Vikan - 01.11.1951, Side 11

VIKAN, nr. 42, 1951
11
IFramhaldssaga: g Eftir ARNOLD BENNETT 1
/SalfíhtuhHelii
af henni þungum steini. En í sömu svifum stökk
Spensa upp af stólnum, greip byssuna og þeytti
henni út um gluggann. Það heyrðist, hvernig
glerið molnaði með skerandi brothvelli, svo varð
allt hljótt.
„Ég sagði, að þér væruð auli," sagði Spensa
seinlega. „Þér komið hingað með miklum látum
og ætlið að fara með mig eins og yður lízt. En
nú hafa vopnin snúizt úr höndum yðar. Þér
hrædduð mig, en ég vissi ætíð, að ég myndi reyn-
ast slungnari, að ég mundi ná yfirtökunum, áður
en yfir lyki. Og nú tek ég til minna ráða.“
Nella stóð í sömu sporum yfirþyrmd ömur-
legri sneyputilfinningu. Orð Spensu steyptust
yfir hana eins og vatnsflóð. Hún minnkaðist sín.
Samt var hún ekkert hrædd. Hún horfði djarf-
lega á konuna, meðan hún reyndi í huganum að
finna einhverja leið út úr ógöngunum. Og henni
kom ekki annað í hug en að bjóða mútur, háar
mútur.
„Ég játa, að þér hafið unnið,“ sagði hún.
„Samt erum tið ekki ennþá skildar að skiptum.
Hlustið nú á mig.“
Spensa krosslagði handleggina, gaut augum til
dyranna og brosti biturlega.
„Þér vitið að faðir minn er milljónamæringur;
hann er einn auðugasti maður heimsins. Hvað
viljið þér fá mikið til að leyfa mér að fara, ef
ég ofan í kaupin heiti því að ljóstra ekki upp
neinu af því, sem þér hafið sagt mér?“
„Hvað stingið þér upp á miklu?“ spurði Spensa
kæruleysislega.
„Tuttugu þúsund pundurn," sagði Nella ákveð-
in.
Spensa sneri upp á sig.
„Hundrað þúsund pundum.“
Spensa sneri upp á sig aftur.
„Jæja, við segjum þá milljón. Ég ábyrgist, að
faðir minn greiði milljón.“
„Haldið þér, að þér séuð honum milljón punda
virði ?“
„Já,“ sagði Nella.
„Og þér þykist geta treyst því, að hann muni
greiða það?“
„Vitaskuld."
„Og þetta mundi ekki að neinu leyti bitna á
okkur síðar?"
„Ég heiti því.“
,,Svei!“ hreytti Spensa út úr sér. „Ég læt yður
fekki lausa fyrir nokkurn pening.“
„Ég vissi það ósköp vel. Ég las það úr svip
yðar.“
„Nei, það geri ég ekki,“ sagði Spensa sein-
lega. „Ég mundi ekki láta yður lausa þó að allir
dalir Ameríku væru í boði.“
Nellu fannst kalt v^itn flæða niður eftir baki
sér. Hún hneig niður á stól. Svalur gustur frá
brotna glugganum lék um hár hennar og vanga.
Það heyrðist fótatak frammi á ganginum; dyrn-
ar opnuðust, en Nella gat ekki litið við. Spensa
hélt augum hennar föstum. Það var undarlegur
niður af streymandi vatni fyrir eyrum hennar.
Hún féll í öngvit og hneig slyttislega niður á
gólfið.
10. KAFLI.
Á sjónuvi.
