Fálkinn - 03.10.1962, Blaðsíða 19

i FonrnT
Yzt tU vinstri: Leiðangursmenn á
Bárðarbungu. í miðju: Stefni flugvélar-
innar kemur upp úr snjónum. Hér að
ofan: Jarðýtur ýta til fyrsta snjónum
ofan af vélinni. Að neðan: Kristinn
Ólsen flugstjóri, skoðar landakort.
sættu sig ekki við þessi málalok, og
í ofanverðum októbermánuði bjuggu
þeir út leiðangur, sem skyldi freista þess
að ganga á hólm við hramma jökulsins
og reyna að koma flugvélinni á loft, eða
að minnsta kosti bjarga hinum verð-
mætu tækjum úr henni. Leiðangurinn
lagði til atlögu við jökulinn frá suð-
vestri, en þá var þegar hávetur hið efra
og ekki viðlit að athafna sig. Ekki sneri
leiðangurinn samt aftur fyrr en eftir
I tveggja vikna dvöl á jöklinum. Höfðu
þá geisað stanzlausir byljir á jöklinum,
svo að engin leið var að komast að flug-
vélinni ellegar bjargað nokkru úr henni.
Flugvélinni var ekki gleymt, þótt
Bandaríkjamenn teldu hana glataða og
vildu sem minnst um leiðangur sinn
tala. Flugmenn Loftleiða höfðu engu
gleymt og stundum er heiðskírt var og
þeir flugu yfir landið, lögðu þeir lykkju
á leið sína og litu niður á Bárðarbungu,
þar sem flakið og flugvélin voru. Vet-
ur gekk í garð, snjónum kyngdi niður
á jöklinum og brátt sást hvorki tangur
né tetur af flakinu eða flugvélinni. Þeg-
ar ísa tók að leysa og snjór að þiðna af
hálendi og láglendi, mundi snjór sá er
huldi flugvélina á jöklinum verða að
ís, og þá yrði illmögulegt að bjarga
nokkru úr henni.
En er líða tók á veturinn, skaut upp
í kolli tveggja flugstjóra Loftleiða,
þeirra Alfreðs Elíassonar og Kristins
Olsen, furðulegri og jafnframt dirfsku-
fullri hugmynd. Þeir höfðu ekki hátt
um þessa hugmynd. enda hefðu þeir
varla verið taldir með réttu ráði, ef
hún hefði komizt í almæli. Þeir dvöldu
tímunum saman við alls konar útreikn-
inga, dularfullir á svip og kölluðu stund-
um á félaga sína til aðstoðar, en yfir
þessum áformum var hula, sem ekki
var svipt af fyrr en í framkvæmdirn-
ar var ráðizt.
Áform þeirra var, eins og nú er kunn-
ugt: Flokkur 12 manna skyldi freista
þess að bjarga flugvélinni. Þeir mundu
fljúga til næsta flugvallar í grennd við
Vatnajökul og leggja þaðan af stað á
vit jökulsins með tvær jarðýtur, sleða
og vistir. Leiðin að jökulrótum var um
60 km, en upp á Bárðarbungu þaðan
um 50 km. Ætlunin var að grafa vél-
ina upp úr fönninni, og reyndist hún
óskemmd, þá átti að draga hana að
jökulrótum og þaðan aftur 20 km, þang-
að, sem ryðja skyldi flugvöll og fljúga
vélinni til Reykjavíkur.
Eiginlega var það stórmerkilegt, að
láta sér detta þetta í hug; grafa flug-
vél upp úr fönn á hájökli, að draga hana
síðan niður og fljúga henni heim. Þetta
var fífldirfska og hugrekki, sem taf-
arlaust var hrundið í framkvæmd, og
teflt á tvær hættur. Hinn 8. apríl 1951
var flogið af stað til Kirkjubæjarklaust-
urs, sem var fyrsti áfanginn. Þangað
var farangur þeirra félaga fluttur sel-
flutningi með flugvélum Loftleiða.
Öll byrjun er erfið. Leiðangursmenn
taka til að bera farangur sinn út úr
flugvélinni. Það er ekki verið að tví-
nóna við hlutina. Það verður að hafa
hraðann á. Enginn veit hvenær veður
skipast í lofti. Stundum er fyrsti áfang-
inn örðugasti hjallinn. Rétt hjá Klaustri
er yfir 100 metra hátt klif að fara. -—-
Á Klaustri voru hinar tvær jarðýtur,
Framh. á bls. 30.