Fálkinn - 04.05.1964, Blaðsíða 22

hlustaði ekki á hann. Ég varð
að beita sjálfa mig afli svo að
ég kæmi ekki upp um raun-
verulega skoðun mína á þessu.
Svipaðar blóðfórnir áttu sér
ætíð stað í íran, þegar við fór-
um um landið, en ég gat aldrei
vanizt þeim. Mér hafði alla
tíð þótt vænt um öll dýr og
gat ekki sætt mig við þessa
andstyggilegu meðferð, sem
þeim var sýnd.
Shimram var i um það bil
níu mílna fjarlægð frá Teheran,
og frægt fyrir heilnæmt lofts-
lag. Mjög margir Teheranbúar,
sem ráð höfðu á, áttu sumar-
hús þarna. Gamli keisarinn
hafði byggt kastala í Shimram
sem hann nefndi „Sadabad“
eða „Bústaður hamingjunnar“.
Á hverju ári dvöldust meðlim-
ir Pahlevi ættarinnar þarna,
þegar hitar voru miklir.
Húsið okkar var upp á nokk-
urri hæð við rætur Elbruz
fjalla og við höfðum fagurt út-
sýni yfir geysistóran skemmti-
garð rneð hinum fjölskrúðug-
ustu trjáa og blómategundum.
Inn á milli trjánna voru hús
hræðra og systra keisarans. Og
einnig hér snæddu þau kvöld-
verð hjá okkur nær daglega.
Og þetta sumar fengum við
hér um bil engar aðrar heim-
sóknir, því að Mossadeq hafði
sett eftirfarandi tilskipun:
„Engar móttökur, enginn
dans, engar skemmtanir.“
Hvað sjálfa mig snerti skipti
þetta engu máli. Þvert á móti;
það veitti mér tækifæri til að
kynnast loksins keisaranum al-
mennilega og ættingjum hans,
og uppgötva hið raunverulega
eðli þeirra. Við fórum í útreið-
ar á hverjum degi, við iðkuð-
um sund og lékum handbolta,
og ég fylgdist með Mohammed
Reza er hann breyttist smám
saman i allt annan mann. Ef
hann hefði ekki verið borinn
til að erfa Páfuglskrúnuna
hefði hann vissulega orðið af-
burða íþróttamaður og unnið
sigra á Olympíuleikvöngum.
Satt að segja var keisarinn
fæddur íþróttamaður. Hann var
jafn vígur á allt, og meira að
segja þegar hann fór að iðka
nýja íþróttagrein — við lærð-
um til dæmis bæði á vatna-
skíðum og ekki leið á löngu,
unz hann hafði náð þar frábær-
um árangri. Eins og allir vita
eru menn hálfvegis dæmdir úr
leik í ýmsum greinum eftir að
tuttugu og fimm ára aldri er
náð, eða að minnsta kosti álitið
að eftir það fari geta mannsins
minnkandi. En aldurinn virtist
aldrei valda keisaranum óþæg-
indum, hvað þetta snerti.
Hann hafði til að bera þá
22
kosti, sem hverjum góðum
íþróttamanni eru nauðsynlegir.
Þau ár, sem við lifðum í hjóna-
bandi get ég varla sagt að hann
hafi snert áfengi. Kannski má
með nokkru kalla hann mein-
lætismann. Einhverju sinni ráð-
lögðu læknar hans honum að
reykja ekki fleiri en tíu síga-
rettur daglega. Upp frá því
reykti hann á ákveðnum tím-
um og gætti þess alltaf að líta
á armbandsúr sitt áður en hann
kveikti sér í sígarettu.
En mest hreif þó hugrekki
hans mig. Alla ævi hefur hann
sýnt mikla hreysti. Sem flug-
maður hafði hann yndi af að
gera hinar furðulegustu kúnst-
ir i loftinu og hann hló dátt að
fólki, sem varð hrætt.
En hann var jafnframt mjög
menntaður maður og fágaður.
Hann var framúrskarandi vel
lesinn og lagði sig eftir að fylgj-
ast með því, sem efst var á
baugi á hverjum tíma í heim-
inum. Á hverjum degi las hann
ensk og amerísk dagblöð og
þegar hann veitti erlendum
fréttamönnum viðtöl urðu þeir
oft mjög undrandi yfir því,
hversu víðtæk og traust þekk-
ing hans var á öðrum löndum.
A ðaláhugamál hans var
akuryrkja. Hefði hann verið
óbreyttur Persi hefði hann —
auk þess að vera íþróttamaður
— áreiðanlega kjörið sér bú-
skap að ævistarfi. Þessi til-
hneiging var hin ríkasta í fari
hans. Annað var að miklu eða
nokkru leyti árangur af mennt-
un hans.
Þegar við riðum um Sadabad
talaði hann oft um bernsku
sina. Hann hefur vafalaust oft
verið óhamingjusamur, því að
faðir hans kúskaði hann frá
fyrstu bernsku.
„Reza keisari var mjög sterk-
ur persónuleiki," sagði hann,
„og við óttuðumst hann öll.
Hann þurfti ekki annað en
hvessa á okkur augun, svo að
við urðum miður okkar af ótta
og virðingu. Aldrei þorðum við
að láta í ljósi skoðanir okkar,
ef þær voru öðruvísi en skoð-
anir hans. í raun og veru var
okkur aðeins heimilt að tala, ef
við vorum spurð.“
Samkvæmt skipunum föður-
ins var Mohammed Reza settur
á herskóla, þar sem agi var sér-
staklega strangur, og ekki hvað
sízt gagnvart honum. Síðar var
hann sendur á Rosay skólann
í Sviss og fengu kennarar hans
þá fyrirmæli um að vera siða-
Framhald í næsta blaði.
STJÖRIMIJBÍÓ SYIM IR
EICHMANBí
Or. ÞHIÐ.JA RÍKIÐ
Nafn mannsins er vel þekkt og vonandi koma þeir
tímar aldrei að það falli í gleymsku. Það minnir á
einhverjar þær mestu hörmungar, sem yfir þessa jörð
hafa komið og maðurinn er táknrænt dæmi þess
hversu lágt það dýr er mannskepna kallast getur lagzt
Þetta er nafn Adolfs Eichmann.
í Evrópu er ríki, sem heitir Þýzkaland og við tölum
oft um þriðja ríkið í því sambandi. Þetta ríki, sem
einu sinni var, var voldugt og sterkt og ráðamenn
þess höfðu á fyrirætlun á prjónunum að leggja undir
sig heiminn og þeir hrundu af stað því ægilegasta
blóðbaði, sem nokkru sinni hefur átt sér stað. En jafh
KVIKMYNDA
ÞÁTTUR
FALKINN