Fálkinn - 27.05.1955, Blaðsíða 11

FÁLKINN
11
ÞRJÚ HEIMSFRÆG FLÖGÐ: 2.
Agrippina - var engu betri
en Messalina
Þó að Messalina væri úr sögunni tók ekki betra við. Agrippina stóð henni
ekki að baki í mannvonskunni og ævi hennar lauk með því að sonur hennar,
Nero, drap hana.
ÁRIÐ 48 var Messalina drepin, og nú
þóttist Agrippina, keppinautur henn-
ar, hafa komið ár sinni og Nerós sonar
síns vel fyrir borð. Árið 49 giftist hím
Claudisi keisara. Það var fyrsti sig-
prinn.
Hún gifti Neró son sinn Octaviu
dóttur Claudiusar og fékk heimspek-
inginn Seneca til að kenna honum,
svo að hann yrði eigi lakara keisara-
efni en Britannicus Claudiusson. Hún
lét myrða konur b®r scm kún óttað-
ist að Claudius liti girndarauga, og
senda sér höfuðið af þeim, til að vera
viss um að þam væru dauðar.
Loks afréð hún að stúta Claudiusi
með eitri. Þetta varð að gerast með
gætni, eitrið málti ekki vera of bráð-
drepandi, þvi að þá gat Jiað vakið
grun, og ekki of seigdrepandi, því að
þá gat Claudius skipt um skoðun og
gert Britannicus að ríkiserfingja. Hún
ráðfærði sig við Locustu nokkra, sem
var frægur eiturbyrla'ri, og byrlaði
hún eitur, sem sctt-var í sveppa, sem
konungurinn fékk. Þessir sveppar
voru uppáhaldsmatur hans. Claudius
missti meðvitundina, en það þótti ekki
tiltökumál, þvi að hann var oft svo
ofurölvi að bera varð hann meðvit-
undariausan frá borðum. Var hann
borinn í svefnhýsi sitt. En hann rakn-
aði úr rotinu. Agrippína varð laf-
hrædd og náði í líflækninn, Xenephon.
Hann fór inn til keisarans, sem var
að kúgast en gat ekki kastað upp.
Læknirinn þ'óttist ætla að hjálpa hon-
um og rak fjöður ofan i kok á hon-
um, en fjöðrina hafði liann vætt i
eitri. Claudius fékk snöggt krampa-
kast og var þegar örendur.
Daginn eftir varð Neró keisari.
Hann ríkti frá 54 til 68, frá 17. til
31. aldursárs. Hann varð aldrei full-
þroska. Barn var liann Jjegar hann
fékk völdin, og barn var hann þegar
hann söng og lék i leikhúsunum. Hann
þóttist vera jafnvígur á allt, en var
ekkert.
Neró var i meðallagi hár, hárið gló-
rautt, augun blágrá og daufleg, hann
deplaði þeim mikið og var nærsýnn.
Fæturnir voru mjóir, vambmikill
var hann, hörundið bólugrafið og dil-
ótt og slæm lykt af honum. Hann var
hégómagjarn og lýsti hað sér m. a.
i liárgreiðslunni. Hann skipti hárinu
í lokka, sem hann lét falla niður á
herðar. Og Jætta varð eitt af mestu
h rak m e n num sögunna r.
Þegar N’eró fékk völd var siðspill-
ingin í algleymingi í Róm. Ágirnd,
blóðþorsti, losti og saurlifnaður.
Þegar Claudius var úr sögunni liafði
Agrippína luigsað sér að ráða ein öllu,
þó að Neró bæri keisaranafnið. Hún
sictti sér fram í allt. Neró þótti þetta
tiart og gerði bandalag gegn móður
sinni við Seneca læriföður sinn og
Burrus vin sinn.