Nellu fannst hún lægi í geysistórri vöggu, sem
rambaði henni hægt og þýðlega. Þetta varaði
lengi, og saman við það blandaðist daufir, hrað-
ir, másandi dynkir. Það var eins og hún svifi á
mjúkum, hlýjum dúni, og innra með henni ríkti
dýrðleg ró. Henni fannst, að móðir sín krypi við
stokkinn og hvíslaði að sér bamagælu. Undar-
leg leyftur léku fyrir augum hennar, brárnar
bærðust, að lokum vaknaði hún. Um stund hvik-
uðu augu hennar frá einu til annars í vonlausri
leit að einhverjum kennimerkjum. Hún fann
til mikillar hvíldar og léttis eins og hún væri
sloppin frá viðsjárverðri og ægilegri hættu; henni
fannst einu gilda, hvort hún hefði unnið eða beð-
ið lægri hlut; því var lokið, og vitneskjan um
það gerði henni glatt í geði. Smám saman kom
hún betur til sjálfrar sín og tók að átta sig á
umhverfinu; hún var stödd um borð í snekkju,
og snekkjan var á hraðri ferð. Hún hóf upp höf-
uðið og skyggndist um, síðan lét hún það falla
aftur: hún var þreytt, magnlaus; hún þráði ein-
ungis kyrrð og ró; henni fannst sama, hvað
við tæki, var kvíðalaus og kærulaus, ef til vill
voru hundrað ár liðin frá því hún átti tal við
Spensu. Minningin um það hafði hörfað út í myrk-
ustu kima huga hennar.
Með því að snúa höfðinu, gat hún séð yfir
alla snekkjuna. Þilfarið var skjannahvítt og hefl-
að, eins og löfi manns, og naglaraðirnar lágu
eftir því líkt og bláar æðar. Uppmjó möstrin
teygðu sig til himins, og reiðinn virtist snúinn
úr silki. Segl voru ekki uppi, snekkjan gekk fyrir
gufu og skreið sjö eða átta hnúta. Nella gizkaði
á hún mundi vera um hundrað tonn, líklega byggð
í Klæd, ekki meira en tveggja til þriggja ára.
Enginn sást á þilfarinu, nema maður var við
stýrið: hann var í blárri duggarapeysu, engir
einkennisstafir sáust á peysunni, og ekki stóð
heldur neitt nafn á hvíta bjarg-hringnum, sem
var reyrður við reiðann og ekki heldur á gljá-
andi bjargbátnum, sem hékk í davíðunum. Hún
kallaði á manninn við stýrið og kallaði aftur
með veikri röddu, en stýrimaður virti hana ekki
viðlits; hann hélt áfram að syngja, eins og ekk-
ert væri i heiminum nema snekkjan, sjórinn,
sólin og hann sjálfur.
Þá varð henni litið til landsins, sem óðum var
að hverfa í mistrinu, og hún eygði ógreinilega
vitaturn og stórt, hvítt hvolfþak, en það tók hún
fyrir Kúrsal í Ostend, spilavítið. Svo hún var
þá að fara frá Ostend. Geislar sólarinnar léku
um hana, eins og þeir vildu stæla í henni kjark-
inn. Allt umhverfis blikuðu litbrigði sjávarins,
gráir glampar og dimmbláir og Ijósgrænir;
lengra frá brá morgunroðinn á leik. 1 fjarlægð
eygði hún hér og þar segl — brún segl fiski-
báta frá Ostend, sem sneru heim úr næturróðr-
inum. Þá barst þungt vélahljóð að eyrum henn-
ar. Gufuskip skreið hjá, klauf öldurnar klunna-
lega líkt og skjaldbaka. Það var Svalan frá
Lundúnum. Hún sá nokkra farþega rýna for-
vitnislega yfir borðstokkinn. Stúlka í regnkápu
veifaði til hennar, og ósjálfrátt veifaði hún á
móti. Svo var Svalan allt í einu orðin eins og
smádepill úti við sjónhring.
Nella reyndi að setjast upp í stólnum, en hún
gat það ekki. Hún varpaði ofan af sér ábreið-
unni, og þá sá hún, að hún var bundin ofan í
stólinn með kaðli. Þegar í stað glaðvaknaði hún,
varð áköf, reið; hún skildi, að hörmungarnar
voru ekki liðnar hjá; ef til vill voru þær rétt
að byrja. Sljó rósemdin, sem hvílt hafði yfir
henni, dreymið magnleysi friðar og hvíldar,
hvarf eins og dögg fyrir sól, og hún reyndi að
tala í sig kjark.
1 þessum svifum kom maður upp úr káett-
unni. Hann gat verið um fertugsaldur, í bláum
fötum, með typpta sjómannshúfu. Hann lyfti húf-
unni fjálglega.
