Vikan - 18.06.1953, Blaðsíða 10

HEIMILIÐ
RITSTJÓRI: ELlN PÁLMADÓTTIR
r.....................
Látið barnið yðar gera mynd af sér,
til að vita hvernig það er
EFTIR ROSE VINCENT
AU TEIKNA ÖLL, jafnvel
þau allra klaufalegustu. Þau
byrja að krota á blað, jafnvel
áður en þau hafa lært að tala:
það er auðveldara og þeim er
það alveg nauðsynlegt, að geta
tjáð sig. Fimm ára og tíu ára
halda þau ósjálfrátt áfram að
sýna í teikningum sínUm allt
það, sem þau kunna ekki — eða
vilja ekki — segja með orðum.
Sálfræðingarnir segja að per-
sónuleiki þeirra komi fram í
myndunum.
Hvers vegna sjálfsmynd?
Vegna þess að barnið kemur bezt
upp um sig í sjálfsmyndum. Barnið
teiknar sig eins og það er, eða van-
skapað, einangrað eða í sambandi við
umhverfið, eitt eða með öðrum, fall-
egt eða greitt: og allt eru þetta dýr-
mætar leiðbeiningar fyrir athugult
.fólk.
>að er skemmtilegt viðfangsefni,
að grafast fyrir um persónuleika
barnsins með aðstoð teikninga þess.
Engin tvö smábörn krota alveg á
sama hátt. Eitt barnið dregur
kannski alltaf línur, sem eru eins og
tennur á sög, en annað gormalínur:
það fer eftir skaplyndinu. Það kem-
ur líka oft fyrir, að barn breyti
skyndilega um teikniaðferð, og það
er merki um sinnaskipti. Allt sýnir
eðli barnanna: drættirnir, litirnir,
niðurröðun hlutanna og efnisval.
Litlu börnin eiga sér tvær uppáhalds
fyrirmyndir:
• Þau teikna hús — húsið sitt —
þ. e. a. s. sinn litla einkaheim.
• Þau teikna fólk — sig sjálf
—- sem þau láta ósjálfrátt skipa veg-
legasta sessinn í heiminum.
Það er nauðsynlegt að
vita um sjálfsmyndir
1. Sjálfsmynd sýnir persónuleika
barnsins. 1 henni kemur barnið upp
um leyndarmál sín. Venjulega eru
börn mjög fljót að teikna sig sjálf,
eins óg myndin bíði tilbúin í höfð-
inu á þeim.
• Skærir litir (ljósblátt, gult) og
ákveðnar línur sýna rólega skaps-
muni, en mikil notkun á rauða litn-
um bendir til þess, i barnið sé
uppstökkt. (Aftur á mót. ástæca
til að vera dálítið órólegur ef oft
koma fyrir litir, sem eru mjög and-
stæðir liver öðrum t. d. svart og eld-
rautt).
o Ef útlit barnsins á sjálfsmynd
er vísvitandi vanskapað, bendir það
til þess, að eitthvað þjaki það eða
að það sé ekki í siðferðilegu jafn-
vægi. Sama máli gegnir, ef barnið
reynir að fela andlit sitt eða snýr
sér undan (algengast er að börn
teikni andlitsmyndir af sjálfum sér).
Það verður þó að taka það til greina,
að barnið teiknar gjarnan drauma
sína og þrár. Það hefur litinn áhuga
fyrir raunveruleikanum. Lamað barn
teiknar sig t. d. oft með þunga byrði
qða klífandi bratta fjallshlíð.
o Milcið af flatamálsformum sýn-
ir einangraða hugsun, einkum ef
teikningin er litlaus.
© Sjálfsmynd (eða hús), sem er
böðuð í sólskini, gefur til kynna að
viðkomandi barn hafi hæfileika til að
laga sig eftir umhverfinu, en barnið
eða húsið má ekki vera svo lítið, að
það næstum hverfi í víðáttumikið
umhverfið. Það er heldur ekki gott,
ef barnið skilur sig á myndinni frá
umhverfinu með girðingu af ein-
hverju tagi.
o Það er merki um eigingirni, ef
umhverfið er ógreinilegt og dauft:
ef barnið teiknar ekkert umhverfi
um sjálft sig, getur það stundum
bent til þess, að það sé óttaslegið.
o Ef sólin kemur oft fyrir á
teikningum barnsins er það venju-
lega góðs viti: það sýnir stundum
mikilvægi föðursins.
Ef barnið teiknar sjálft sig aðeins
ofan að mitti, sýnir það, að það er
að glíma við spurninguna um mis-
muninn á kynunum. Það væri miklu
alvarlegra, ef það teiknaði sig í föt-
um hins kynsins, en það er ákaflega
sjaldgæft.
o Ef barnið er fölt, ógreinilegt
eða hálfteiknað á myndinni, á það í
einhverri innri baráttu.