Ótal njósnarar voru settir til
höfuðs Agrippínu og báru Jieir allt
sem máli skipti í Neró. Og þrásinnis
stórmóðgaði liann liana í annarra
viðurvist. Reiðin og hræðslan við að
missa völdin fengu meira á taugar
hennar en góðu liófi gegndi, og stund-
um sleppli hún sér, svo sem Jiegar hún
hélt skammarræðu yfir Neró og sagði
honum að fara varlega, því að
Britannicus ’gæli tekið af honum völd-
in og væri betur að þeim kominn cn
Neró.
Neró Jiótti þetta hörð ræða og nú
fæddist fyrsti stórglæpurinn i með-
vitund hans: að drepa stjúpbróður
sinn! Hann fór til Locustu hinnar eit-
urfróðu. Morðið skyidi framið yfir
miðdegisverðinum. Ncró lá á bekk
og móðir hans öðru megin en hinu
megin Octavia kona hans. Britannicus
sat einn við borð. Hann bar bikar-
inn að vörum sér og drakk og datt
út af dauður. Allt komst i uppnám,
sumir hlupu út en aðrir litu á Neró,
meðal þeirra Agrippína. En Neró lá
hinn rólegasti og breytli ekki svip.
Agrippinu grunaði hið rétta og fór
nú að verða vör um sig. Hún fór að
sinna Octavíu meirá en áður, Jiví að
Neró hafði alveg afrækt hana. Og hún
reyndi að koma sér vel við foringjana
í lifverðinum og þeim leifum af gamla
aðlinum, sem enn voru eftir, og var
helst að siá, sem hún ætlaði að stofna
nýjan stjórnmálaflokk. Þegar Neró
komst að ])essu svipti hann hana líf-
verði sínum og rak hana úr keisara-
höllinni. Hún var komin i ónáð son-
arins, sem hún hafði komið til valda.
Neró var nú orðinn 21 árs. Nú
kynntist hann konunni, sem varð
hans illi andi, en ])að var Poppæa
Sabina. „Hún átti allt,“ segir Tacitus,
„nema ærlega lund“. Nú varð hún
frilla Nerós og fór að vinna að því
að verða drottning hans. En til þess
að svo gæti orðið varð að sálga tveim-
ur konum: Agrippínu og Octavíu.
Poppea ])orði ekki að granda Octaviu
meðan Agrippína væri á lífi. En henni
tókst von bráðar að sannfæra Neró
um, að hann yrði að bana móður
sinni. En hvernig átti að gera það,
svo að lítið bæri á?
Anicetus bét maður og hafði kennt
Neró þegar hann var barn. Hann fann
ráðið: að byggja skip, sem væri þann-
ip úr garði gert að þilfarshúsið hryndi
saman og dræni þá, sem i þvi væru,
og um leið átti skipinu að hvolfa og
sökkva. Átti að bjóða Agrippínu í
skemmtiferð á þessu skipi. Neró féllst
á þetta.
Skipið var smiðað og Neró sendi
móður sinni ástúðlegt bréf og bauð
henni á Minervuliátíðina i Bajæ, sem
byrja skyldi 19. mars og standa i fimm
daga. Og hún kom. Það var 22. mars
59. Puteolivíkin var spegilslétt og
stjörnubjartur himin. Agrippína fór
um borð i skipið og það sigldi út á
víkina, alskreytt blómum. Kona sem
Acerronia hét lá við hlið Agrippínu
og lalaði um hve gleðilegt það væri,
að hún skyldi vera orðin sátt við son
sinn. í þeim svifum féll þakið á bil-
farshúsinu ofan á þær. Það var með
blýi milli laga og ])ess vegna þungt.
En gaflarnir á legubekkjunum tóku
á móti, svo að þær mörðust ekki til
bana. Skipið valt á hliðina og Acerr-
onia hrópaði á hjálp, en sagðist vera
móðir keisarans og var þá- drepin
samstundis. En Agrippina synti þegj-
andi burt frá skipinu og komst i bát
og var flntt heim til sín. Hún skildi
hvernig i öllu lá, en samt gerði hún
Neró orð um að hún hefði bjargast.
