Fálkinn - 05.11.1948, Side 4

4
FÁLKINN
I BUENOS AIRES
I3UEN0S AIRES þýðir ekki
gott loft heldur góður byr.
Spánverjar koniu á þessar slóð-
ir árið 1515. En fyrstu land-
námsmennirnir settust að á
austurbakka La Plata-fljótsins,
sem í þá daga hét Mar dulce,
eða ósalla hafið. Nýlenda þess-
ara livitu frumbyggja er í landi,
sem nú kallar sig Republica
Oriental de Uruguay. En þrjá-
tíu árum síðar kom til sögunn-
ar herramaður einn, sem Men-
doza nefndist og tók sér bústað
sem hann nefndi Santa Maria de
los Buenos Aires, og nafnið
valdi hann þannig, vegna þess
að þar breytti oft um átt, og
þar var hentugt siglingunum.
En þegar Mendoza hafði verið
þarna fjögur ár, lagðist þessi
staður, sem hálf veröldin sækir
hveiti til núna, í eyði. Og hvers-
vegna, haldið þið? Vegna hung-
urs. Svo var liann í eyði í
fjörutiu ár, en endurbyggðist
árið 1580.
Klukkan var ellefu að kvöldi þeg
ar við komum til Buenos Aires,
og samkvæmt því, sem við höfð
um lesið í bókum ættu borgar-
búar þá að vera nýsestir að
miðdegisborðinu. En þessi um-
mæli, eins og svo mai'gar aði'-
ar upplýsingar sannleikselsk-
andi rithöfunda, reynast oft
vera ixijög orðum aukin (Lyga-
laupum, eins og mér, reynist
hinsvegar oftast óhætt að
treysta). Argentínubúar hafa
yfirleitt líka matmálstíma og
allir Vestur-Evrópubúai', há-
degisvei'ð klukkan 12—2 og
miðdegisvei'ð klukkan 8—10.
Hitt er annað mál að þeir leggja
sig ekki eftir miðdegisverðinn.
— Okkur tekst að ná í leigubíl ]
og gefa upp nafnið á gistihúsi í
miðri borginni. Á leiðinni ekur
annar bíll þverl í veginn fyi'ir 1
okkur án þess að gefa merki. i
Slíkur atburður hefði valdið
stóru gosi af ókvæðisoi'ðum, ef
liann liefði gerst i París. En bíl-
stjórinn okkar brýnir vai’la
röddina, er lxann sendir and-
skota sínum þetla eina orð:
„Barbaro."
Þessi skapliiti, sem svo rnarg-
ir ferðamenn tala um hjá suð-
rænum mönnum, er hann orð-
um aukinn? Eða skjátlast mér.
Framtíðin verður að sýna það.
Þegar við stigum út úr biln-
um við gistiliúsið ætla ég að
gefa bílstjóranum einn pesó í
launaskyni fyrir hið heppilega
orð „barbaro“. En hann hikar
lengi uns hann tekur við pen-
ingnum, sem liann gerir að lok-
um. Sumir ferðasögulxöfundar
hafa lýst þvi, að þarna þyrsti
alla i peninga. Er það ekki satt
heldur? Það má segja að það
hafi verið svo áður. En nú er
stranglega bannað að gefa þjór-
_________EFTIR__________
FRANK HELLER
fé í Argentínu (öllum nema bíl-
stjórum) — no se aceptan las
propinas, stendur allsstaðar, og
það merkilega er að þessu er
hlýtt. Það er ekki oft, sem mér
liefir tekist að fá þjón til að
taka við þjórfé.
Gistiliúsin eru með fullkom-
lega amerísku sniði, og svona
er það um allt land. Eg þarf
ekki að taka fram, að bað og
sími fylgir öllum herbergjum.
En auk þess er útvarpstæki í
hverju herbergi og í herbergi
mínu er auglýst. að maður geti
fengið veitingar inn til sín alla
nóttina .... Eg fer að kvíða
fyrir hræðilegum nóttum með
tangó-ldið og hælasparki á her-
bergisgólfinu fyrir ofan mig. En
livorki í þessu gistihúsi né öðru,
sem ég flutti á sköimnu síðar,
varð ég fyrir noklcru ónæði.
Það er meira en ég get sagt
um gistiherbergi á ættjörðinni.
En scm svefmneðal selur bók-
salinn í anddvrinu reyfara, eft-
ir klukkan níu á lcvöldin —
svona til vonar og vara.
Forsalurinn í gistihúsinu er í
dómkirkjustíl, en með sófum
og hægindastólum, fóðruðum
með nautsleðri. Og i stað dýr-
lingamynda er þessi kirkja
skreytt myndum af þeim, sem
hafa lagt til fóðrið á sófana og
stólana, frægum griðungum af
hníflungakyni. Eg kemst síðast
að þeirri niðurstöðu að nautin
séu í liávegum höfð i Argen-
tínu, að minnsta kosti ber mik-
ið á þeim í þjóðlegri list. I
myndablöðunum í Argentínu
eru aðallega myndir af kvik-
myndastúlkum og nautum, og
þau eru alltaf hníflótt en ekki
stórhyrnd. Og einn matstaður-
inn við Entros Rios lætur sér
ekki nægja að framreiða nauta-
buff, lxeldur bjóða mörg út-
stoppuð naut gestina velkomna
við dyrnar.
Þegar ég lít yfir borgina
fyrsta morguninn dettur mér í
hug Bukarest. Maður sér tíu
til tólf liæða ferlíki standa upp úr
þyrpingu af húsum, sem vægast
talað eru lágreist. Einmitt þann-
ig eru húsin í Búkarest, liöfuð-
stað annars mjög ungs og
mjög ríks lands. Síðan göngum
við götu eftir götu án þess að
sjá annað en banka og hlutafé-
lagsskrifstofur, og þá dettur
manni í hug Berlín, eins og hún
var þegar allt lék i lyndi. Næst
sjáum við skýjakljúfa, sem eru
líkastir því að þeir væru inn-
fluttir beint frá Chicago — það
liyllir undir þá í fjarska utan
af hafi. En svo tekur maður
eftir því, að göturnar eru svo
nxjóar. Þær eru tæplega breið-
ari en gamla Gorso-in í Róm
— og gatan Florida, sem er
lokuð bifreiðum á þeim tíma,
sem ösin er mest í búðunum,
er eins og stæling á liinu fræga
Merceriastræti í Feneyjum. Svo
kemur maður út á liið fagra
breiðstræti Avenida de Mayo,
þar sem platanviðurinn er í
ljósgrænu laufskrúði og veit-
ingaborð kaffihúsanna fylla
gangstéttirnar og þá finnst
manni: Þetta er París! .........
Bukarest, Berlín, Chicago,
París! Það er cinkennileg borg
þetta — svo mikið er vist. Ekki
síst þegar þess er gætt, að hún
er eiginlega ekki nema fimmtíu
ára gömul!
Bandarikin eru deigla, þar
sem hinn mikli dolctor Faust
veraldarinnar er að sjóða sam-
an manneskju, sem sett er sam-
an úr öllum kvnþáttum lieims,
frá Englandi, Skandinavíu,
Þýskalandi, Austur-Evrópu, Suð
Ganrjstétta-veitingastuður i Buenos Aires. Slœling á París.