2. Teikningin sýnir viðbrögð barns-
ins gagnvart umhverfi sinu.
o Stórir gluggar, hurð og vegur
upp að dyrunum sýna að barnið lif-
ir hamingjusömu fjölskyldulífí.
Grindur og rimlar benda aftur á
móti til einhverra erfiðleika í eða
gagnvart fjölskyldunni.
o Hús með engum strompi eða
þaklaust er merki um öryggisleysi.
• Stærð fólksins á teikningunum
sýnir, hve mikilvægt það er í aug-
um barnsins. Barn, sem er mjög
elskt að móður sinni, teiknar móð-.
urina stærri en föðurinn, ef það
gleymir föðurnum þá ekki alveg.
3. Teikningar geta gefið mikilvæg-
ar upplýsingar um þrozka barnanna.
o Venjulega er þriggja ára gam-
alt barn hætt að krota. Það getur
teiknað mann úr einum hring og
fjórum strikum.
o Þegar það er fjögurra ára er
teikningin af manninum gerð af
meiri lægni og þá eru komnir tveir
punktar fyrir augu.
© Fimm ára gamalt getur það
teiknað þríhyrning og ferhyrning
eftir fyrirmynd og mannamyndirnar
hafa þá höfuð, líkama og útlimi.
O Sjö ára gamalt getur það skrif-
að stafi eftir forskrift og búið til
buxur og pils á fólkið.
o 8—9 ára fer það að koma
auga á smáatriðin og setur eins mik-
iö og það getur af þeim á myndina.
o Milli 9 og 12 ára gerir það sér
loks grein fyrir fjarlægðum.
J/. Teikning (og atliugun á rithönd)
getur hjálpað til við að finna vissa
ágalla.
© Flogaveik börn þekja oft teikn-
ingar sínar með punktum eða litar-
blettum.
o Eftir heilasjúkdóma, sem hafa
látið eftir sig einhver merki, teikn-
ar barnið húsið sitt og fólkið aflaga
og vanskapað.
o Barn, sem krotar löngu eftir
þann aldur, sem eðlilegt væri að það
hætti því, hefur líklega ekki fullt
vald yfir hreyfingum sínum.
HÚ S RÁÐ
Það er alveg nauðsynlegt að liafa
bömin úti á sumrin, þó enginn sé
til að gœta þeirra. En margar mœð-
ur eru hræddar við að binda börnin
sín, halda að þau festi sig í snúrunni.
Þá er ágœtt að strengja band á milli
snúrustauranna, en þrœða fyrst
gardinuhring upp á það. 1 hringinn
er svo bundinn spotti, sem er nœgi-
lega langur til þess að barnið, sem
fest er við hinn endann, geti sezt
niður. Þá getur það gengið svolítið
um, meðan liringurinn rennur eftir
bandinu, en það er engin hætta á
þvi, að það festist í því.
líremgerning.
Húsmóðir sem var orðin þreytt á
að finna alltaf eldhússkápana fituga
og óhreina að ofan, í hvert sinn, sem
hún gerði þá hreina, tók það ráð, að
leggja dagblöð ofan á skápana og
tylla þeim með böluni, svo þau fykju
ekki þegar eldhúsglugginn er opinn.
Nú skiptir hún bara um blöð, þegar
þau sem fyrir eru, eru orðin óhrein.
Litaðir skór.
Það má þvo litaða skó, sem ekki
er lengur hœgt að hreinsa með skó-
áburði, upp úr blöndu af benzíni og
sætri mjólk (jafn miklu af livoru).
Skórnir eru þvcgnir upp úr þessari
blöndu með mjúkum klút, nema á
óhreinustu stöðunum, þar verður að
nota bursta, þar til búið er að ná af
skóáburði og óhreinindum. Síðan er
leðrið þurrkað með þurrum mjúkum
klút, þar til elcki kemur lengur fita
í liann. Eftir að skórnir eru orðnir
þurrir á að bera tvisvar á þá skó-
áburð.
Hver er
HANN?
ESSI MYND
birtist í franska
ritinu Elle, ásamt
greininni eftir Rose
Vincent, sem fylgir
hér á þessari síðu.
Fréttaritari blaðsins valdi sjö sjálfsmynd-
ir barna úr þeim mörg þúsund myndum
frá 57 löndum um allan heim, sem Al-
þjóða barnabókasafnið í Munchen hafði
safnað saman. Og Karl Karlsson frá íslandi var meðal
hinna útvöldu. Síðan fékk blaðið Dr. Fusswerk, sem rer
sérfræðingur í barnateikningum, til að athuga myndirn-
ar og þetta sagði hann um mynd Karls:
Karl Kai’lsson, 14 ára frá íslandi, teiknar sjálfan sig
afmyndaðan (af ögrun eða til að dyljast) í umhverfi, sem
þrengir að honum.
Ekki höfum við getað haft upp á hinum unga lista-
manni, en það væri gaman að fá að vita nánari deili á
honum, ef einhver skyldi þekkja hann af myndinni.
10