Fálkinn - 26.11.1953, Blaðsíða 8

8
FÁLKINN
ETTA gerðist brennheit-
an sólskinsdag á Sikiley.
Það var ekki á skemmti-
ferðatímanum, svo að
rúmgott var i járnbrautarlestinni.
Það voru aðeins ódýrustu vagn-
arnir, sem voru troðfullir, eins
og vant er. Þegar lestin fór af
stað neðan frá sjó var hurðinni
hrundið upp. Og þarna stóð fíl-
efldur Itali. Hann var rauður og
þrútinn í framan. Fötin hans
voru með amerísku lagi, en það
var ekki um að villast að mað-
urinn var ítalskur að fæðingu.
— Afsakið þér, er pláss hérna?
sagði hann, en beið ekki eftir
svari. Hann hlammaði sér niður
í annað auða sætið við gluggann.
Hann blés upp og niður eins og
hann væri nýkominn úr líkamleg-
um og andlegum áflogum. Vasa-
klúturinn var alltaf á lofti, gríðar-
stór hvítur klútur með rauðum
dropum. Fyrst sýndist mér mað-
urinn vera með blóðnasir, en það
var bara svitinn, sem seitlaði úr
honum í sífellu. Maðurinn var óð-
ur og uppvægur og nú tók hann
upp stóran blaðaböggul og fór að
rýna í hann. Mér sýndist þetta
vera svipaðast reikningum, því að
hann fór að leggja saman tölur í
sífellu og hreytti úr sér mergjuð-
um ítölskum blótsyrðum á stangli
eftir þvi sem samlágningardálk-
arnir lengdust.
Hann mun hafa lent í sjóðþurrð,
hugsaði ég með mér. Jæja, ekki
kemur það mér við. Og svo
sökkti ég mér niður í bókina, sem
ég var að lesa.
ítalinn var alltaf að kippa sér
til, eins og hann sæti á glóð, og
fletti blöðunum í óða önn. Hann
snýtti sér og þurrkaði stóra nefið
og svitann af enninu, og reyndi
að kæfa stunurnar og blótsyrðin
í vasakiútnum. Þetta var farið að
ergja mig, svo að ég tók það fyrir
að stara fast á hann og blaðaði
um leið í bókinni minni.
Hann mun hafa skilið skensið
því að hann sagði:
— Ja, afsakið mig, en .... ég
sé að þér eruð útlendingur, og
það er ég að vissu leyti líka. Hefi
átt heima í Ameríku í tuttugu og
fimm ár. Já, tuttugu og fimm ár.
Mér datt í hug að það gæti
verið fróðlegt að tala við mann-
inn og sagði:
— Og nú eruð þér kominn heim
tii ættjarðarinnar til að létta
yður upp, geri ég ráð fyrir?
Hann blés sig út og sagði með
eins konar reiðilegri furðu:
— Létta mér upp! Létta mér
upp? Já, það er nú meiri upplétt-
ingin! Nei, herra minn. Eg er ekki
að létta mér upp. — Hm! létta
mér upp ....!“
— Þá eruð þér kannske í kaup-
sýsluerindum? sagði ég og reyndi
að sýnast gáfulegur.
— Kaupsýsluerindum! Hm!
Kaupsýsluerindum ? Ó-nei, maður
minn góður — þetta er svei mér
engin kaupsýsluferð. Hm!
Nei, nei, hugsaði ég með mér,
og af því að ég er ekki forvitinn
að eðlisfari lét ég manninn eiga
sig og hélt áfram að blaða í bók-
inni minni. En það var svo að sjá
sem hann vildi halda samtalinu
áfram, því að nú sagði hann:
— Nei, þetta er hvorki kaup-
sýsluferð né skemmtiferð. Þetta
er blátt áfram útdráttarsöm
eyðsluferð sem setur mig á haus-
inn, og ekkert annað! Lítið þér
nú á þetta!
Og svo dró hann öll blöðin upp
úr vasanum og blaðaði í þeim og
þuldi upp háar tölur í dollurum,
pundum, frönkum og lírum.
— Þér hafið auðsjáanlega ferð-
ast mikið, sagði ég.
— Mikið? Öjá. Eg hefi verið á
einlægum þeytingi í nærri því tvo
mánuði.
— Það var nú meira----------
— Já, það má nú segja. Eg
kem alla leið vestan af Kyrrahafs-
strönd.
— Það hlýtur að vera dásam-
legt ferðalag, sagði ég.
— Dásamlegt? Æ-æ! Sögðuð
þér dásamlegt? Hm! Hvað vitið
þér um það sem fyrir mig hefir
borið á þessu ferðalagi? Eg hefi
verið að ferðast nærri því tvo
mánuði!
Eg gafst alveg upp á mannin-
um og reyndi að sökkva mér nið-
ur í bókina. Eg komst að þeirri
niðurstöðu að það hlytu að vera
lausar skrúfur hér og hvar í
manngarminum.
Nú varð þögn um stund. Svo
puðraði hann þessum orðum út
á milli tannanna:
— Og alft þetta eingöngu
vegna konunnar minnar!
— Ha? sagði ég og leit upp.
— Þetta er allt konunni minni
að kenna. Æ, ég gæti .... síð-
ustu orðin drukknuðu í stóra
vasaklútnum.
