Fálkinn - 26.09.1952, Qupperneq 12

12
FÁLKINN
ARNOLD BENNETT:
Silfurpeningarnir
£peman4i leijhilcgregluAagœ íi.
— Þakka þér fyrir, sagði hann með sínum
undarlega rólega hætti. — Þetta var yndis-
legt. Og farðu nú að sofa. Eg verð að fá ítar-
lega skýringu hjá föður þínum núna undir
eins. Eg er staðráðinn í þvi. Við verðum að
vita hvar við erum stödd, þú og ég. Og svo
fór hann inn í stofuna aftur án þess að bíða
eftir svari.
Raphael Craig sat enn í sama stólnum,
auðsýnilega mjög hugsandi.
— Herra Craig, byrjaði Richard. — Eg er
nú í rauninni orðinn fjölskyldumeðlimur. Yð-
ar hagsmunir eru hagsmunir dóttur yðar,
geri ég ráð fyrir, og hagsmunir dóttur yðar
eru mínir hagsmunir .... Þess vegna ....
hann þagnaði um stund.
— Þess vegna? endurtók Craig án þess að
láta sér bregða.
— Þess vegna .... sagði Richard. — Ja,
haldið þér að það væri ekki best að þér tryð-
uð mér fyrir leyndarmálunum yðar?
— Eins og til dæmis?
— Eins og til dæmis því, sem ykkur Micky
hefir farið á milli. Þér hafið vafalaust fengið
að vita hið rétta nafn hans síðan ég skildi
við yður á laugardagsnóttina. Eg komst að því
hver maðurinn var, rétt eftir að ég fór frá
yður.
— Og ég komst að því tuttugu og fjórum
tímum seinna, sagði Craig. — Það var þegar
Bridget heyrði skotið. Það skot skaðaði eng-
en — nema píanóið. Og Craig lyfti útsaumuð-
um damaskdúknum af hljóðfærinu og benti
á gat í maghogníinu. Gatið á dúknum sást
varla. Hann hélt áfram: — Eg reiddist mann-
inum fyrir hina rólegu óskammfeilni hans þeg-
ar ég bar það á hann að hann væri frá lög-
reglunni. 1 rauninni hafði ég ætlað mér að
drepa hann, en ég miðaði illa. Þegar skotið
mistókst sá ég fram á að það væri flqnska
að drepa hann þama og skipaði honum að
fara. Og hann fór. Svo sá ég hann ekki fyrr
en ég fann hann meðvitundarlausan í kalk-
námunni í nótt. En mér datt í hug að hann
væri að snuðra hérna á næstu grösum.
— Þökk fyrir, sagði Richard.
— Þökk fyrir hvað? spurði gamli maður-
inn.
— Fyrir hreinskilnina. Eg vona að þér
treystið mér og viljið sýna mér trúnað. Ric-
hard reyndi að vera sem gætnastur. — Þó
þetta sé allkynlegt þá held ég enn að þér sé-
uð heiðaríegur maður .... en að þér hafið
eitthvað með höndum, sem gæti komið yður
í bölvun. — Herra Craig, má ég biðja yður
um að halda áfram að sýna mér einlægni. Þér
skuluð ekki tapa á því. Eg þarf varla að benda
yður á að þér hafið verið mjög heppinn í
nótt.
— Hvernig þá það?
— Þannig að svo vildi til að ég var ást-
fanginn í Teresu og að þess vegna var hin
furðulega skipun yðar freistandi fyrir mig.
Ást mín til Teresu hefir ekki rýrt dómgreind
mína, vona ég, og dómgreind mín segir mér
að þér hafið haft aðra miklu gildari ástæðu
en velsæmið til að krefjast þess að við Teresa
giftumst. Eg gerist svo djarfur að geta upp
á því, herra Craig, að rétta ástæðan sé sú
að ég viti of mikið um brall yðar. Þér lásuð
hugsanir minar í garð dóttur yðar, og afréð-
uð að láta slag standa. Þér eruð frábær leik-
ari.
Raphael Craig brosti lítið eitt. En það voru
raunarúnir í brosinu.
— Þér hafið heiður af skarpskyggninni,
Redgrave, sagði hann. — Eg viðurkenni að ég
hefi óskað að tryggja mér þagmælsku yðar,
ef til vill samvinnu við yður. En aðalástæða
mín til þess að krefjast trúlofunarinnar var
umhyggjan fyrir framtíð Teresu. 1 ævisögu
minni eru kaflar, sem .... Hann þagnaði. —
Jæja, við skulum ekki fara út í þá sálma, sagði
hann stutt.
— Eins og yður þóknast, sagði Richard.
— Og svo að maður víki að öðru þá gætuð þér
kannske sagt mér hvers vegna þér kusuð að
hverfa svona skyndilega í morgun .... konu-
efni mínu til mikillar áhyggju?
Það brá fyrir glampa bak við gleraugu unga
mannsins.
— ,Eg varð að fara burt í ákveðnum erind-
um, sagði Craig.
— Því í herrans nafni getið þér ekki eins
vel sagt mér að þér fóruð til London?
— 'Hvernig vitið þér að ég fór til London?
