Verkalýðsblaðið - 01.07.1976, Blaðsíða 5

MJólkurbúdamálid
..L.
VERKALÝÐSBLAÐIÐ
MEÐAL SIÐUSTU VERKA ALÞINCIS VAR AB SiVMÞYKKJA FRUMVARP, SEM HEFUR I FÖR MEÐ
SER, AÐ MJÖLKURSAMSALAN HYGGST LEGGJA NIÐUR ALLAR BÚÐIR SlNAR OG GERA ÞAR
MEÍ) 167 KONUR ATVINNULAUSAR. VERKALlÐSBLABIB RÆDDI VIÐ HALLVEIGU EINARS-
DÖTTUR, FORMANN FELAGS AFGREIÐSUSTULKNA I BRAUÐA- OG MJÖLKURBUÐUM, OG FER
VIÐTALIB HER A EFTIR.
Vbl.: Gætirðu fyrst sagt
lauslega frá aðdrag-
anda þessa máls, Hall-
I veig?
jHallveijg: Það eru nú rúm
tvö ár síðan Samsalan
talaði við ASB, þá
voru helst hugmyndir
að kaupmenn keyptu búð
- imar af Samsölunni.
Nú, Ellert G. Schram
var víst fyrstur til
að hreyfa þessu á
þingi, en frumvarpið
var borið fram á þing-
inu veturinn '74-'75.
I vetur, þegar lík-
legt pótti, að frum-
varpið yrði samþykkt,
talaði Samsalan um, að
búðunum yrði lokað frá
og með l.júní, en það
var svo hætt við það og
jafnframt var okkur
lofað 3ja mánaða upp-
sagnarfresti, en venju-
lega er uppsagnarfrest-
urinn hálfur mánuður.
Vbl.: Nú hafa kaupmenn
lengi haft mjólk til
sölu £ verslunum, marg-
ir hverjir - hvað hefur
raunverulega breyst við
samþykkt frumvarpsins?
Hallveig: Einkasöluleyfi
Samsölunnar er nú fallið
úr gildi. Samsalan hef-
ur ráðið því hvaða kaup-
menn fengu leyfi til
mjólkursölu, og haft
eftirlit með því, hvort
þeir hefðu þessa aðst-
öðu, en eftirleiðis sér
heilbrigðiseftirlitið
um þessa hlið og allir
hafa jafnan rétt til
sölu á mjólk. Samsalan
getur því þess vegna
rekið búðir sínar áf-
ram, en afstaða hennar
er sú, að ekki sé rek-
strargrundvöllur fyrir
gömlu mjólkurbúðimar,
þegar mjólkin sé komin
í allar búðir. En nú er
alls ekki víst, að allir
kaupmenn hafi efni á að
koma sér upp aðstöðu
fyrir mjólkursölu, þetta
er viðkvæm vara og kost-
naðarsöm breyting að
koma upp viðunandi að-
stöðu. Það eru fyrst og
fremst stórkaupmenn,
sem hafa viljað einka-
leyfi Samsölunnar burt.
Samsalsin sjálf er e.t.v.
ekki mjög umhugað um að
reka þessar búðir áfram,
þar sem gróði af þeim
er ekki mikill.
Vbl.: Veistu hvernig þing-
flokkarnir snérust yfir-
leitt við frumvarpinu?
Hallveig: Nei, ég get var-
la sagt það. Við ætluðum
að fjölmenna á þingpalla,
konurnar úr ASB, en svo
var þetta afgreitt á
kvöld- eða næturfundi.
En ég hefi heyrt, að um-
ræðan hafi mest snúist
um okkur. Mér skilst,að
þingmenn Alþýðubandal.
og Alþýðufl. hafi skil-
að séráliti, en ég veit
ekki hvernig það hljóð-
aði.
Vbl.: Hverjar verða aflei-
ðingar þessa fyrir ASB-
hvemig verður fram-
kvæmdin?
Hallveig: Nú, Mjólkur-
samsalan hefur semsé
lýst því yfir, að hún
muni hætta rekstri
búða sinna að frum-
varpinu samþykktu, og
eins og ég sagði áðan
var um það talað I
vetur, að sú lokun
kæmi jafnvel til fram-
kvæmda l.júní. Frá því
var þó horfið og okkur
í vændum
lofað 3ja mán. upp-
sagnarfresti. Slðan
hefur ekki verið við
okkur talað, og við
bíðum bara eftir upp-
sagnarbréfum. Kaup-
mannasamtökin og Vers-
lunnarmannafélag Rey-
kjaúíkur hafa sent frá
sir sameiginlega yfir-
lýsingu um, að félags-
konur ASB muni sitja
fyrir um vinnu I kjör-
búðunum, I eitt ár eftir
lokun búðanna, ef kaup-
menn bæti við sig fólki.
