Vikan - 03.11.1960, Blaðsíða 24

LAUSN af bls. 22.
Hinir ósýnilegu eru átta alls.
Iiinn er með flugdrekann, tveir
skjóta af boga, sá þriðji rær, og sá
fjórði er að synda, sá fimmti veiðir,
og sá sjötti heldur á blöðru, og sjö-
undi dregur kerruna.
LAUSN af bls. 22.
Þú átt aðeins að beygja eitt liorn-
ið á pappirnum upp og teikna mið-
punktinn við hornið, og siðan byrj-
arðu að teikna hringinn út yfir
hornið sem brotið er upp á, án þess
að lyfta blýantinum.
Á guös vegum
Framhald af bls. 13.
höfðingjar ýmsir hafa ekki iátið sig
vanta í þennan hóp.
Manngerð, trúarinnar er ósjaldan
haldin slikum eldmóði, að öll menn-
ingarverðmæti önnur verða 'henni
einskis virði. Frægt dæmi um það •
úr íslenzkri þjóðarsögu er Guð-
mundur biskup góði, sem hefði hik-
laust sóað ölium auðæfum Hólastóis
i ölmusugjafir, ef hann hefði mátt
ráða. Af þessum eldmóði er einnig
sprottinn meinlætalifnaður nninka
og einsetumanna. Hann stefnir
beint að einhuga guðsdýrkun, en
veraldleg gæði eru honum hégómi
og tál.
Á alþjóðaþingi sálfræðinga kynnt-
ist ég nýlega tveimur nunnum, ann-
arri ungri og óvenjufallegri konu.
Þær voru aðkomnar úr mjög fjar-
lægu landi, og mér sýndist þær njóta
þess að blanda geði við aðra, miklu
fremur þó karla e-n konur. Hin
æskufagra nunna tók aðdáun ungra
manna eins og konum er títt. En
mér, sein álengdar stóð, hvarflaði
oft í hug, hversu mikið af sterkum
þrám og heitum tilfinningum þyrfti
að deyða í þessari glæstu mey,
þangað til liún sætti sig við þann
meinlætalifnað, sem henni er ætl-
aður. Fórnir fyrir hugsjónir verða
léttbærar, ef fórnarviijinn sprett-
ur fram úr viðhorfi einstaklingsins
sjálfs. En römmum áróðri fylgir
sú hætta, að menn verði þvingaðir
til þjónustu við stefnur og mæti,
sem í engu móta hugarfar þeirra.
★
— Yður vaeri víst ekki sama, þótt
þér læsuð upphátt — ég gleymdi
nefnilega gleraugunum mínum. —
Kanína búin til úr dúskum.
Framhald af bls. 16.
á sama hátt. Festið dúskana þannig
saman, að lögun dýrsins sjáist. Ath.
IV. mynd.
Festið tvo hnappa, sem augu og
nef.
Klippið tvö eyru úr filli, og festið.
Festið á veiðihár. Gjarnan má hnýta
silkislaufu um hálsinn.
Þegar Kennedy
yar íalinn af
Framhald af bls. 11.
urskeytabátsins, um það bil 15 fet
frá steíninu og rann síðan þvert i
gegnum bátinn með miklu brothljóði.
Trébyrðingur tundurskeytabátsins
dró vart úr ferð tundurspillisins.
Kennedy kastaðist þvert yfir stjórn-
klefann, og honum flaug í hug, að
svona liði manni þá, þegar maður
væri að deyja. En eftir augnablik var
hann allt i einu kominn út á þilfarið
og sá tundurspillinn, þar sem hann
brauzt í gegnurn bátinn hans.
Skyndilega gaus upp rauðgulur eld-
blossi, sem lýsti tundurspillinn upp.
Einungis einn rnaður var neðan
þilja er þetta gerðist. Það var Mc-
Mahon, vélstjóri. Hann hafði ekki
minnstu hugmynd um hvað var að
ske. Hann var einmitt að teygja sig
fram til að reka stjórnborðsvélina í
gír, þegar heljarmikið skip birtist allt
i einu inni i vélarrúminu hjá honum.
