir að Rússar tóku það
landsvæði, berjast Finnar liraust-
legri haráttu fyrir lífi sínu og
sjálfstæði. Þeir verða að standa
straum að skaðahótum sínum
til Rússa í átta ár, og missa
Jjangað til verulegan liluta þeirr-
ar framleiðslu, sem ella liefði
getað skapað þeim erlendan
gjaldeyri, það sem þá vantar til-
finnanlegast. En þrátt fyrir það
dettur Finnum ekki i hug að
örvænta. Þeir vita að landið er
i rauninni rikt, og þeir ætla sér
að sýna, að þjóðin sé svo hraust
og iðjusöm, að henni takist að
ryðja sér braut til frelsis og
frama, gegnum öll vandræðin.
Það hefir margt breyst i
Finnlandi, síðan 1944, er Þjóð-
verjar sögðu þar fyrir verkum.
Helstu stjórnmálamennirnir er
þá voru, þeir Ryti, Tanner,
Ramsey, Linkomies og fleiri
sitja nú í fangelsi en önnur
nöfn eru komin í þeirra stað —
Leino, Hertta Kuusinen, Hella
Wuolijoki, Pekkala o. s. frv. —
Ýms þeirra liöfðu áður verið
dæmd í ævilangt fangelsi. Og
breytingin á daglega lífinu er
ekki síður eftirtektarverð. 1944
vár glaumur og gleði á gildaskál-
unum og skemmtistöðunum, þar
sem þýskir liðsforingjar og her-
menn skemmtu sér með létlúð-
ugum stúlkum. Þá var það dag-
legur viðburður að þýskum lier-
mönnum og finnskum lenti
saman í harsmiðum og áflogum.
Og hvar sem litið var á götunni
var fullt af þýskum einkennis-
búningum með státnum mann-
vélum innan í. Nú sést hinsveg-
ar lítið af einkennisbúningum
og yfirleitt fátt, sem minnir á
stríð. Rússneska liðið í Helsinki
(það er talið vera um 1000
manns) heldur sig fyrir sig, og
hefir lítil mök við Finna. Þeir
hittast ekki nema þeir þurfi og
umgangast þá með „stífri“ kuít-
eysi.
Konan hefir löngum verið at-
kvæðamikill í finnsku þjóðlífi,
stórum meira kveðið að henni
en systrum hennar í öðrum
Norðurlandaríkjunum. Verksvið
hennar hefir eigi verið bundið
við það, sem venjulega er kall-
að „kvennastárf“. í Finnlandi
hefir það t. d. verið algengt
lengi, að konur vinni að vega-
gerð og múrsmíði. En núna
kveður langtum meira að kon-
um i atvinnulífinu en fyrir stríð,
og einnig tekur finnska konan
nú meiri þátt í stjórnmálum en
nokkurntíma áður. Konurnar
taka ekki síður þátt í baráttunni
en karlmennirnir og þeirra gæt-
ir miklu meii-a í Finnlandi en
í Danmörku, Noregi, Islandi eða
Svíþjóð.
Fæðuskorturinn cr tæplega
eins tilfinnanlegur og hann var
fyrir tveimur árum, en þó er
mjög þröngt i búi hjá fólki,
einkum í horgunum. Þar eru
liarðindi. Svo má heita að yfir-
völdin hafi orðið að löghelga
svarta markaðinn; það er lítið
um það fengist þó að vörur séu
seldar og keyptar oku,rvex*ði.
Þegar verið var að setja nýjar
reglur um kaupgjald í Finnlandi
síðast, var það tekið með við
útreikning vísitölunnar að fólk
yrði að versla á svörtum mark-
aði.
55% af öllum matvælum er
skammtað. Það eina, sem nóg
er af í landinu er grænmeti, og
nú eru húsmæðurnar líka farn-
ar að fá kartöflur eins og þær
vilja. Þessvegna eru kartöflur
og grænmeti aðalfæðan í Finn-
landi í dag. Hinsvegar er mjög
lítið um ávexti. Epli er þó
stundum hægt að fá, en þau
kosla um 17 krónur kílóið, svo
að þetta er dýr matur. Stund-
um er líka liægl að fá egg, en
þau kosta um og vfir 20 krón-
ur kg. Kaffi sést að lieita má
ekki og mjög lítið er um svk-
ur og smjör. Allt þetta er greitt
með okurverði þegar það fæsl.
Brennivín er það eina, sem nóg
er af í Finnlandi. Áfengisneysl-
an hefir aldrei verið jafn mikil
og nú, í sögu Finnlands, og virð-
ist það vera í mótsögn við
þær kröfur um vinnuafköst í
starfinu, sem Finnar gera lil
sín. *Að meðaltali eru drukknir
1,9 mijljón lítrar af hrennivíni
á mánuði, og er þó skatturinn
svo hár á áfenginu, að hann
nemur 1214% af ríkistekjum
Finnlands.
Erfiðasta viðfangsefni Finna
er að fullnægja skaðabótagreiðsl
unum til Soviet-Rússlands, senv
engar horfur eru á að fáist lækk-
aðar. Þær eiga að greiðast í vör-
um og liafa Finnar getað innt
þær af hendi hingað til. En liitt
er spurning livort þeir geta liald-
ið þvi áfram. Það eru 300 mill-
jón dollara virði í vörum, sem
eiga að greiðast á 8 árum, og
við útreikninginn er gert ráð
fyrir því verðlagi sem i gildi
var 1938, svo að upphæðin verð-
ur miklu hærri með núgildandi
verðlagi. Með núverandi gengi
nemur greiðslan 1114 milljarð
finnskum mörkum, eða sem
svarar 14% af öllum tekjum
þjóðarinnar.
Verksmiðjur Finna fyrir
þungan járniðnað hafa nú þre-
faldað afköst sín til þess að
geta staðið við skaðabótaskuld-
bindingarnar, og þegar þeim
lýkur er hætt við að ekkert
verði við þessar miklu verk-
smiðjur að gera, svo að þær
verði að standa auðar.
Andvirði þeirrar útflutnings-
vöru, sem Finnum er frjálst að
selja öðrum þjóðum til þess að
afla sér gjaldeyris fyrir inn-
flutningi, hækkaði á fyrra helm-
ingi ársins 1946 upp í 7,4 millj-
ón mörk — á tilsvarandi tíma-
bili 1945 nam þessi útflutning-
ur 318 milljón mörkum. Helsta
útflutningsvaran er trjámauk,
pappir, trjákvoða og timbur.
Finnar smíða og mikið af timb-
urhúsum til útflutnings, og um