Vikan - 16.01.1958, Blaðsíða 10

helmingur húsmæðranna sagði,
að kona, sem hefði Nescafé á
innkaupalista sínum, væri löt,
hyskin eða kærulaus húsmóðir.
Árangur rannsóknarinnar var
sá, að framleiðendum Nescafé
var ráðlagt að leggja ekki of
mikla áherslu á þá staðreynd,
hve fljótlegt er að laga kaffi
úr framleiðslu þeirra. Þess í
stað voru samdar auglýsingar,
þar sem ilmur og bragð var lof-
sungið.
Enginn framleiðandi skyldi
flýta sér að gefa nýrri vöru
Sálfræði ocj sölumennska
Það er ekki sama hvaða litur er á umbúðunum
ATHYGLISVERÐ tilraun var
fyrir skemmstu gerð á hópi
bandarískra húsmæðra. Hver
kona í hópnum fékk þrjá pakka
af' þvottaefni til reynslu. Einn
var blár, annar gulur, sá þriðji
blá- og gulröndóttur. Húsmæð-
urnar voru beðnar um að dæma
innihald pgkkanna. Þær vissu
það ekki, en í öllum var ná-
kvæmlega samskonar þvotta-
efni.
Flestar húsmæðranna kom-
ust að þeirri niðurstöðu, að
þvottaefnið í gulu pökkunum
. Yæri of sterkt og færi illa með
"þvottinn; að efnið í bláu pökk-
unum virtist vinna fremur illa
á óhreinindum og að sápuduft-
ið í röndótta pakkanum væri í
alla staði ágætt.
upp ástæðima. Þeir eru fyrir
löngu búnir að uppgötva, að
hinar óvæntustu hvatir geta
legið á bak við. Hégómagirnd
til dæmis. Og iðulega hefur við-
skiptamaðurinn sjálfur ekki
hugmynd um þetta.
Engu að síður hafa þessi öfl
sterk áhrif á innkaupavenjur
flestra einstaklinga. Húsmæðr-
um voru fengnir tveir innkaupa-
listar. Þær voru beðnar að lesa
þá og lýsa því, hverskonar kven-
fólk þær hygðu að mundi kaupa
vörur þær, sem nefndar voru.
Listamir hljóðuðu upp á ná-
kvæmlega sömu vörurnar —
með einni undantekningu. Á
öðrum listanum var venjulegt
kaffi, á hinum Nescafé. Yfir
nafn. Það er margsannað, að
klaufalega valið nafn getur
minnkað sölugildi vörunnar.
Framleiðendur skyldu varast
nöfn, sem hafa óþægilegan
hljóm, sem eru ótöm í munni
eða sem minna á eitthvað leið-
inlegt eða vafasamt. Sölusam-
band ávaxtaframleiðenda í
Kaliforníu forðast að kalla
sveskjur réttu nafni. Enska
nafnið yfir sveskjur er ,,prune“.
En yfir sérstaka tegund af
einkar leiðinlegu kvenfólki er
líka til í ensku máli orðið
,,prune“. f auglýsingum sínum
tala ávaxtaframleiðendur Kali-
fomíu þessvegna sem minnst
um ,,prunes“, heldur birta girni-
legar myndir af sveskjunum og
VEIZTU
1. Hvað eru margar hliðar á ;
appelsínflösku frá Sanltas? ;
i 2. Stríð og friður er fræg saga ■
eftir Tolstoy, en það er líka ■
ópera. Eftir hvern er hún? !
> 8. Hver þessara bæja liggur j
nyrst: Hamborg, Irkutsk, j
Vancouver, Belfast?
i 4. Hvaða fugl sendi Nói fyrst ;
út úr örkinni?
i 5. I hvaða sveit og livaða sýslu ■
er Strandakirkja ? j
j 6. Hvað tekur það haenu langan j
tima að unga út eggi ?
j 7. Hver er höfuðborgin í Kali- j
f orníuf ylki ?
; 8. Fyrir hvað eru Frank Lloyd ■
Wright, Lo Oorbusier og ■
Walter Gropius frægir?
i 9. Hvað er Eurovision?
j 10. Gáta: Hver er sá vígvöllur, j
er virðar á stríða?
Hermenn eru átta
af hvorumtveggja,
beita þeir fyrir sér ;
börnum sextán,
falla þau oftast
fyrr en þeir eldri.
• Svör á bls. 9.
lofsyngja þær sem „hinn nýja
undraávöxt Kaliforníu.“
Meðal bandarískra auglýs-
ingamanna er farið að líta á
sálfræðina sem sjálfsagðan
hluta af sölutækni. Þeir segja
að með því að beita réttum að-
ferðum, megi fylgjast furðuvel
með smekk almennings og
,,smekksveiflum“. Þeir ráð-
leggja framleiðendum að forð-
Framliald á bls. 14-
Okunna konan í næturlestinni
Fyrir tilraun þessari stóð sál-
fræðingur. í Chicago. Hann var
að sanna, hve miklu máli það
getur skipt, að vörum sé pakkað
í ,,réttar“ umbúðir. Það getur
semsagt oltið á umbúðunum,
hvernig vörunni reiðir' af á
markaðnum. Hér skipta litirnir
miklu máli. Litir orka á huga
manns eins og tónar. Þetta er
sálfræðilegt atriði, sem enn
vantar mikið á að sé að fullu
kannað; en það er staðreynd
engu að síður, sem framleið-
endum er hollast að gleyma
ekki.
