Vikan - 20.01.1966, Síða 11

Það er nú almannamól, að sendibréfslist sé útdauð ó okkar landi, og enginn geti skrifað sæmileg sendibróf lengur með því gamla góða frétta-
og kímnisniði, sem tiðkaðist svo mjög hér í eina tíð — og það fyrir ekki svo löngu. Sendibréf nú til dags eru — að dómi almannamálsins — ekki
annað en þurrar rukkanir eða upptalningar, í bezta lagi skammabréf. Þar að auki skrifi ekki nokkur maður bréf ótilneyddur, og sá sem fái
bréf, svari því ýmist ekki fvrr en eftir dúk og disk eða hundsi það alveg. Við gerðum einu sinni tilraun varðandi þessa fullyrðingu og skrifuðum
frægum rithöfundi, sem hefur látið frá sér fara dembu um þetta efni, þar sem hann hélt því fram, að á íslandi væri tilgangslaust að skrifa
nokkrum manni, því hann myndi ekki svara því. Og hann hafði rétt fyrir sér: Við fengum aldrei svar frá honum.
En við vildum ekki trúa þeirri fullyrðingu, að enginn gæti lengur skrifað skemmtiieg og fræðandi bréf. Þess vegna snerum við okkur til nokk-
urra manna á víð og dreif um landið, og báðum þá að skrifa sendibréf til Sveins frænda í Ameríku. Sveinn frændi er auðvitað gripinn ur lausu
lofti, en hefur þann mikla kost, að hann er frændi og náinn vinur allra bréfritara, auk þess sem hann átti heima í byggðarlagi hvers og eins,
þar til hann hætti sínu hokri og brá sér vestur um haf, þar sem allt hefur leikið í lyndi fyrir honum. Hér koma fjögur fyrstu bréfin, og fleiri munu
koma síðar.
Hvernig er með ykkur, lesendur góðir? Er ekki iangt síðan þið hafið skrifað Sveini frænda? Hvernig væri nu að pússa pennann og para eitt
bréf? Utanáskriftin er: VIKAN, ritstjórn, pósthólf 533, Reykjavík.
allskonar sníkjustéttum í þjóðfélaginu, en þar á ég þó ekki við iðnaðinn.
Nú er loksins kominn vetur hér fyrir norðan og snjórinn hleðst niður
og gerir allt hvítt og hreint. Og enn veiðist síld fyrir austan land, oftast
1000 mál yfir nóttina á skip þegar gefur og strákarnir komnir með
þriðjung úr milljón í hlut. Manstu þegar við unnum fyrir krónu á tímann
og vorum montnir af! En hugsaðu þér bara hvernig með síldina er farið.
Það er allt með gamla laginu: Síldin veidd og hún morknar í skipunum
áður en í land er komið, eða þá í síldarþrónum. Þessi úldni og morkni
skratti er svo bræddur í miöl og lýsi í staðinn fyrir að nýta aflann til
manneldis og metta eitthvað af þeim helmingi mannkyns, sem sagður
er vannærður. Það er áreiðanlega ekki levfilegt að fara svona með þann
bezta mat, sem úr sjó kemur, eða ætti ekki að vera það.
Heldurðu ekki að það sé búið að malbika þrjá kílómetra af götum
bæjarins í sumar? Jú reyndar, og svo verður haldið áfram næsta sum-
ar, og hér er verið að byggja fyrsta stálskipið, það stærsta, sem kjölur
hefur verið lagður að hér á landi. Það væri nú eitthvað fyrir þig með
þína verkfræði. Svo er verið að byggja bókhlöðu, iðnskóla, nýja lög-
reglustöð með „smáíbúðum'' fyrir borgarana, stórt mjólkursamlag ofan
við bæinn, pylsugerð til að hakka kjötið í fólk, sem ekki má vera að
því að sjóða kjöt og þaðan af síður að tyggja það, fjölbýlishús með allt
að 20 íbúðum og heil fbúðahverfi. Það er kominn vegur fyrir Ólafs-
fjarðarmúla og verið að gera jarðgöng, bílaveg, í gegnum StrákafjalI
við Siglufjörð, og svo ertu að tala um að ekkert sé gertl Þú verður nú
að gá að því, að allir íslendingar eru innan við 200 þús. En það er mik-
il viðleitni í fjölgunaráttina. Stúlkurnar detta í tvennt fljótlega eftir ferm-
inguna.
Þú ert að kvarta um einstæðingsskapinn. Ég skil þig svo sem. En
hversvegna hagarðu þér ekki eins og maður og færð þér konu í stað
þess að eltast við tveggja dollara gleðikonur. Þú ættir nú að skammast
þín, frændi, ef þú ert búinn að læra það. Þú ert náttúrlega hræddur við
að lenda alveg í uppvaskinu og bleyjuþvottinum ef þú krækir í ameríska.