„Góðan dag,“ sagði hann. „Fögur er sólarupp-
koman!" Það var lúmskulegur og hæðinn brodd-
ur á rödd hans, sem stakk hana, þar sem hún
lá bundin við stólinn. Eins og allar manneskjur,
sem lifa í allsnægtum og kátinu á hinum fjar-
lægu uppsvæðum menningarinnar, þar sem gull-
ið sléttar hverja ójöfnu og lögin grípa í járn-
hnefa sinn hvern misbrest mannfólksins, eins
átti hún erfitt með að skilja, að til væru á út-
jaðri önnur svæði, þar sem gullið týnir gljáanum
og lögin mætti. Fyrir dægri hefði hún þvertekið
fyrir, að þeir atburðir, sem hún nú þegar hafði
gengið í gegnum, gætu skeð; hún hefði látið
móðan mása um menninguna, nítjándu öldina,
framfarir og lögregluna. En nú hafði reynslan
kennt henni, að mannlegt eðli er samt við sig,
og að undir þeirri þunnu öryggisskel, þar sem
við, hinir góðu borgarar, lifum við glaum, þar
leika hatrið og glæpirnir lausum hala, rétt
éins og á þeim gömlu dögum, þegar maður komst
ekki frá Sepsíd til Selsí án þess að lenda í klóm
rummunga. Og hún lærði meir af þessari reynslu,
heldur en hún hefði getað í húsakynnum rann-
sóknarlögreglunnar í Paris, Lundúnum eða
Pétursborg.
„Góðan dag,“ sagði maðurinn aftur, og hún
gaut til hans heiftúðugum augum.
„Heyrið þér,“ hreytti hún út úr sér, „heyrið
þér, Tommi Jakobsson! Leysið mig úr stólnum,
svo að ég geti spjallað við yður.“ Augu hennar
leiftruðu, og fyrirlitningin fór henni vel. Tommi
Jakobsson, áður fyrrnefndur Sjúls yfirþjónn í
Babílonshóteli, áleit sjálfan sig mikinn smekk-
mann á kvenlega fegurð, og fegurð Nellu laust
hann nú í öllum sinum yndisleika.
„Með ánægju,“ svaraði hann. „Ég var búinn
að steingleyma, að ég njörfaði þig við stólinn,
svo að þú gætir ekki oltið fram úr!“ og með
fimlegum handtökum leysti hann kaðalinn. Nella
reis á fætur, titrandi á beinunum af réttlátri
reiði.
„Og hver er svo meiningin með öllu þessu?“
sagði hún og kerti sig.
„Það leið yfir yður,“ svaraði hann stillilega.
„Eruð þér kannski búin að gleyma því?“
Maðurinn bauð henni sæti með hneigingu. Nella
hlaut að viðurkenna með sjálfri sér, að hann
kunni sig; að eitthvað tiginmannlegt væri við
hann. Enginn ókúnnugur mundi halda, að þessi
maður hefði verið hótelþjónn í tvo tugi ára. Hann
var hár og liðlegur, blátt áfram og eðlilegur,
og í framgöngu allri líktist hann einna mest
veraldarvönum aðalsmanni, og rödd hans var
lág, hlédrægnisleg, en þó einbeitt.
„Ekki hef ég beðið um far á þessari snekkju
yðar.“
„Ég á hana ekki,“ sagði hann, ,,en það gildir
svosem einu. En má ég minna yður á, að fyrir
nokkru kom ég að yður, þar sem þér voruð að
ógna konu í mínu eigin húsi með byssu.“
„Nú, þá eigið þér húsið?“
„Tja, því ekki það? Má ég ekki eiga hús,
eins og hver annar?" Hann brosti.
„Viljið þér gjöra svo vel og snúa strax að
landi aftur og leyfa mér að stíga af.“ Hún
reyndi að sýnast örugg.
„Aha!“ sagði hann, „því miður er það ekki
hægt. Þegar ég lagði frá landi áðan, ætlaði ég
mér ekki að snúa svo skjótt við aftur."
„Þér fáið aldeilis að kenna á því,“ sagði hún,
„þegar ég kemst heim eða þegar faðir minn
fréttir af mér.“
„En ef hann fréttir nú bara ekkert af yður —“