Fálkinn - 04.05.1964, Blaðsíða 19

vesturs. Nú rofar svo til, að
menn á stjórnpalli sjá Malar-
rifsvita í aust-suð-austri í 3—4
mílna fjarlægð. í vélarrúmi er
Bjarni Nikulásson á vakt. Kynd-
arinn með honum á vökunni
er knár náungi. Gufuþrýsting-
urinn er í hámarki og vélin
gengur með sínum jafna gangi
112 snúninga á mínútu.
Nú er klukkan langt gengin
í fjögur og á stjórnpalli er stefn-
an sett í hánorður. Allt bendir
til þess að með vestlægum
stefnubreytingum sé skipið
nægjanlega djúpt af Snæfells-
nesi.
En allt í einu hristist skipið
stafna á milli. Mennirnir á
vaktinni hrata til og þeir sem
sofandi eru vakna við vondan
draum: Skipið hefir rekizt
harkalega á. Það er hringt á
fulla ferð afturá og eftir andar-
tak nötrar skipið undan átök-
um skrúfunnar, en aðeins augna-
blik: Skrúfunni slær niður í
grjótið er skipið hnígur í öldu-
dal og skrúfublöðin kurlast.
Vélin tekur viðbragð og Bjarni
vélstjóri flýtir sér að minnka
innstreymi gufunnar. Honum
verður litið aftur í og sér að
sjór er kominn í skipið við
stefnisrörið og hækkar ört.
Kyndarinn á vaktinni kemur
aftur ganginn meðfram katlin-
um og segir að sjór sé kominn
í kolaboxin og renni aftur á
fýrplássið. Þeir setja dælur í
gang og freista þess að halda
sjónum frá vélunum, en sjór-
inn hækkar stöðugt og innan
skamms verða þeir að yfirgefa
vélarrúmið og leita upp.
Á bátaþilfari eru menn önn-
um kafnir við að losa lífbátana
og að koma þeim fyrir borð.
Það er öskubylur svo ekki sér
út úr augunum, en þeir álíta
sig undan Svörtuloftum.
Loftskeytamaðurinn hefir
þegar sent út neyðarskeyti,
en alit í einu leggst skipið á
stjórnborðshlið og sjór kemur í
stýrishús og loftskeytaklefa.
Frammí er þegar allt orðið fullt
af sjó og ekki fyrirsjáanlegt
annað en að skipið sökkvi þá og
þegar, þar sem það kastast til
utan í skerinu.
Nokkru fyrir vestan eru tveir
brezkir togarar þeir Kings Grey
og Lord Fischer, báðir frá Hell-
eyers-útgerðinni. Bæði skipin
heyra neyðarkallið og eftir að
hafa ráðgast um stað og stefn-
ur, hraða þau sér bæði að
Svörtuloftum á Snæfellsnesi.
Þegar þangað kemur er orðið
bjart, en engin merki strands-
ins sjást þar. Skipstjórarnir
verða ásáttir um að leita með-
fram landi sinn til hvorrar átt-
ar.
„Gullfoss“ Eimskipafélags
íslands var þessa nótt staddur
í Stykkishólmi. Um leið og
fréttin um strand togarans Ásu
barst þangað, voru landsfestar
leystar og siglt til strandstaðar-
ins.
Er hér var komið sögu, höfðu
skipverjar á Ásu fyrir nokkru
komið báðum lífbátunum fyrir
borð, þrátt fyrir náttmyrkur og
blindbyl. Menn fóru í bátana en
bundu þá í framenda skipsins,
sem reis hátt úr sjó, þótt aftur
hluti þess væri í kafi.
Veðurhæðin hélzt enn hin
sama og ekki sá til lands.
Mönnunum var ljóst, að ekki
þýddi að reyna landtöku.
Nokkru eftir að allir voru
komnir í bátana og klukkan
var um sex, slitnaði fangalína
sem hélt bátunum við skipið
og um leið hreif rokið þá og
bar óðfluga til hafs.
