Vikan - 26.07.1962, Blaðsíða 18

I|||t
lillSlSÍilSIIÖ
% ^ W #•< :
•: •:'••;•••.•• • :•'

k :
..sl

isíiöi

18 VIKAN
þeir löluðu ensku, heldur voru þetta
annaðhvort há-teknisk orð, eða þá skainm-
stafanir að tækniorðum, eða hvernig
munduð þið skilja þessa setningu: „01
emm djei bís and ei sí reidíó sí bís ...“?
Ekki veit ég, en víst er að vélamaður-
inn rauk upp og fór að þreifa á ölhim
tökkuin við þessa spurningu. Nokkru
seinna var sagt: „Seat Belts & No Smok-
ing,“ og vélamaður teygði sig eftir einum
takka enn, en nú fylgdist ég betur með.
Nú vissi ég að ijósaskiltið aftur i farþega-
klefa skipaði öllum að festa öryggisbeltin
og skýrði frá því að reykingar væru
stranglega liannaðar.
Nú var gamanið rétt að hyrja.
Nú þuldi Þórður upp af blaðinu hvert
atriðið á fætur öðru. Mælar voru reyndir
og athugaðir, liæðarmælar, háljamælar,
hraðamælar, snúningshraðamælar, raf-
magnsmælar, olíumælar, henzínmælar,
hitarnælar, þrýstimælar, kompásar o. fl.
Flugmennirnir rálui höfuðin út um glugg-
ana hjá sér til að athuga citthvað í sam-
bandi við hreyflana eða vængina og allt
virtist vera í iiezta lagi. Að lokum vorn
komin 33 atriði, sem þeir liöfðti farið
yfir og nú var loks kominn tími til að
setja hreyi'Iana i gang.
Strax og þeir voru farnir að mala, var
farið yfir 8 atriði í viðbót og annað endur-
skoðað, og þá loks mátti fara að aka að
flugbraut. A meðan á þeim akstri stóð voru
enn 10 atriði þaulreynd, þar á meðal
hvernig hreyflarnir gengju, hvort neist-
inn væri í lagi og fleira.
Og síðan var farið að þaulreyna hreyfl-
ana. Þeir voru látnir ganga mishratt og
allir mælar athugaðir vandlega af véla-
manni og háðum flugmönnum, og siðan
voru þeir settir á fulla ferð, — einn i einu
og athugaður gangur þeirra á meðan. Stöð-
Þórður Úlfarsson flugmaður.
„Dúkka“ er hún kölluð, en heifir
Guðrún, og er dóttir Kristins Olsen.
Þú situr í þægilegu sæti úti
við glugga og horfir út. Við
liilð þér situr fullorðinn mað-
ur, sem þu þekkir ekkert og
allt í kring um þig er raðað
alls konar pinkhim, töskum og
pokum. Þú ert spenntur niður
í sætið með ól og getur þig
hvergi hrært. Hvert sæti er
skipað og dyrunum hefur ver-
ið tæst og stiginn tekinn i
burtu, svo að þú ert ; aun-
verulega fangi inni í vélinni.
Hreyflarnir eru koinnir í gang
og vélin titrar aðeins við átök
þeirra. Siðan fer vélin að
hreyfast eftir flugbrautinni,
fyrst iiægt og rólega, en hrað-
inn eykst smám saman og vél-
inni er ekið hratt að brautar-
enda, þar sem hún fer að und-
irbúa flugtak.
Það liður dálitill tími áður
en vélin leggur af stað, en á
meðan ganga lireyflarnir mis-
jafnæga hratt, stundum eru
þeir settir á fulla ferð og vélin
hossast og hristist við átök
þeirra, en lireyfist samt ekki
úr stað. Þú veizt að flugmenn-
irnir eru að reyna vélina, áður
en lagt er af stað, og þú biður
þess í huganum að þeir gleymi
nú engu, — að allt sé jiraut-
prófað og fulireynt að sé í
lagi áður en farið sé á loft,
þvi að í þessari vél ert þú
sjálfur, og nú iná ekkert ó-
happ ske.
— Ég vona að jieir liafi nú
munað eftir að setja benzín
á vélina, hugsar þú með sjálf-
um þér, — að hún sé ekki of
þung, ekki ofhlaðin, að stýris-
taumarnir séu klárir, lásinn
hafi verið tekinn af hæðar-
stýrinu . .. o. s. frv. I raun-
inni ert þú allur i sVitabaði
innvortis, en þú lætur.ekki á
neinu bera, og brosir yfirlæt-
islega eins og jietta sé dagleg-
ur viðburður hjá þér. Og þeg-
ar maðurinn við hliðina á
þér segir: Hmm. Ég vona bara