Hann hófst á loft og hentist af mjórri
gangbrautinni milli vélanna og lenti
á stjórnborðsbyrðingnum, rétt aftan
við vara-rafal bátsins. Geysimikill
eldblossi gaus upp þar, sem benzín-
tankarnir voru. Hann greip höndun-
um fyrir andlit sér og bjóst við dauða
sínum. En þá fann hann, að sjórinn
skall yfir hann, og hann dróst niður
þegar helmingurinn af bátnum sökk.
Hann byrjaði að brjótast um í vatn-
inu til þess að reyna að komast upp
á yfirborðið. Hann hafði haldið niðri
í sér andanum síðan áreksturinn varð,
og hann kenndi mjög til i lungunum.
Hann leit upp í gegnum sjóinn og sá
gulan bjarma af benzíni, sem logaði
á yfirborðinu. Skyndilega skaut hon-
um upp, og þá var hann kominn í
eidinn aftur. Hann brauzt um til þess
að reyna að halda eldinum frá sér.
Johnston, hinn vélstjórinn, lá sof-
andi á þilfarinu þegar áreksturinn
varð og kastaðist hann þegar fyrir
borð. Hann sá eldinn og tundurspill-
inn aðeins eitt augnablik. Þá lenti
hann í hafrótinu, sem skrúfa tundur-
spillsins olli. Hann færðist í kaf og
snerist eins og snælda í iðunni. Sogið
hélt honum í kafi, hristi hann og skók.
E'n hann þoldi það og komst upp á
yfirborðið aftur, sem þá var eins
og iðuköst í stórfljóti. Daginn eftir
var likami hans allur blár og svartur
af marblettum eftir meðferðina.
Sá helmingur bátsins, sem Kennedy
var á hélzt á floti. Veggurinn framan
við vélarrúmið var þéttur, og hin
óskemmdu vatnsþéttu hólf frammi í
bátnum héldu frampartinum á floti.
Tundurspillirinn hvarf út i myrkrið,
og skyndilega varð allt hljótt, aðeins
hvinur frá brennandi benzíni heyrð-
ist. Kennedy hrópaði: „Hverjir erp
um borð?“ Veik svör komu frá þrem-
ur óbreyttum sjóliðum, McGuire,
Mauer og Albert, og frá einum liCis-
foringja, Thom. Kennedy sá eldinn
á sjónum, aðeins um tíu fet frá bátn-
um. Hann var hræddur um, að eld-
urinn gæti náð til þeirra og kveikti
í benzíngeymum þeim, sem eftir vorp
í bátnum. Svo hrópaði hann: „Allir
fyrir borð.“ Mennirnir fimm hentu
sér allir í sjóinn. En rótið frá tund-
urspillinum sópaði eldinum burtu frá
flakinu, og Kennedy og félagar hans
fjórir klifu aftur um borð eftir stutta
stund. Kennedy kallaði þá út í myrkr-
ið til þess að ganga úr skugga um
hvort ekki væru einhverjir á sundi í
grennd við flakið. Einn af öðrum
svöruðu þeir. Ross, annar stýrimaður
og Harris, McMahon, Johnston,
Zinsser og Starkey, óbreyttir sjó-
liðar. Tveir svöruðu ekki, Kirksey
og Marney, einnig óbreyttir sjóliðar.
Síðan síðast var gerð loftárás á bæki-
stöð þeirra hafði Kirksey verið þess
fullviss, að hann mundi deyja innan
skamms. Staður hans á bátnum var
við skutbyssuna, og þar hafði hann
alltaf hangið þegar þeir voru utan
hafnar með björgunarvestið útblásið.
Enginn vissi hvað komið hafði fyrir
hann né heldur Marney.
Harris hrópaði utan úr myrkrinu:
„Kennedy, Kennedy, — McMahon er
illa meiddur." Kennedy fór úr skyrt-
unni og skónum og losaði sig við
skammbyssu sína. Síðan sagði hann
Mauer að gefa stöðugt Ijósmerki svo
hann og mennirnir i sjónum gætu
fundið flakið. Þá stakk hann sér til
sunds og synti í þá átt, sem röddin
kom úr. Skipbrotsmennirnir voru
mjög dreifðir. McMahon og Harris
voru um 100 metra frá flakinu.
