Fálkinn - 28.12.1964, Blaðsíða 19

Meira vodka var borið inn,
og gestirnir héldu ekki á brott
fyrr en langt var liðið á dag.
Steypiregnið hafði breytt
veginum í árfarveg, sem leðju-
mengað vatn rann eftir, og bif-
reiðin þokaðist hægt áfram.
Eftir nokkurra kílómetra akst-
ur komu ferðamennirnir að
krossgötum, þar sem leið lá
heim að sovkos því, sem kall-
að var Rauði fáninn. Þar hafði
hlaupið svo mikill vatnavöxt-
Ur í áveituskurð við veginn, að
út úr flóði, og var leiðin lokuð.
Félagi Oregov tók þá til sinna
ráða og skipaði vagnstjóranum
á eindæmi sitt að halda áfram
eftir vegi, sem lá í áttina til
Tifiz, og næstu klukkustundir
hossaðist bíllinn á hnökrótt-
um vegartroðningum, sem voru
þó sæmilega harðir undir hjóli
sem betur fór.
En því miður tók að rigna
á nýjan leik, og torleiðið óx
með nýjum vandkvæðum á
herðum ökumannsins. Bifreið-
in steypti stömpum og valt,
Og oft munaði minnstu, að hún
færi út af veginum. Loks kom
þar, að hún stöðvaðist og fékkst
ekki úr hjólsporunum, enda
hafði henni þá oft og margvís-
lega verið misboðið. Regnið
gaf engin grið, og tekið var að
rökkva. Enn voru þrír eða
fjórir kílómetrar til þorpsins
Tifiz, og ekillinn var sendur
þangað á tveimur jafnfljótum
til þess að fá stóran vörubíl eða
dráttarvél til hjálpar. Menn
biðu nær klukkustund, en þá
kom hann aftur með þær frétt-
ir, að engin gangfær aflvél
væri í þorpinu þessa stundina
nema dráttarvél, sem tengd
væri við kornlyftuna við turn-
inn. Þar sem hún yrði ekki
losuð að sinni, og þetta kalkhos
tilheyrði þeim sex hundraðs-
hlutum rússneskra sveitaþorpa,
sem ekki höfðu fengið síma
enn, var ekki annað til ráða
en ganga þennan spöl. Haldið
var þegar af stað, og stormur
og regn buldi á baki göngu-
fólksins og aurinn slettist upp
á mjóaleggi.
Þegar til þorpsins kom, var
orðið almyrkt, og þar sem svo
óheppilega vildi til, að þetta
þorp var í þeim átta hundraðs-
hlutum, sem ekki hafði enn
fengið rafmagn, var heldur
skuggalegt um að litast þarna.
Fundarsalurinn, sem ætlaður
var stjórn þessa landbúnaðar-
sovéts, var hálffullur af fóður-
sekkjum, en félagi Oregov gaf
um það skörulegar skipanir, að
sajurinn skyldi rýmdur þegar
í stað. Hópur manna tók þegar
til starfa, en gestirnir stóðu á
meðan í hnapp í öðrum enda
stofunnar og urðu gráir af méli.
Olíulampar vörpuðu daufri
birtu um þessa vistarveru. Don
Camillo tók þó eftir því, að
maðurinn, sem stóð hið næsta
honum, var félagi Tavan, leigu-
bóndinn, og hann tók þegar til
óspilltra málanna að grafa hon-
um þá gröf, sem hann hafði
ætlað honum.
— Félagi, sagði hann við
Peppone. — Manstu, hvað ég
sagði um smábændurna í morg-
un? í sovkos, þar sem allt er
rekið á reikning ríkisins og
undir stjórn þess, eru allir
starfshættir eins og bezt verð-
ur á kosið. En hér, þar sem
kolkhos-fólkið ræður málum að
mestu sjálft, er allt í niður-
níðslu. Vörubílar og dráttar-
vélar eru í lamasessi, jafnvel
fundarstofan er höfð fyrir fóð-
urgeymslu. Er þetta ekki sama
sagan og heima? Hvernig er
umhorfs í Le Piopette, þar sem
mörg smábýli hafa verið endur-
byggð eftir stríðið? Kartöflurn-
ar eru geymdar í baðkerunum,
eldiviður og hænsni í vélahús-
inu, en bílar og dráttarvélar
ryðga úti. Þér er óhætt að trúa
þeim orðum mínum, félagi, að
smábændur eru ekki af því
bergi brotnir, að þeir séu fær-
ir um að búa sem frjálsir menn
í sovéti. Þeir eru ekki til ann-
ars færir en hlýða fyrirmælum.
Það er ábyrgðarleysi að tala
um að fá smábændum land í
hendur. Ríkið verður að eiga
landið og ráða yfir því —
hverjum einasta fermetra. Við
verðum að koma á fót ríkis-
reknum sovkos og megum ekki
frá þeirri skipan víkja, fyrr
en smábændurnir hafa öðlazt
ofurlítið meiri ábyrgðarkennd.