En ekki er mikil at-
vinnuvon þar nú þegar
allir eru að fækka fólki.
Auk þess eru margar
þessara kvenna komnar
yfir miðjan aldur og
því mjög erfitt fyrir
þær að þurfa að hrekjast
út í atvinnuleit. Enn-
fremur tapa þær rétt-
indum í stéttarfélagi
sínu, sem þær hafa
verið að ávinna sér I
fjölda ára. Yfir hel-
mingur félagskvenna I
ASB eru konur, sem
starfa I búðum Sam-
sölunnar og þær hafa
jafnan myndað virkasta
kjarnann í félaginu.
Eg tel, að Samsalan
eigi að reka þessar
verslanir áfram, einn-
ig vegna þess að þetta
er mjög góð þjónusta
og mun betri en kaup-
menn gætu veitt. Og
jafnvel þótt þessar
búðir eigi ef til vill
að hverfa, þá er þessi
framkvæmd algerlega
ómöguleg og ég vil að
lokum fyrir hönd fél-
agsins mótmæla þessum
atvinnu- og réttinda-
svipti harðlega.
FRETTATILKYNNING
VERSLUNARMENN TIL BARATTU %
Hópur félaga innan
V erslunarmannafélags
Reykjavíkur ályktar
eftirfarandi: Við mót-
mælum þeim kjörum sem
við höfum þurft að búa
við undanfarið.
Við teljum enganveginn
réttlátt að laun fyrir
vinnudag okkar hrökkvi
ekki fyrir öðru en brýn-
asta viðhaldi vinnukraft-
anna. Við teljum þá breyt-
ingu sem átt hefur sér
stað á skiptingu lífs-
gæðanna, peninga sem og
réttinda, vera rangláta,
og tökum hér með upp and-
spymu gegn henni. Við
styðjum kröfur allra þei-
rra sem móti breytingu
þessari berjast og skorum
á alla launþega að standa
saman gegn valdinu sem að
henni stendur.
Mýi verkamaðurinn
PÓSTHÓLF 650, - PÖSTGÍRÓNOMER 23673.
ClTG.: BARATTUSAMTQk LAUNAFÖLKS.
Ritnefnd: Guðbrandur MaEnússon (Sbm).
Sisfús Ambórsson oe Þórarinn Hiartarson.
Verð: Veniulea áskrift: 500 kr„ stuðninss-
áskrift 1000 kr. — I lausasölu: 50 kr.
Blaðið kemur út mánaðarlega.
PRENTSMIÐTA BJÖRNS IÓNSSONAR HF.
Blaðið Nýi Verkamaðurinn
er nú gefið út af Baráttu-
samtökum launafólks á Ak-
ureyri. Nýi Verkamaðurinn
(NV) hóf göngu sína á s.l.
ári,þá útg. af KSML og
s.íðan af KSML og EIK(m-l)
£ sameiningu. EIK(m-l)
Við lýsum nú sérstak-
lega yfir stuðningi við
kröfur starfsfólks hjá
Rlkisútvarpinu um leið og
við hefjum upp kröfuna um
fullar vlsitölubætur á
öll laun, reiknaðar mán-
aðarlega og greiðist sem
jöfn krónutala á öll laun,
miðað við framfærslukost-
nað.
Við lýsum yfir vanþókn-
un á ’þeim fullyrðingLun að
svokölluð "staða atvinnu-
veganna" leyfi ekki full-
nægjandi laun handa verka-
fólki, á sama t£ma og þeir
sem sjá um atvinnurekstur
láta augljóslega berast á,
en alþýðufólk býr við aum
kjör.