Mennirnir settust undir árar
og réru upp í storminn, í áttina
til lands. Brátt fór að birta,
en bylurinn hélzt ennþá og
landkenning var engin. Flestir
voru vel búnir, en nokkrir, þar
á meðal loftskeytamaðurinn,
svo og þeir sem voru á vakt í
vélarrúmi, höfðu ekki haft ráð-
rúm til þess að ná sér í skjól-
föt og þeim kólnaði fljótt. Eitt
var öllum ljóst: Að hvernig
sem þeir réru mundi bátana
reka til hafs, kæmi ekki hjálp
annarsstaðar frá. Eftir því sem
bátarnir fjarlægðust land jókst
aldan. Áfram var róið og bát-
unum haldið upp í veðrið, en
eftir nokkra stund urðu þeir
viðskila er annan hrakti hraðar
undan veðrinu.
Þessa nótt var norskt fisk-
tökuskip á leið frá Norðurlands-
höfnum áleiðis til Faxaflóa-
hafna. Þetta skip hafði verið
hér í förum í nokkur ár og hét
La France. Skipsmenn höfðu
heyrt neyðarskeyti hins strand-
aða togara og skipið sigldi nú
með hægri ferð suður fyrir Snæ-
fellsnes.
Rétt fyrir hádegi sáu skips-
menn á La France lífbát þétt-
setinn mönnum, sem það bjarg-
aði um borð. Hér var kominn
annar lífbáturinn af Ásu. Skips-
menn færðu hina sjóhröktu
menn í þurr föt og veittu þeim
aðhlynningu.
Eins og fyrr segir, hafði hinn
lífbátinn hrakið lengra til hafs.
Þýzkur togari, sem einnig hafði
heyrt neyðarskeytin og komið
á vettvang bjargaði mönnunum
af þeim báti. Skipin tvö, La
France og þýzki togarinn, höfðu
nú samband sín á milli og varð
að ráði að mennirnir yrðu flutt-
ir yfir í norska skipið. Samtímis
tilkynntu skipin um björgun
mannanna, bæði loftskeytastöð-
inni í Reykjavík og öðrum skip-
um sem annaðhvort voru að
leita eða á leið á strandstaðinn.
En La France hélt nú sem leið
lá til Hafnarf jarðar. Þegar stytti
upp þennan dag, kom í ljós, að
togarinn Ása, hafði ekki strand-
að undan Svörtuloftum eins og
skipsmenn höfðu ályktað, held-
ur á Víkurflúðum undan Mal-
arrifi. Þegar farið var að huga
að togaranum nokkrum klukku-
tímum síðar var hann sokkinn.
Seint um kvöldið kom La
France til Hafnarfjarðar. Skips-
höfnin af Ásu var þá farin að
ná sér eftir volkið og leið eftir
atvikum vel.
Sjóréttur vegna strandsins
var haldinn í Reykjavík á Þor-
láksmessu. Réttin skipuðu Jó-
hannes Jóhannesson, bæjarfó-
geti, Geir Sigurðsson skipstjóri
og Þorsteinn Þorsteinsson hag-
stofustjóri. Fyrir réttinn komu
þessir menn af Ásu: Skipstjóri,
1. stýrimaður, 1. vélstjóri, og
hásetarnir Hannes Pálsson og
Símon Símonarson. Ekkert nýtt
kom fram í réttinum, en helst
hallast að því, að áttavita-
skekkju væri um að kenna.
Eins og minnst er á fyrr í
þessari grein, var Duus-félagið
að láta byggja nýtt skip í Bret-
landi þegar þetta skeði. Það
varð að ráði, að þar sem engin
,,Ása“ væri nú til, væri rétt
að láta nýja skipið heita þessu
nafni.
Hin nýja Ása kom til íslands
í marz 1926. Skipið var mjög
Framhald á bls. 28.
Togarinn „Ása“ hét
áður „Vínland“
og var eign
annars útgerðar-
fyrirtækis. Þessi
mynd er tekin
skömmu fyrir eig-
endaskiptin.
Ljósm:. Guðbjartur
Ásgeirsson.