— Eg sé það á blaðinu þama. Richard
benti á „Westminster Gazette", sem hann
hafði lagt á gólfið aftur. — Þetta er síðasta
útgáfan af morgunblaðinu. Og hana fáið þér
ekki keypta hérna í Hockliffe.
— Jú, sagði gamli maðurinn eins og í
draumi. — Eg fór til London.
— Til þess að ganga endanlega frá dánar-
búi frænda yðar, sem arfleiddi yður af öllu
silfrinu?
Gamli maðurinn gat ekki annað en tekið
eftir því að það var ekki laust við hæðni, sem
Richard sagði.
— Hvað eigið þér við, ungi maður?
— Eg sagði rétt áðan að þér væruð frá-
bær leikari, herra Craig. Það ályktaði ég af
fyrra samtalinu okkar hérna í stofunni. Eg
verð að játa að þér sneruð alveg á mig. Eg
trúði því sem þér sögðuð eins og nýju neti.
Og síðan þá ....
— Nú?
— Síðan þá hefi ég komist að raun um, að
þér hafið aldrei átt neinn frænda og hafið þess
vegna ekki getað erft hundrað þúsund pund
í silfri eftir neinn frænda.
Raphael stundi þungan.
— Já, sagði hann. — Eg laug að yður. En
það var hvít lygi, lygi, sem ég hefi brugðið
svo oft fyrir mig síðustu árin að það liggur
við að ég sé farinn að trúa henni sjálfur. Þér
emð duglegur, Redgrave. Hvernig komust
þér að þessu?
— Svo að ég sé nákvæmur þá verð ég að
segja, að það var ekki ég sem uppgötvaði það.
— Það var gimsteinninn hann Micky yðar.
— Þá eruð þér ekki eins sniðugur og ég
hélt.
— En nógu sniðugur til að ráðast króka-
laust að málinu. Og málefnið .... aðalatrið-
ið sem ég hefi færst nær og nær síðan við
fórum að tala saman .... það er þetta: hvern-
ig hafið þér eignast allt þetta silfur? Eg ber
fram þessa spuringu, og sem tilvonandi
tengdasonur yðar krefst ég svars við henni.
— Redgrave, hvað sem öðru líður get ég
fullvissað yður um, að það er ekki þjófsdóttir
sem þér kvænist.
— Nei, herra Craig, það geri ég sennilega
ekki. En ég kvænist að líkindum dóttur
manns, sem á einhvern hátt hefir gerst brot-
legur við lögin.
— Hlustið þér nú á mig, sagði Craig. —
Og yður er óhætt að trúa mér til þess að ég
er ekki að leika núna. Fyrir tuttugu árum
gerði ég áætlun — áætlun fyrir lífið. Til þess
að hún gæti komist í framkvæmd þurfti ég
peninga — mikla peninga. Hvernig átti ég að
afla þeirra? Eg var starfsmaður í banka, og
það gat orðið mér góð stoð í framkvæmd á-
ætlunarinnar. Þess vegna hefi ég ekki viljað
segja upp stöðunni í bankanum. En banka-
stjóri græðir ekki mikla peninga. Og ég þurfti
mikla peninga. Eg hugsaði og hugsaði, og
loksins fann ég ráðið. Eg fór að búa til pen-
inga.
— En hvernig þá? spurði Richard.
— Eg bara bjó þá til .... ég hefi búið til
peninga í nærri því tuttugu ár samfleytt.
— Þér settuð upp myntsláttu?
— Já, ég setti upp myntsláttu.
— Og allan þennan tíma hafið þér gefið út
falska peninga, og það hefir ekki komist upp?
— Eg gaf ekki út falska peninga, Red-
grave. Eg bjó til ósvikna peninga. Eg hefi
engan prettað. Eg hefi aðeins brotið lög. Eins
og þér vitið hefir silfurverðið farið sílækk-
andi í mörg ár. Silfrið í tveggja og hálfs
shillings peningi er litlu meira virði en einn
shilling. Ef þér lítið í einhverja bók um pen-
inga þá sjáið þér að þetta er satt. Hvað lá
beinna við en að ég, með þeirri tæknilegu
kunnáttu sem ég hafði, færi að búa til ekta
peninga .... og græða stórfé á því? Eg
græddi fimmtíu af hundraði á því að móta
silfurpeninga, og engin manneskja á jörðinni
getur þekkt mina peninga frá peningum kon-
unglegu myntsláttunnar.
Richard dró ekki dul á að honum fannst
til um hve einföld og snjöll þessi aðferð var.
—En ég var fljótari að framleiða pening-
ana en að losna við þá, sagði gamli maður-
inn. — Þeir söfnuðust fyrir hjá mér, í dyngj-
ur. Þá var það sem ég bjó til þessa sögu með
frændann í Mexico .... til að gera skýringu
á öllu silfrinu mínu.
— Og svo? sagði Richard.
— Þetta er öll sagan, sagði Raphael Craig.
— En tilgangurinn með þessu? spurði Ric-
hard. — Þér sögðust hafa þurft á peningun-
um að halda í ákveðnum tilgangi.
— Já, og nú er markinu bráðum náð, sagði
Craig hátíðlega. — Eftir stuttan tíma hefi
ég komið fram því sem ég ætlaði mér.