Við bendum fólki á, að
þetta ástand er fyrst og
fremst að kenna þeim mö-
nnum sem fjöldinn hefur
ákváðu síðan að draga sig
í hlé frá útgáfunni og
leggja þess f stað áhersli
á að byggja upp málgagn
fyrir Baráttusamtök launa-
fólks.Nú hefur KSML-deild-
in á Akureyri ákveðið að
gefa BSL blaðið til út-
gáfu.Þessu fögnum við í
EIK(m-l),þar sem þetta
hefur ætfð verið stefna
okkar.NV í höndum BSL
verður til þess að styrk-
ja starf BSL og skapa
víðtækari einingu í bar-
áttunni gegn stéttasam--
vinnustefnunni og atvinnu
rekendum.
lagt traust sitt á. Þeir
hafa brugðist hlutverki
sinu sem sverð og skildir
okkar, og nú er röðin
komin að sérhverju okkar
að endurvekja verkalýðs-
félögin til baráttu fyrir
hagsmunum og réttindum
okkar. Fyrst verðum við
að vakna, við getum ekki
sofið lengur á verðinum,
enginn veit hverjar kröf-
ur sofandi lífvera gerir.
Ef við sjálf stöndum
ekki upp til baráttu gegn
þeim sem á okkur troða og
svíkja okkur, gerir það
enginn. Við verðum að lei-
ta leiða og reyna þær. En
fyrst af öllu, verðum við
að koma vilja okkar á
framfæri við alla sem
heyra vilja og sjá, fjöl-
miðla og einstaklinga
Hefjumst handa nú.'
KSML segja þá ákvörðun
sína að gefa BSL Nýja
Verkamanninn vera lið í
uppgjöri sínu við einang-
runarhyggju KSML.Á s.l.
ári gagnrýndu KSML EIK(m-
1) fyrir að taka afstöðu
gegn þessari einangrunar-
hyggju.Bíðum við því þess
að KSML/KFl/ML geri sjál-
fsgagnrýni og lýsi yfir
að stefna EIK(m-l) hafi
verið rétt. Auk þess er
beðið eftir að það upp-
gjör sem ákvörðun KSML á
Akureyri um að gefa NV
BSL er liður í sjái dags-
ins Ijós.
KVENNABARÁTTA Á
GRUNDVELU
STÉTTABARÁTTU
Löglaunaráðstefna
Láglaunaráðstefna kvenna
á Hótel Loftleiðum var sæmi-
lega vel sótt. Þar voru 12
stutt framsöguerindi. flutt
og voru þau svona sitt á
hvað pólitísk, en staðfestu
annars vel það sem EIK(m-l)
hafa sagt um hörmungará- -
standið í verkalýðsfélögum
og þær erfiðu aðstæður og
ranglæti sem láglaunafólk
verður að þola vegna þessa
ástands. Eftir framsögur
störfuðu starfshópar um átta''
málaflokka og samdi hver
hópur ályktun um sitt mál.
Komu fram í þeim vaxandi
skilningur á samstöðu kynj-
anna í baráttunni, að hagur
láglaunakvenna og karla er
hinn sami og baráttumálin
þau sömu. Einnig kom fram
£ ályktun fjölmenns starfs-
hóps um samfélag í mótun,
f jölskylvduna og heimilið,
að rætur' vandans liggja £
þv£ auðvaldskerfi, .sem við
búum við, og eina aflið,
sem geti leyst þau vanda-
mál er markviss og sterk
barátta verkalýðs og vinn-
andi alþýðu gegn auðvaldinu.
Hins vegar leggja þeir sem
ganga endanlega frá efni
þv£ sem ráðstefnan skilaði
af sér einkennilega mikla
áherslu á þann hluta efnis
sem ekki er upplýsandi um
samvinnu núverahdi"forystu"
verkalýðsfélaganna við. at1-
vinnurekendur um að skerða
hag láglaunafólks og að
velta vesöld og vandræðum
atvinnurekenda yfir á þá,
sem eiga það s£st skilið
af öllum. Jafnvel heyrist
margendurtekin £ fjölmiðlum
nokkurs konar ’traustsyfir-
lýsing á þessa verkalýðs-
'forystumenn" I formi "á-
skorunar" að taka nú upp
baráttu fyrir þessu eða
Xagfæra hitt. Hafa þessir
"forystumenn" verkafólks
tekið upp baráttustefnu?
Hvar bólar þá á henni?
Það er til lltils að skora
á framámenn £ stéttasam-
vinnu að fara nú allt £
einu að berjast gegn stétta-
samvinnunni. Það verður að
endurreisa verkalýðsfélögin
til baráttu - gegn þeirr.i
forystu verkalýðsfélaga sem
hefur samvinnu við auðvaldið
á dagskrá, þvi án baráttu
fæst enginn sigur, þv£ án
baráttu gegn stéttasamvinnu
fær verkafólk engan sigur
£ verkalýðsbaráttunni.
Svo einfalt er það.