að það sé allt í lagi hjá þeim,
— svarar þú hrosandi: —
Loftleiðir er þekkt félag fyrir
öryggi, enda eru islenzkir
flugmenn álitnir með örugg-
ustu flugmönnum heims.
'Og svo fara allir hreyflarn-
ir skyndilega á fulla ferð og
flugvélin brunar áfram eftir
brautinni.
Flugtak!
Þú beygir þig ósjálfrált í
sætinu og grípur krampa-
kenndu taki um stólarmána,
horfir óttasleginn út um
gluggann og liugsar: Ef hún
nær sér 'nú ekki upp! Hvað
þá? Og áður en ]iú veizt ertu
farinn að horfa ofan á þök
lnisanna fyrir neðan.
Þú ert kominn á loft.
Þú réttir þig upp í sætinu,
losar ólina utan af þér, kveik-
ir þér í sigarettu, dregur
Moggann upp úr vasanum og
ferð að lesa.
Á meðan þú þykist vera að
lesa, ferðu að hugsa um hvað
flugmennirnir hafi verið að
gera frammi í stjórnklefanum
á meðan þú beiðst í ofvæni
eftir því að vélin legði af stað.
Þú situr
í blaði .
þægilegum stól og lest
Það er ekki að sjá að farþegarnir
hafi neinar áhyggjur ...
Þú veizt að þeir hafa
verið að reyna hreyfl-
ana og fleira, en i raun-
inni ertu jafn nær.
Ég skal segja þér hvað
þeir voru að gera. Ég
fékk nefnilega að vera
frammi í stjórnklefan-
um allan tímann og
fylgdist með þvi sem
gerðist, eftir beztu getu.
Kristinn Olsen flug-
stjóri og meðeigandi
Loftleiða sat vinstra
megin í stjórnklefanum,
en Þórður Úlfarsson að-
stoðarflugmaður hægra
megin. Milli jieirra, en
aðeins aftar sat véla-
maðurinn, Haukur Flan-
sem, en i litlum klefa
Iiægra megin fyrir aftan
Þórð, var loftsiglingafræðing-
urinn, Árni Falur Ólafsson.
í rauninni hef ég aldrei gert
mér fullkomlega grein fyrir
því hvað vélamaður sé að gera
i svona flugvél. Ég liefi haft
eitthvert óljóst húgboð um að
hann væri þarna svona fyrst
og fremst til öryggis, og sæti
í þægilegum stól frammi i
stjórnklefa, með olíukönnu í
annarri hendi en skrúflykil
i hinni. Annað slagið mundi
hann rísa upp með erfiðleik-
um og stunum, opna einhverja
hurð og skríða út um hana
inn í vænginn öðru hvoru
megin og fara að smyrja
hreyl'lana með olíukönnunni,
og herða á skrúfum hingað
og þangað. Ef benzinstífla
kæmi í ljós einhvers staðar i
hreyfli, þá mundi hann skrúfa
laus nokkur rör, blása í gegn
um þau og festa þeim siðan
aftur.
Ef lendingarhjólin vildu
ekki fara niður við lendingu
eins og þau eiga að gera, þá
hugsaði ég mér hann skrið-
andi fram og aftur niðri í
kjallara, með hamar og kú-
bein ...
En ég sá hvergi kúbein né
oliukönnu, og þó v.irtist véla-
maðurinn liafa alveg nóg að
gera. Fyrir ofan hann — í
loftinu —■ voru vafalaust hátt
á annað hundrað takkar. Fvr-
ir aftan hann á þilinu, voru
fleiri raðir af tökluim. Fyrir
framan hann á mælaborðinu
voru enn fleiri takkar, ljós,
mælar og handföng. Hann
hófst handa með því að renna
höndunum um alla þessa takka
og slökkva á þeim — eða
kveikja. Hann lét sér ekki
nægja að horfa á takkann og
sjá að liann var niðri, held-
ur þreifaði hann einnig á
honum til að fullvissa sig.
Þegar þessum undirbúning
var lokið hjá honum, settist
hann i sætið og beið. Aðstoð-
arflugmaður tók nú upp hjá
sér blað, sem var vélrilað
báðum megin, og fór að lesa.
Á blaðinu voru stuttar spurn-
ingar á enslui, og las hann
eina í einu. í hvert sinn sem
spurning var lesin upp, at-
huguðu þeir þá hluti sem
spurt var um og svöruðu síð-
an. Þetta gekk mjög hratt fyr-
ir sig og það var engu líkara
en þeir hefðu gert þetta ein-
hvern tima áður. Ég skildi ekki
aukatekið orð af þvi sem sagt
var, því ekki var nóg með að
Kristinn Olsen flugstjóri.