Þegar Kennedy kom til McMahons
spurði hann: „Hvernig líður þér,
Mac?“ McMahon svaraði: „Það er
allt í lagi með mig, ég held bara, að
ég sé dálítið brenndur." Kennedy
hrópaði þá: „Hvað um ykkur hina?“
Harris sagði: „Ég hef meitt mig eitt-
hvað á fæti.“ — Kennedy, sem hafði
verið í sundliði Harvardháskóla
fimm árum áður, tók McMahon og
synti með hann áleiðis til flaksins.
Hæg gola bar það frá sundmönnunum.
Þeir voru 45 mínútur að synda spöl,
sem virtist ekki meir en 100 metrar.
Á leiðinni til flaksins sagði Harris:
„Ég kemst ekki lengra." Þeir voru
báðir frá Boston og Kennedy sagði:
„Þú getur ekki látið þá hina sjá
svona aumingjaskap hjá Bostonbúa."
Harris steinþagnaði og synti áfram.
Þá synti Kennedy á milli allra mann-
anna til þess að ganga úr skugga um,
hvernig þeim gengi. Allir, sem lifað
höfðu af áreksturinn, gátu haldið sér
á floti, þar eð þeir voru í björgunar-
vestum. En þá, sem ekki kunnu að
synda, varð að draga til flaksins, Einn
þeirra kallaði á hjálp. Þegar Ross
kom þangað, sá hann að maðurinn
var með tvö björgunarvesti. Johnston
tróð marvaðann í stórum benzínpolli,
sem ekki hafði kviknað í, Benzínloft-
ið fyilti lungu hans, og hann féll í
öngvit. Thom tók í hann og dró hann
til flaksins. Hinir komust heilu og
höldnu á leiðarenda. Klukkan var nú
orðiri meira en fimm að morgni og
enn var dimmt. Næstum þrjár
klukkustundir hafði tekið að koma
mönnunum öllum um borð.
Mennirnir teygðu úr sér á þvi, sem
eftir var af þilfari tundurskeytabáts-
ins. Nokkrir sofnuðu. Hinir ræddu
um, hve dásamlegt væri, að vera lif-
andi, og veltu því fyrir sér, hvenær
hinir tundurskeyt.abátarnir myndu
koma og bjarga þeim. Mauer gaf Ijós-
merki í sífellu til að vísa þeim leið-
ina. En ekkert bólaði á bátunum.
Ahafnir þeirra höfðu séð áreksturinn,
eldblossa og logana á sjónum. E’n þeir
töldu útilokað, að nokkur hefði kom-
izt lífs af, og sneru þeir því á burt.
Tveimur dögum seinna var haldin
minningarguðsþjónusta heima í bæki-
stöðinni til minningar um þá 13 menn,
sem talið var, að hefðu farizt með
PT 109, Liðsforingi nokkur skrifaði
móður sinni eftirfarandi: „Georg
Ross fórnaði lífi sínu fyrir hugsjón,
sem hann trúði sterkar á en nokkur
okkar hinna. Hann var hugsjónamað-
ur í þess orðs fyllstu merkingu. Jack
Kennedy, sonur ambassadorsins, var
á sama bát og týndi einnig lífi, Mað-
urinn, sem sagði, að í styrjöldum
misstu þjóðirnar úrval æsku sinnar
fór sannarlega ekki með neinar
ýkjur."
Þegar dagaði fóru mennirnir á
bátsflakinu að hreyfa sig og líta í
kringum sig. 1 norðaustri gnæfði
tindurinn á Kolombangara, varla
íimm kílómetra undan. Þar vissu þeir,
að minnsta kosti 10.000 Japanar héldu
til. 1 vestri, sjö til átta kílómetra
undan, sást Vella Lavella, og þar voru
enn fleiri Japanar. 1 suðurátt, tæpa
tvo kilómetra í burtu, gátu þeir jafn-
vel séð japanskar herstöðvar á Gizo.