Samstaða NÁMSFÓLK
- VINNANDI ALÞÝÐA
ímsu vinnandi fólki þykir
námsmenn utangarðshópur,
ef ekki baggi á þjóðfél-
aginu, og.væntir lítillar
samstöðu með slikum hópi.
Auðvitað eru námsmenn
hópur; þeir eru ekki í
neinni stétt, en koma úr
mismunandi stéttum og
lenda að námi loknu í
mismunandi stéttum. En
hinu er ekki að leyna að
námsmenn eru, ásamt
gamalmennum, sá hópur
þjóðfélagsþegna sem hvað
erfiðast á með að vinna
fyrir sér, og getur það
raunar ekki sakir lítils
sumarfrís og lágra vinnu-
launa. Þvi er eðlilegt að
námsmenn leiti eftir sam-
stöðu og veiti fulltingi
sitt vinnandi fólki.
Við sameiginlegan óvin er
að slást fyrir sameigin-
l.egum málstað: efnahags-
frh.af bls.4. KÍNA-
Allendes. Hins vegar
mæla alþjóðalög svo fyrir
að viðskiptasamningur
Klna frá tlmum Allendes
sé ógildanlegur fyrr en
samningstfminn er útrunn-
inn.
3. Oundirritað bréf
fráf,k£nverska sendiráðmnu"
til ráðuneytis £ Chile
var fjölritað og þv£
dreift £ fjölmiðlum end-
urskoðunarsinna um heim
allan. Það átti að
"sanna" ósk klnverja um
vopnasölu til fasistanna.
Þetta er vélritað bréf
með einföldum haus og
stimpli. Sl£k "sönnunar-
gögn" hafa verið fram-
leidd hjá CIA árum saman.
KGB og sovésk yfirvöld
kunna þessa list líka.
legt jafnrétti til náms
og nám í þágu fjöldans og
fyrir fjöldann, en ekki
til hagsbóta atvinnu-
rekstri og fjárglæpa-
mennsku.
Til að árangur verði sem
bestur og slagkraftur bar-
áttunnar sem mestur, ber
brýna náuðsyn til þess
að námsmenn og vinnandi
alþýða standi saman sem
einn maður £ kjarabar-
áttu s.inni og réttinda-
baráttu.
Alþýðufólk hefur mátt
þola einstæðar árásir á
kaupmátt launa síðast-
liðna mánuði. Hefur ein-
okunarauðvaldið og ríkis-
vald þess ekkert til
sparað við að velta
"rekstrarörðugleikum"
sínum, kreppn, yfir á bak
verkafólki styrkjá
gróðastöðu sxna. Námsmenn
búa við svipaðar árásir.
Hvers vegna var bréfið
ekki undirritað og hvers
vegna höfðu Moskvusinnar
hönd á þessu bréfi?
Vopnasölusagan er því
svartasta fölsun og lygi.
En þegar franskt blað
birti nótur/faktúrur o.fl.
frá austur-evrópskum
fyrirtækjum sem sýndu
sölu handvopna og skrið-
dreka af sovéskri gerð
til Chile, þá þagði Þjóð-
viljinn og áðrir borgara-
legir fjölmiðlar. Hafi
"kínverjar eða OIA staðið
fyrir þessum sönnunar-
gögnum" ætti að vera auð-
velt að hrekja þau. En
þvi skyldu þeir sem selja
egyptum svikin vopn, en
portúgalska afturhaldinu
góð vopn, ekki seljá Pino-
chet vopn til að ná áhrifa-
stöðum af Bandarikjunum?
frh af bls4 SKP
hafa verið, villum sem
komu til vegna sáttfýsi
gagnvart endurskoðunar-
stefnunni og sem styrktu
rangar hugmyndir meðal
vinnandi alþýðu um borg-
aralegu verkalýðsflokk-
ana og ollu hringlanda-
bætti innan hinnar marx-
leninisku hreyfingar.
Flokkurinn mun leggja
meiri rækt'við að styrkja
einingu marx-len£nistanna,
þróa baráttu verkalýðs-
stéttarinnar og virkja al-
þýðuna til baráttu undir
forystu verkalýðsstétt-
arinnar gegn einokunar-
auðvaldinu og risaveld-
unum báðum.
Flokkurinn mun einnig
styrkja tengsl sfn við
hina alþjóðlegu kommúnísku-
hreyfingu og væntir á-
framhaldandi og enn nán-
ari sambanda við systur-
hreyfingar sinar á
Norðurlöndum.
Annað þing Kommúnista-
flokks Svfþjóðar.