Framhald af bls. 6.
slána hélt vegurinn áfram, í vestur-
átt.
Við vorum í aftasta vagninum og
þurftum að bíða lengi. Að síðustu
komu tollverðirnir í fylgd með vopn-
uðum verði. Þeir höfðu sviplitil
sveitamannsandlit og hvöss, tor-
tryggnisleg augu, sem ekki báru vott
um skarpar gáfur.
Þeir litu á vegabréf Ameríku-
Ameríkumaðurinn aftur. Hún leit í
aðra átt, reis á fætur og gekk út úr
klefanum. Skömmu seinna fórum við
yfir landamærin. Ég velti því fyrir
mér hvort hún mundi skipta um lest
við þýzku landamærastöðina, eða
hvort hún héldi áfram til Nurberg
og sneri við þar aftur.
Ameríkumaðuririn sat og horfði út
um gluggann. Hann var náfölur í
andliti og leit út fyrir að hafa elzt um
Ég var að drekka kaffið mitt, þeg-
ar skugginn af henni féll á borðið. Ég
leit upp og þarna stóð hún með út-
rétta hendina, alveg eins og þegar
hann hafði fengið henni madonnuna.
1 þetta sinn lágu nælan og hringur-
inn i lófa hennar.
— Viljið þér gjöra svo vel og fá
Ameríkumanninum þetta, þegar lest-
in er komin fram hjá Nurberg? Þetta
er allt sem ég á og það er mikils
Bandaríkin eru mesta aug-
lýsingaland veraldar, og þar eru
auglýsendur að taka sálfræð-
ina í þjónustu sína í sívaxandi
mæli. I hitteðfyrra munu banda-
rískir auglýsendur hafa eytt
um tvö hundruð milljónum
króna í sálfræðilegar athugan-
ir á viðskiptamannahópum; og
ennþá meira fé var varið til
þessara rannsókna á nýliðnu
ári.
mannsins og fóru gegnum farangur
hans. Þegar þeir sneru sér að mér,
yrti hún á þá. Hún talaði í hvössum,
skipandi tón, á máli sem ég skildi
vel. Ég starði framan í hana. And-
litið var eins og steinrunnið. Þeir
tóku hitabrúsann og hún sýndi þeim
fjöðrina. Þeir drógu fram litlu fíia-
beinsstyttuna og hún gaf þeim skýr-
ingu á henni, ef þeim væri ókunnugt
um hvers virði hún var. Ameríku-
maðurinn fór með þeim.
mörg ár. — Þeir hafa auðvitað tekið
hana? sagði ég.
Hann kinkaði kolli.
— Þeir bæta ....
Hann greip fram í fyrir mér og
sagði í hvössum tón. — Þeir bæta
mér ekki tapið. Mér er líka alveg
sama um peningana. Það leit einnig
út fyrir að honum stæði á sama um
madonnuna, því hann hélt áfram i
æstum tón: — Guð minn góður! Hvað
ég hata þá og þetta ógeðslega •’tjórn-
virði. Að baki hennar sá ég þýzka
embættismenn á stjái, alvarlega á
svip. Ég starði undrandi á hana og
hún hélt áfram: — Ég varð að gera
eitthvað til að draga athygli þeirra
að. öðru. Það hafði alltaf verið mín
einasta von, þegar ég loks hafði hug-
rekki til að stíga upp í þessa lest.
Ég hafði engin skilríki til að fara úr
landi, skiljið þér? Þegar maður hefur
ekkert að missa, leggur maður allt
í hættu.
Sálfræðingar í þjónustu aug-
lýsenda vita það flestum mönn-
um betur, hve viðskiptavinur-
inn getur verið dutlungafullur.
Húsmóðir, sem látið hefur í það
skína, að hún vilji eignast sér-
staka tegund af eldavél, getur
samt þvertekið fyrir að kaupa
hana þegar hún kemur á mark-
aðinn. Sálfræðingarnir og sölu-
fræðingarnir reyna að grafa
Hún sat eftir steinþegjandi, með
löngu, hvítu hendurnar aðgerðarlaus-
ar í kjöltunni. Mig. langaði til að æpa
framan í hana, spyrja hana hve oft
hún færi þessa leið og hvort henni
væri vel borgað fyrir það. En til
hvers var það? Ég lokaði töskunni
minni og gekk frá eigum mínum. Það
mundi enginn hirða um að skipta sér
meira af mér.
Að stundarfjórðungi liðnum kom
arfar þeirra! Hvað er það eiginlega
sem þeir gera fólkinu, að þeir skuli
gera slíka konu að auðvirðilegum
njósnara? Hann lagði hendina yfir
augun og ég sá að hann grét.
Ég fór fram í matarvagninn til að
fá mér að borða. Ekki svo að skilja
að ég væri svöng. Meðan ég var þar
komu þýzku tollverðirnir, en þeir
vildu aðeins fá að líta á vegabréfið
mitt.
— En hvað verður nú um yður?
spurði ég.
— Ég bið um hæli sem flóttamað-
ur. Ég á vir.i í Nurberg, sem munu
leggja mér lið.
Einn af þýzku varðmönnunvm gaf
henni merki. Um leið og hún sneri
sér við til aC fara, sagði hún: — Seg-
ið Ameríkumanninum að ég hafi haft
meiri þörf fyrir að fara úr landi én
litla madonnan hans.
10
VIKAN