Neró hafði beðið með eftirvæntingu
hvernig fara mundi, liann hafði vatns-
klukku fyrir framan sig og taldi drop-
ana sem féllu, og fylgdist með hvenær
hver þáttur harmleiksins færi fram.
En allt í einu er honum tilkynnt að
tilræðið hafi mistekist. Hann varð
viti sinu fjær af liræðslu og æpti, að
nú mundi hún koma og liefna sín. Ef
hún vopn'aði þrælana og eggjaði her-
mennina, gengi fyrir þingið og skýrði
frá athæfi Nerós —• hvernig átti hann
þá að bjarga sér? Var nú sent eftir
Seneca í flýti og hann ráðlagði þegar,
að Anicetus væri látinn drepa hana.
Og þrælmennið var til í það.
Þegar hann kom að húsi Agrippínu
yar þar fjöidi fólks með blys, sem
hafði komið til að hylla hana, undir
cins og fréttist að hún hcfði komist
lífs af. Anicetus lét hermenn sina reka
fólkið á burt og setti vörð kringum
húsið. Hann braut unp dyrnar og lét
leggja þrælana sem á vegi hans urðu
i bönd og fór inn til Agrippínu. Ljós
brann á kerti og cin ambátt var inni
hjá drottningu. Þegar hún heyrði und-
irganginn hljóp hún út. „Ferð þú frá
mér líka?“ sagði Agrippína og í sama
bili stóð Anicetus og tveir hermenn i
dyrunum. *
„Sértu kominn til að heimsækja
mig,“ sagði Agrippina við Anicetus,
„þá heilsaðu Neró og segðu að mér
líði betur, en sértu kominn til að drepa
mig, þá hefir sonur minn ekki skipað
þér það.“ Móðurtilfinningin var meiri
í henni en sonartilfinningin í honum.
Morðingjarnir skipuðu sér kringum
legubekk hennar og annar hermaður-
inn greiddi hcnni höfuðhögg með staf,
og þegar hinn dró sverðið sagði hún:
„Rektu það í kviðinn á mér.“ Hún sá
nú, að það var skipun sonarins sem
þeir voru að framkvæma, og að hún
hafði borið villidýr undir belti. Þeir
hjuggu allir til hennar, og hún hneig
út af með mörg sár. Líkið var brennt
sömu nóttina.
í stjórnartið Claudiusar liafði því
verið spáð fyrir Agrippinu, að sonur
liennar mundi verða henni að bana.
„Lofið lionum að drepa mig,“ hafði
hún svarað, „ef liann aðeins verður
keisari fyrst.“ Spáin- hafði rætst, son-
urinn sem hún liafið komið til valda
með því að fremja marga glæpi laun-
aði liepni móðurástina með því að
drepa hana.
Agrippína var 43 ára þegar hún dó
og Neró 22 ára.
Fram undir morgun sat Neró eins
og stytta, starandi út í bláinn og í
huganum sá hann refsinornir með
brennandi blys dansa kringum sig. En
við hlið hans sat kona og brosti. Það
var Poppea. Hún liafði sigrað i fyrstu
viðureigninni.
í næsta blaði: FALL NERÓS.
Samkvæmt því sem Albert Einstein
scgir verður aldrei liægt að finna
neitt, sem fer hraðar en ljósið, út-
fjólubláir geislar og útvarpsöldurnar.
Lawrence White, enskur maður,
hefir smíðað minnsta viðsjártæki i
heimi. .Skífan á því er 3x2% scnti-
metrar.
Tilbúin í dansinn í þessu fallega pilsi úr svörtum knipplingum yfir gúlpandi
tyl. Við þetta pils er noluð hvít organdi blússa með víðu háslmáli og víðum
pokaermum með þröngum líningum. Ræma af svörtu knipplingunum er saum-
uð langs niður eftir ermunum og líkist það smá sjali.