En ef þú gæmir heim eins og fínn maður með bíl og aura — og þú ert
nú fjandakornið ekki orðinn svo gamall ennþá — er ég viss um að þú
myndir finna þér konu við þitt hæfi, og þá kannski sjálfan þifl líka. Ég
skal vera þér hjálplegur ef ég get, þótt ég sé ekki vel að mér í „mark-
aðsmálunum". Ég skyldi gefa þér dóttur mína ef ég ætti hana einhverja
og svo ólíklega vildi til að henni litist á þig! Gefa þér, segi ég, það er
nú auðvitað vitleysa því unga fólkið ræður sér sjálft svo foreldrarnir eru
ekkert að rázkast með það. En ég á bara stráka, eins og þú veizt og
svo gott sem tvær tengdadætur, sem þú hefðir orðið bálskotinn í, ef þú
hefðir séð þær. Heldurðu ekki líka, að maður sé orðinn afi! Við gerðum
okkur aldrei grein fyrir því, hvernig það yrði. Skrattakornið ég kunni
við það fyrst, að vera orðinn svona gamall.
Mér þykir þú hafa áhuga á pólitíkinni. Þú fyrirgefur að ég nenni ekki
að skrifa mikið um hana. Svo færðu líka blöðin. En ef satt skal segja,
er stjórn landsins ekki nógu góð, en ég fer ekki að skrifa óhróður um
stjórnina eða einhverja menn, út úr landinu. En ég verð að segja, að
hinn fríði hópur sextíu þingmanna okkar, ásamt fjölmennri ríkisstjórn,
hefur ekki verið vanda sínum vaxin á ýmsum sviðum. Verðbólgan er
svo voðaleg að ein íbúð kostar nú milljón. Það er hlegið að þeim, sem
leggja peninga í banka og geturðu hugsað þér vitlausara. Svo eru póli-
tískar hlandblöðrur sprænandi út um allt og halda að þær geti frelsað
föðurlandið. Almenningur er svo mettaður af pólitík, að það fæst helzt
enginn til að hlusta á flokksforingia halda ræður, nema hann hafi með
sér búktalara. Það virðist iafnvel hafa miklu meira aðdráttarafl ef ein-
hver hermir eftir höfuðpaurunum, en þegar þeir tala sjálfir!
En það hafa allir nóg að bíta og brenna, t.d. hér á Akureyri. Iðnað-
urinn er svo mikill, og svo verzlunin og allir hafa nóg að gera. Ég er
viss um að þú gætir fengið hér góða vinnu við þitt hæfi. Þú mundir nátt-
úrlega ekki vaða ( peningum, en einhvers virði væri þér það, að vinna
að uppbyggingu hér heima, ef ég þekki þig rétt. Láttu mig bara vita og
ég skal tala við höfðingjana fyrir þig og hæla þér eins og þú átt skilið.
Ef þú villt hafa þinn eigin rekstur og getur komið honum upp hér, skal
ég gefa þér allar þær upplýsingar, sem ég hef vit á eða get aflað mér,
ef þig fýsti um eitthvað sérstakt að vita. Hvað ertu líka að endasendast
fyrir vestan, eins og vitlaus maður, í kapphlaupi eftir peningunum og
getur svo orðið af með þá einhvern daginn, eða hefurðu nokkurn tíma
gefið þér tíma til að lifa? Ég er viss um, að fjöllin myndu fagna þér og
hér áttu líka vini. En nú hætti ég þessu rausi. Krotaðu mér á kort og
láttu ekki dollara gleypa þig með húð og hári. Svo sendi ég þér beztu
jólakveðjur.
Þinn einlægur hvernig sem allt veltist,
Erlingur Davíðsson.
SKÚLI GUÐJÓNSSON
LJÓTUNNARSTÖÐUM
28. NÓVEMBER 1965
Frændi sæll!
Þú biður um fréttir að heiman.
Skapi væri mér næst, að svara þeirri bón, með þvl einu, að segja þér
eftirfarandi sögu:
Fyrir nokkrum árum var blaðamaður úr Reykjavlk, að rekia garnir úr
gömlum bónda, norður í landi og inna hann tíðinda frá horfinni öld.
Þá krufningunni Iquk og sá reykviski hafði fregnað það er hann vildi,
lætur sá gamli á sér skilja, að hann vilji hafa nokkuð fyrir sinn snúð
og segir við blaðamanninn:
Ég hefi nú sagt þér svo mikið frá liðnum dögum, að nú verður þú, að
segja mér einhverjar nýjar fréttir úr Reykiavík. Blaðamaðurinn var ekki
viðbúinn, svo óvæntri uppákomu. Hann ekur sér og afgreiðir þann gamla,
með þessum orðum: Æ, blessaður vertu, þaðan er ekkert að frétta, nema
hvað allir eru orðnir vitlausir. Sá gamli trúir þessu þó varlega og segir:
Ætli það séu nema þeir I Stjórnarráðinu.
Þetta var nefnilega á velmektardögum viðreisnarinnar og Efnahags-
málaráðuneytið stóð í fullum blóma og hafði ekki verið breytt í efna-
hagsstofnun.
Ef ég segði þér, að hér heima, væru allir orðnir vitlausir, myndir þú
að siálfsögðu ekki trúa mér. Sízt af öllu myndir þú trúa því, að geðheilsa
þeirra i Stjórnarraðinu væri í nokkru ólagi. Ég bið því guð að forða mér
fra, að segja nokkuð slikt, enda væri það algerlega út í hött og að engu
hafandi. Ég get þvert á móti fullvissað þig um, að geðheilsa okkar, hér
VIKAN 3. tbl. -Q