Kennedy skipaði mönnum sínum að
láta eins lítið á sér bera og mögu-
legt væri, svo að Þeir sæjust síður frá
herstöðvunum. Flakið var smám
saman farið að síga í hafið, og það
hallaðist talsvert. Kennedy sagði:
„Hvað viljið þið gera, ef Japanar
koma, ■— berjast eða gefast upp?“
Einn mannanna sagði: „Berjast, með
hverju?" Þeir athuguðu Þá vopna-
búnað sinn. Fallbyssan hafði hrokk-
ið útbyrðis og hékk utan á síðunni
í keðju. Þeir höfðu eina handvél-
byssu, sex 45-kaliber skammbyssur og
eina kalíber 38. Ekki mikið til að
státa af. „Jæja,“ sagði Kennedy,
„hvað viljið þið gera?“ Einn sagði:
„Hvað, sem þér segið, herra Kennedy,
þér eruð foringinn." Kennedy sagði:
„Það stendur ekkert í bókunum um
aðstæður sem þessar. Mér finnst við
varla vera nokkur herflokkur leng-
ur. Við skulum spjalla svolítið nánar
um þetta." Þeir ræddu málið, og eftir
stutta stund voru þeir farnir að ríf-
ast. Kennedy sá, að þeir myndu aldrei
geta komið sér saman um neitt, svo
hann tók aftur að sér stjórnina.
Nauðsynlegt var, að McMahon og
Johnston hefðu nóg rúm til að liggja.
Andlit McMahons, háls, handleggir og
fætur voru illa brenndir. Johnston
hóstaði stöðugt og var náfölur. Það
var ekki pláss fyrir alla, svo Kennedy
skipaði hinum að fara fyrir borð og
fór sjálfur á eftir. Allan morguninn
héngu þeir i flakinu og töluðu um,
hve ótrúlega stæði á björguninni.
Þeir svipuðust um eftir flugvélinni,
sem þeir bjuggust við, að sendi hefði
verið til þess að leita að þeim. Þeir
bölvuðu styrjöldinni, og þó sérstak-
lega tundurskeytabátum. Um klukkan
tíu seig flakið skyndilega talsvert út
á aðra hliðina. Greinilegt var, að
leifar PT 109 mundu bráðlega sökkva
til botns. Skömmu eftir hádegi sagði
Kennedy: „Við skulum synda til
þessarar smáeyjar þarna,“ og benti
til eyjar einnar í smá eyjaklasa í um
það bil 5 kílómetra fjarlægð til suð-
austurs. „Það er erfiðara að ná til
hennar en til Gizo, en Það eru líka
minni líkur til, að við rekumst Þar
á Japana. Þeir, sem ekki voru synd-
ir, röðuðu sér nú um langan 2x6
þumlunga planka, sem trésmiðir
höfðu notað til að skorða 37 milli-
metra fallbyssuna á þilfarinu. Þeir
bundu nokkur pör af skóm við plank-
ann auk skipsluktarinnar, sem þeir
vöfðu inn í björgunarvesti til að
halda henni á floti. Thom tók að sér
forystuna i hópnum, en Kennedy tók
McMahon í drátt aftur. Hann skar
lausa ól frá björgunarvesti McMahons
og tók endann á milli tannanna.
Hann synti bringusund og dró hinn
bjargarlausa McMahon. Sundið til
eyjarinnar tók yfir fimm klukku-
stundir. Alltaf hélt Kennedy ólinni
milli tannanna; það var erfitt og hann
saup sjó öðru hverju. McMahon sveið
ákaft. i hin miklu brunasár sín und-
an saltvatninu, en hann kvartaði ekki.
Á fárra mínútna fresti þurfti
Kennedy að hægja á sér og kasta
mæðinni. 1 hvert skipti spurði Mc-
Mahon: „Hvað eigum við langa leið
eftir?" Kennedy svaraði þá: „Okkur
miðar vel áfram." Siðan spurði hann:
„Hvernig liður þér, Mac?“ Og Mc-
Mahon svaraði: „Takk fyrir, það er
allt í lagi með mig, herra Kennedy.
En hvað um yður?“
Þrátt fyrir það að Kennedy var með
McMahon i eftirdragi, varð hann á
undan félögum sínum til kórajrifsjns,
sem umgirti eyjuna. Hann skildi Mc-
Mahon eftir á rifinu og sagði honum
að láta lítið á sér bera, ef vera kynni,
24 VIJCAN