— Sagan er nú ekki einu
sinni hálfsögð með þessu, fé-
lagi, sagði Scamoggia hátt. —
Það er rnargra alda verk að
breyta þessum aulum í skyni
gædda menn.
Þótt skuggsýnt væri, fór það
ekki framhjá Don Camillo, að
Tavan bóndi var orðinn dreyr-
rauður í vöngum. Don Camillo
miðaði til næsta skots, en áður
en hann gæti hleypt því af,
nísti hæll Peppones líkþornstá
á fæti hans, og líkþorn eru sér-
lega viðkvæm á fótum eftir
langa göngu í votu. Don Cam-
illo lá við hljóðum af sársauka
en kaus að bíta á jaxlinn og
þegja um stund.
Þegar reykmökkinn lægði,
sást móta fyrir félaga Oregov,
þar sem hann stóð gleiður á
miðju gólfi og skipaði fyrir
verkum eins og herforingi.
Langborði var komið upp í
miðjum sal, og stólum og bekkj-
um raðað að því. Á borðið var
meira að segja breiddur dúk-
ur. Kveikt hafði verið upp í
ofni, og hlýna tók í stofunni.
Diskar og hnífapör voru borin
inn, meira að segja drykkjar-
glös. Þegar svo hafði um skip-
azt, leit félagi Oregov til
Peppones og hópsins, sem um-
hverfis hann stóð. Hann mælti
þessu næst svo fyrir, að gest-
unum skyldi boðið vodkaglas,
og þrjár stúlkur leystu það af
hendi án mikilla tafa. Eftir tvö
glös hafði trú gestanna á yfir-
burði sósíalismans hlotið fulla
uppreisn hjá öllum, nema Don
Camillo, sem var með þeim
ósköpum gerður, að vodka jók
honum aðeins þunglyndi, af
því að hann drakk svo lítið
af því. En hann kunni að leyna
sínu sinni.
Matarlystin var góð eftir
hrakninga dagsins, og þess
vegna réðust menn með áfergju
á súpuskálarnar, sem inn voru
bornar. Þegar félagi Oregov sá,
að menn höfðu satt sárasta
sultinn, kallaði hann félaga
Petrovnu til sín til þess að
túlka afsökunarræðu sína.
Hann kvað sér falla mjög mið-
ur, að svona slysalega skvldi
hafa tekizt.
Don Camillo kunni vel að
gera gott úr þessu og svara
þeirri afsökun á réttan hátt.
— Satt að segja höfum við
allir haft ánægju af þessu
óvænta ævintýri, sagði hann,
— ekki sízt vegna þess, að fé-
lagi Oregov hefur sýnt okkur,
hvernig kommúnistaleiðtogi á
að bregðast við óvæntum
vanda. í heimalandi mínu er
til máltæki, sem segir, að snjall
riddari göfgi hestinn. Á okkar
öld véltækni og félagslegra um-
bóta þar sem bæði hestar og
riddarar eru horfnir í mistur
fortíðarinnar, væri réttara að
orða þetta svo að félagi Oregov
hafi vaxið í áliti okkar fyrir
það, hve vel hann leysir þann
vanda, sem Kommúnistaflokk-
urinn hefur falið honum á
hendur.
Félagi Oregov kunni vel að
meta þessa gamansemi og það
hrós, sem í henni fólst.
Peppone var þingmaður og
þar að auki opinber leiðtogi
hópsins, og þess vegna bar
hann að sjálfsögðu allvæna
tösku troðna af mikilvægum og
jafnvel leynilegum skjölum.
Þegar hann sat að borði, lét
hann tösku sína oftast á gólfið
við stól sinn, og Don Camillo,
sem nú sat við hlið hans að
venju, átti auðveldan leik að
opna hana og athuga lauslega
það, sem hún hafði að
geyma. Undir skjölunum fann
hann brennivínsflösku. Pepp-
one komst að raun um upp-
götvun Don Camillos, þegar
hann heyrði félaga Oregov
þakka fyrir þessa ágætu gjöf
og leggja til, að henni yrði
skipt milli manna í samkvæmi
þessu.
— Félagi, sagði Don Cam-
illo og lézt vera undrandi. —
Þetta var skemmtileg gjöf á
þessari stundu. Mér datt ekki
í hug, að þú værir svona hug-
ulsamur.
Peppone leit á hann leiftr-
andi reiðiaugum og hreytti að
honum út um annað munnvik-
ið.
— Sá hlær bezt, sem síðast
hlær. Við eigum enn langa leið
fyrir höndum, og ýmis tæki-
færi til launa munu gefast,
áður en við komum heim.
Félagi Oregov sat við annan
enda hins langa borðs. Honum
til hægri handar sat stjórnandi
og flokksleiðtogi þessa kalkhos
og til vinstri handar félagi
Nadía Petrovna. Við hina hlið
Ngdíu sat félagi Salvatore
Framh á bls 27.
FÁLKINN 19