Veðrið - 01.04.1967, Blaðsíða 12

Ö-E I
ö e 1

J 1 F 1 M 1 A 1 M 1 J 1 J 1 A 1 S 1 O 1 N 1 D
4. mynd. nrssveifln úrkomu og ivívetnis-
magns á Rjúpnahað.
Precipitation mm/yr
5. mynd Snmbnnd ársúrkomu og
tvívetnismagns á Rjúpnahœð.
Mynd 5 sýnir svo, hvernig meðal tvívetnisinnihald hvers árs á Rjúpnahæð er
háff heildarúrkomu ársins. Þar sést greinilega, að árið 1959, sem sker sig úr meff
sérstaklega háa úrkomu, sker sig sömuleiðis úr nteff sérstaklega lágt tvívetnis-
innihald.
Athugi maður nú sameiginlega mynd 2—5, er eðlilegast að draga þá ályktun,
að úrkomumagnið hafi að visu áhrif á tvívetnisinnihaldið. Þessi áhrif eru þó
mjög ógreinileg, Jtar sem affrir hlutir eins og hitastig, vindátt og landslag koma
einnig til greina.
Itarlegri tvívetnismælingtir á úrkomu, t. d. mælingar á daglegri úrkomu eða
jafnvel hverri regnskúr víffs vegar á landinu, mundu vafalaust geta gefiff meiri
vitneskju í Jmssa átt.
Kalt yfirborðsvatn og uppspreitur.
Tvivetnisinnihald hefur verið mælt í miklum fjölda sýnishorna úr köldum
uppsprettum, árn og lækjum. Frá sumum af þessum uppsprettum og ám hefur
affeins verið mælt eitt sýnishorn, en frá öðrum hafa verið mæld reglulega mán-
aðarleg sýnishorn, jafnvci árum saman. í ám, þar sem mæld hafa veriff fjögur
sýnishorn effa fleiri, er meðalfrávik einstakra sýnishorna um það bil 2%0.
I köldum uppsprettum er hins vegar meðalfrávik einstakra sýnishorna aðeins
\°/co, sem er svipaff og nákvæmni tækisins. Hér er rétt að benda á, að jafnvel
smáár og lækir sýna rnjög litlar sveiflur í tvívetnisinnihaldi miðaff við úrkomu.
Viff munum nú skipta öllu köldu vatni í tvo flokka. 1) Kalt vatn af Jiekktum
uppruna. Þéim flokki tilheyra smáár, lækir og staðbundnar uppsprettur. 2) Kalt
vatn af fjarlægum effa ójrekktum uppruna. Þeint flokki tilheyra stærri ár og
ujtpsprettur, sem ekki er hægt meff einföldum athugunum aff rekja til ákveffins
úrkomusvæffis.
Nú mun fyrst tekinn til athugunar fyrri flokkurinn, cða kalt vatn af þekkt-
um uppruna. Svörtu punktarnir á mynd 6 eru þeir staffir á suðvesturhluta lands-
12
VEÐRIÐ