— Svo að þér eruð þá ekki sér-
lega hrifinn af konunni yðar?
— Ha? Hrifinn? En það orða-
lag! Hm! Eg hefi elskað hana
meira en tuttugu og fimm ár.
Elskað hana, skiljið þér, elskað
hana eins og ítalir einir geta
elskað. Og það er ekki smáræði.
— Svo-o? Og nú eruð þér
hættur að elska hana?
— Elska? Tja? Nei, ég er
hættur að elska hana.
— Þér hafið kannske skilið við
hana og eruð nú kominn t.ii Italíu
aftur, til að byrja á nýja.n leik?
— Nei, fjarri fer því! Skilið!
Hm, tja, nei, ég hefi ekki skilið.
— Fór konan yðar kannske
með yður í ferðalagið?
— Já, það veit sá sem allt veit!
Og það var henni að kenna að
þessir reikningar eru svona háir.
Þetta er allt henni að kenna, og
ailt því að kenna að ég vildi efna
loforð mitt! Já, efna loforð mitt,
eins og heiðarlegum ítala sæmir.
Það var vitanlega flónska — en
ég hefi efnt loforð mitt.
— Svo að þér hafið lofað henni
þessu ferðalagi?
— Já, einmitt. Það er einmitt
bölvunin. Eg lofaði henni .... æ,
ég gæti ....
— Svo að hún er þá ekki leng-
ur með yður i ferðinni, að því er
mér skilst, sagði ég og horfði
sakieysislega á hann.
— Jú, víst er hún með í ferð-
inni. Hún hefir verið með mér
aila ferðina. Það er einmitt þess
vegna sem .... æ! Þetta kven-
fólk!
Nú fór ég að verða forvitinn,
en þó verð ég að játa að ég botn-
aði minna og minna í þessu öllu,
eftir því sem fram í sótti. Annars
var það alls ekki mitt verk að
þurfa að skilja manninn eða kon-
una hans. Eg hélt áfram að lesa
Loks tók hann upp stóran nest-
isböggul og breiddi úr umbúðun-
um á borðið. Þarna var haugur
af ágætu smurðu brauði. Hann
fór að háma í sig, kinkaði kolli
til mín og bauð mér með sér. Já,
ég tók eina sneið. Þetta var ágætt
brauð.
— Ljómandi gott smurt brauð!
sagði ég smjattandi.
— Nei, alls ekki. En þér hefð-
uð átt að bragða brauðið, sem ég
framreiddi í litlu matsölunni okk-
ar þarna vestra. Það var allt
öðru vísi, og miklu betra — það
segi ég yður satt.
Og svo sagði hann mér að hann
og konan hans hefðu rekið dálítið
veitingahús fyrir vestan í meira
en tuttugu ár. Og þetta hafði ver-
ið gott og arðvænlegt fyrirtæki.
Það fór að fara kollurinn af
smurðu brauðhrúgunni, og ég fór
að hugsa til konunnar hans. Bráð-
um mundi hún koma inn, og þá
yrði eitthvað að verða eftir handa
henni. Þess vegna sagði ég:
— En konan yðar .... ja, við
verðum að skilja eitthvað eftir
handa henni ....
Hann leit á mig, mjög hissa, og
visaði málinu frá:
— Nei, hún er því miður í öðr-
um vagni. Og þess utan borðar
hún ekki mat. Borðið þér ó-
hræddur!
— Þökk fyrir, sagði ég og tók
aðra sneið. — Þið munuð hafa
leigt öðrum veitingahúsið meðan
þið eruð í Evrópuferðinni, eða
— Langt frá því. Það er selt.
Selt um aldur og ævi. Og nú ....
nú er ég gjaldþrota!
— Það er hörmulegt.
— Já, gersamlega rúinn inn að
skyrtunni. Og það er allt konunni
minni að kenna.
Eg get ekki neitað því að ég
fór að verða forvitinn um þessa
konu hans.
— Jæja? Já, maður veit nð
konurnar hafa lag á að koma pen-
ingunum í lóg þegar maður er
á ferðalagi.
— Æ, minnist þér ekki á pen-
inga. Það þyrfti minna til að gera
mig vitlausan.
— Nei, nei. En þetta hlýtur að
hafa verið ljómandi skemmtiieg
ferð úr því að hún varð svona dýr.
Það hefði vicanlega orðið ódýrara
að fara með vöruskipi beinustu
leið, eða ....
— Já, það er óhætt um það!
Það er að segja nei! Og það er
konunni minni að kenna líka. Æ,
heilög guðsmóðir! Eg gæti ....
Eg skildi aumingja manninn og
sagði:
— Það er ekki furða þó að
þér séuð hættur að elska hana.
— En ég hefi elskað hana í
tuttugu og fimm ár, skiljið þér!
— Og nú er það búið?
— Já, nú er það búið. Eg ....
hata hana! Að ég skyldi geta ver-
ið svona vitlaus!
— Þér játið þá að þetta var að
nokkru leyti yður að kenna?
— Já, víst geri ég það — það
er að segja nei! Það er ekki mér
að kenna. Það er allt henni að
kenna.
ÍJtdráUarsamt ferðalag
- Þýdd smásaga -